Pobór jednorazowej państwowej daniny od nieruchomości i majątku w kapitale.

DEKRET
w przedmiocie poboru jednorazowej państwowej daniny od nieruchomości i majątku w kapitale.

Na wniosek Rady Ministrów postanawiam co następuje:
Art.  1.

Tytułem zaliczki na ogólną państwową daninę od majątku pobierze się od następujących przedmiotów majątkowych, znajdujących się na obszarze ziem polskich byłego zaboru rosyjskiego, jednorazową państwową daninę:

a)
od nieruchomości w miastach i miasteczkach podług przybliżonej czystej wartości;
b)
od gruntów, podlegających państwowemu podatkowi gruntowemu tudzież od nieskarbowych gruntów leśnych, wolnych od podatku gruntowego, podług obszaru i urodzajności;
c)
od majątków w kapitale podług ich czystej wartości, a to wedle niżej podanych zasad.
Art.  2.

Celem wymiaru daniny od nieruchomości w miastach i miasteczkach należy przybliżoną czystą wartość ustalić w drodze oszacowania przy pomocy dat, zawartych bądź to w aktach wymiaru podatku od nieruchomości w miastach, bądź też w aktach wymiaru podatku majątkowego.

Jeśli w tej drodze nie da się uzyskać wystarczających danych, należy przybliżoną wartość ustalić na podstawie innych rozporządzalnych dat, a w razie potrzeby wezwać płatnika do dostarczenia potrzebnych danych. Wezwaniu temu jest płatnik obowiązany zadośćuczynić.

Art.  3.

Od daniny są wolne nieruchomości w miastach i miasteczkach, służące wyłącznie celom dobroczynnym albo przeznaczone na bezpłatny publiczny użytek, tudzież nieruchomości, których przybliżona czysta wartość nie przenosi 20.000 mk., względnie 30.000 kor.

Art.  4.

Danina wynosi przy nieruchomościach miejskich o przybliżonej czystej wartości:

Wyżej

20.000

mk.

względnie

30.000

kor.

do

50.000

mk.

wzgl.

75.000

kor.

½%

"

50.000

"

"

75.000

"

"

100.000

"

"

150.000

"

¾%

"

100.000

"

"

150.000

"

"

200.000

"

"

300.000

"

1%

"

200.000

"

"

300.000

"

"

500.000

"

"

750.000

"

1½%

"

500.000

"

"

750.000

"

"

2%

wartości. Wartość nieruchomości miejskich należy ustalić wedle stanu z dnia 1 stycznia 1919 r.

Art.  5.

Od gruntów wymierzy się i pobierze jednorazową daninę podług klas urodzajności, ustalonych dla wymiaru i poboru podatku gruntowego, wedle następujących zasad:

1. od gruntów, podlegających dworskiemu podatkowi gruntowemu:

a)
jeżeli obowiązany do opłaty daniny posiada w okręgu wymiarowym łącznie nie więcej jak 50 morgów gruntu, podległego daninie, należy zapłacić od morga gruntu, zaliczonego
do klasy I - 10 mk. względnie 17 k. 50 h.,
" " II - 8 " " 14 " - ",
" " III - 6 " " 10 " 50 ",
" " IV - 5 " " 8 " 75 ",
" " V - 4 " " 7 " - ",
b)
przy posiadłościach gruntowych od 51 morgów do włącznie 100 morgów wynosi danina od morga gruntu, zaliczonego
do klasy I - 12 mk. 50 f. wzgl. 22 k. - h.,
" " II - 10 " 50 " " 18 " 50 ",
" " III - 8 " 50 " " 15 " - ",
" " IV - 7 " 25 " " 12 " 50 ",
" " V - 6 " - " " 10 " 50 ",
c)
przy posiadłościach ponad 100 morgów wynosi danina od morga, zaliczonego
do klasy I - 15 mk. względnie 26 k. 50 h.,
" " II - 13 " " 23 " - ",
" " III - 11 " " 19 " 50 ",
" " IV - 9 " 50 f." 16 " 75 ",
" " V - 8 " " 14 " - ",

2. od gruntów, podlegających włościańskiemu podatkowi gruntowemu, zaliczonych

do klasy I wynosi danina od morga 10 mk. względnie 17 k. 50 h.,
" " II " " " " 8 " " 14 " - ",
" " III " " " " 6 " " 10 " 50 ",
" " IV " " " " 4 " " 7 " - ",

W wypadkach, zasługujących na uwzględnienie, mogą być przyznawane ulgi:

a)
dla gospodarstw do 6 morgów w wysokości do 50% daniny przez władze skarbowe 1-ej instancji według instrukcji Ministerstwa Skarbu,
b)
w winnych wypadkach - przez Ministra Skarbu.
Art.  6.

Daninie od majątku w kapitale podlega cały czysty majątek kontrybuenta w gotówce, papierach wartościowych lub wierzytelnościach, którego wysokość należy ustalić przy pomocy danych, zawartych w aktach wymiarowych innych państwowych podatków bezpośrednich, względnie w drodze przybliżonego oszacowania, w razie potrzeby po poprzedniem przesłuchaniu płatnika, który obowiązany jest na żądanie organu wymiarowego udzielić wszelkich potrzebnych wyjaśnień.

