Tymczasowe zaopatrzenie pracowników polskich kolei państwowych w byłym zaborze austrjackim w razie nieszczęśliwych wypadków.

USTAWA
z dnia 8 listopada 1921 r.
w przedmiocie tymczasowego zaopatrzenia pracowników polskich kolei państwowych w byłym zaborze austrjackim w razie nieszczęśliwych wypadków.

Art.  1.

Upoważnia się Ministra Kolei Żelaznych do wydania, w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej i z Ministrem Skarbu, tymczasowych przepisów, które, do czasu jednolitego uregulowania dla całego obszaru Państwa ubezpieczenia pracowników polskich kolei państwowych od nieszczęśliwych wypadków, normować będą zaopatrzenie tych pracowników w b. zaborze austrjackim.

Art.  2.

Od chwili wejścia w życie niniejszej ustawy pracownicy polskich kolei państwowych nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków, przewidzianemu przez ustawy austrjackie z dnia 28 grudnia 1887 t. (Austr. Dz. Ust. №1 z r. 1888), z dnia 20 lipca 1894 r. (Austr. Dz. Ust. № 168) i z dnia 21 sierpnia 1917 r. (Austr. Dz. Ust. № 363).

Dla zapewnienia pracownikom polskich kolei państwowych tych praw, jakie na zasadzie powyższych ustaw już nabyli, przepisy tymczasowe, jakie wyda Minister Kolei Żelaznych na zasadzie art. 1, będą zawierały postanowienia, z mocy których:

a)
w razie nieszczęśliwego wypadku w służbie kolejowej będzie przysługiwało pracownikom polskich kolei państwowych w b. zaborze austrjackim lub ich rodzinom prawo do zaopatrzenia, conajmniej równego temu, jakie im zapewniają wyże) powołane ustawy;
b)
będzie im przysługiwał wpływ na rozstrzyganie o zaopatrzeniu w poszczególnych wypadkach conajmniej w tym samym stopniu, w jakim był on im przyznany w zakładach ubezpieczeń, otworzonych na, zasadzie ustawy z dnia 28 grudnia 1887 r. (Austr. Dz. Ust. № 1 z r. 1888).
Art.  3.

Prawa do zaopatrzenia, przyznanego przez przepisy, wydane na zasadzie art. 1, nie wolno pozbawiać nikogo, ani też prawa tego uszczuplać przez specjalne umowy lub w inny sposób. Uprawniony może atoli zrzec się dobrowolnie korzystania z uprawnień, przysługujących mu na zasadzie powyższych przepisów.

Art.  4.

Przepisy, wydane na zasadzie art. 1, dotyczyć będą wszystkich pracowników etatowych i nieetatowych oraz uczniów i praktykantów, z wyjątkiem pracowników sezonowych i czasowych, którzy podlegają obowiązkowi ubezpieczenia w Zakładzie ubezpieczenia robotników od wypadków we Lwowie.

Art.  5.

Do wyłącznego orzekania w sporach o roszczeniu do zaopatrzenia, wynikłych z przepisów, wydanych na zasadzie art. 1, powołany jest Sąd Rozjemczy dla Zakładu ubezpieczenia robotników od wypadków we Lwowie z siedziba, we Lwowie z tem, że dla rozpatrywania powyższych spraw dwóch asesorów i ich zastępców powoła Minister Pracy i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Kolei Żelaznych z pośród osób technicznie wykształconych, jednego asesora i jego zastępcę powoła Minister Kolei Żelaznych, a jednego asesora i jego zastępcę, wybiorą uprawnieni do zaopatrzenia w myśl art. 4 pracownicy polskich kolei państwowych. Asesorzy i ich zastępcy, powołani przez Ministra Pracy i Opieki Społecznej, względnie przez Ministra Kolei Żelaznych, nie mogą zajmować stanowisk służbowych na polskich kolejach państwowych. Wysokość udziału Skarbu Państwa w kosztach powyższego Sądu Rozjemczego oznaczy Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrami: Skarbu, Pracy i Opieki Społecznej i Kolei Żelaznych.

Art.  6.

Pracownikom polskich kolei państwowych, uprawnionym do zaopatrzenia w myśl przepisów, wydanych na zasadzie art. 1, nie przysługuje wobec swego zarządu prawo żądania odszkodowania na zasadzie ustawy z dnia 5 marca 1869 r. (Austr. Dz. Ust. № 27), wyjąwszy jednak wypadki, przewidziane w §§ 46 i 47 ustawy z dnia 28 grudnia 1887 r. (Austr. Ust. № 1 z 1888 r.). Natomiast w razie, jeżeli nieszczęśliwy wypadek posiada znamiona, upoważniające poszkodowanego, względnie jego rodzinę, do żądania odszkodowania na zasadzie ustawy z dnia 5 marca 1869 r., zaopatrzenie, przewidziane w przepisach, wydanych na zasadzie art. 1, podwyższa się. poszkodowanemu o połowę, w razie stałego kalectwa nawet ponad ten wymiar, podług zachodzących okoliczności najwyżej do 133% rocznego zarobku, zaopatrzenie zaś, należące się pozostałej rodzinie, podwyższa się o 2/3, o ileby jednak zaopatrzenie tej rodziny przez zwiększenie o 2/3 łącznie przewyższało całkowity zarobek roczny poszkodowanego, należy je zniżyć do tego wymiaru.

Art.  7.

Z dniem 31 grudnia 1920 r. Zawodowy Zakład ubezpieczeń pracowników austrjackich kolei żelaznych od nieszczęśliwych wypadków w Wiedniu przestaje uskuteczniać ubezpieczenia od wypadków, któreby wydarzyły się po tym terminie na ziemiach polskich b. zaboru austrjackiego, a dotknęły pracowników polskich kolei państwowych.

Prawo i obowiązki powyższego Zakładu w stosunku do wypadków, które zdarzyły się przed wejściem w życie niniejszej ustawy, przechodzą z dniem 1 stycznia 1921 r. na zarząd polskich kolei państwowych.

Art.  8.

Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Ministrowi Kolei Żelaznych w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej i Ministrem Skarbu.

Art.  9.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1921 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1922.2.5

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Tymczasowe zaopatrzenie pracowników polskich kolei państwowych w byłym zaborze austrjackim w razie nieszczęśliwych wypadków.
Data aktu: 08/11/1921
Data ogłoszenia: 14/01/1922
Data wejścia w życie: 01/01/1921