Wysokość majątku należy ustalić wedle stanu z dn. 1 stycznia 1919 r.

Przy wymiarze daniny od kapitałów towarzystw, obowiązanych do publicznego składania rachunków, przyjmuje się za podstawę wymiaru czysty majątek w kapitale, ustalony na podstawie ostatniego bilansu.

Od daniny są wolne majątki w kapitale, służące wyłącznie celom dobroczynnym albo przeznaczone na publiczny bezpłatny użytek, tudzież majątki do 20.000 mk., względnie 30.000 kor. włącznie.

Art.  7.

Daninę od majątku w kapitale wymierzy się w wysokości, określonej w art. 4 odnośnie do nieruchomości w miastach i miasteczkach.

Art.  8.

Daninę ma zapłacić właściciel przedmiotu daniny, względnie ten, kto jest uprawniony do trwałego pobierania dochodu z tego przedmiotu-

Art.  9.

Wymiar i pobór daniny uskuteczni się w tym okręgu wymiarowym, w którym znajduje się przedmiot, podlegający daninie.

Przedmioty tej samej kategorji, znajdujące się w tym samym okręgu wymiarowym a należące do jednego płatnika, należy przy ocenieniu obowiązku i wysokości opłaty łącznie uwzględnić.

Art.  10.

Podstawy wymiaru daniny od nieruchomości miejskich i od majątku w kapitale ustali komisja, złożona z 1 urzędnika skarbowego jako przewodniczącego i z 2 członków powołanych przez władze skarbowe 1 instancji z grona obowiązanych do opłaty daniny.

Art.  11.

Na podstawie oszacowania komisji (art. 10) wymierzy daninę władza skarbowa 1 instancji.

Art.  12.

Za jednostkę celem wymiaru daniny od gruntów uważa się jednostkę, przyjętą przy wymiarze podatku gruntowego.

Wymiar przeprowadzi władza podatkowa 1 instancji na podstawie urzędowych danych, które służyły za podstawę ostatniego wymiaru podatku gruntowego.

Przy wymiarze daniny od lasów nieskarbowych, wolnych od podatku gruntowego, należy je zaliczyć do najniższej klasy urodzajności.

Art.  13.

Nakazy płatnicze na wymierzone daniny należy doręczyć płatnikom indywidualnie, zaś odnośnie do daniny od gruntu w sposób przepisany przy podatku gruntowym.

Art.  14.

Przeciw wymiarowi daniny służy prawo odwołania do Ministerstwa Skarbu w ciągu dni 14, licząc od dnia następnego po doręczeniu nakazu zapłaty.

Odnośnie do daniny od gruntów odwołanie może być wniesione jedynie w razie zaczepienia wymiaru z powodu mylnego obliczenia.

Odwołanie nie ma mocy wstrzymującej.

Nadanie rekursu na pocztę lub telegraf uważa się za wniesienie.

Art.  15.

Odwołanie wnosi się do władzy skarbowej 1 instancji z wyjątkiem odwołań przeciw daninie od gruntów, łącznie wymierzonej, które należy wnosić do odnośnej gminy.

Odwołanie rozstrzyga Ministerstwo Skarbu. Władza skarbowa 1 instancji ma prawo sprostować zaczepiony wymiar we własnym zakresie działania bez przedkładania odwołania do rozstrzygnięcia przez Ministerstwo Skarbu, jeżeli obniżenie wymierzonej daniny nie przenosi 100 mk., względnie 150 kor. w poszczególnym wypadku.

Art.  16.

Daninę, wymierzoną pojedyńczym płatnikom, należy wpłacać w kasie skarbowej właściwego powiatu, zaś daninę od gruntów, wymierzoną łącznie,- w dotyczącej gminie, a to do 15 dni po doręczeniu nakazu zapłaty.

Administracja gminy jest odpowiedzialna za wpływ całej sumy, przypadającej z gminy tytułem daniny od gruntów, łącznie wymierzonej.

Art.  17.

Od niewpłaconych w terminie należności będzie się pobierało odsetki za zwłokę w wysokości 1% miesięcznie, począwszy od dnia płatności. Miesiąc rozpoczęty liczy się za cały.

Zaległe daniny będzie się ściągało przymusowo jak inne zaległe opłaty skarbowe.

Art.  18.

Ministerstwo Skarbu może wszystkie przedmioty majątkowe, które ucierpiały przez wojnę, uwolnić od opłaty daniny w całości lub w części.

Art.  19.

Kto na wezwanie władzy skarbowej lub organu wymiarowego składa świadomie nieprawdziwe oświadczenie w zamiarze, aby wymiar kaniny udaremnić lub niższy wymiar spowodować, tego ukarze władza skarbowa 1 instancji grzywną od 100 do 50.000 mk., względnie 150-75.000 koron.

Kto popełnia czyn określony w pierwszym ustępie świadomie, lecz bez określonego tam zamiaru, podlega grzywnie od 50 do 10.000 mk., względnie 715-15.000 koron. Tej samej grzywnie podlega każdy, kto skierowanemu doń urzędownie wezwaniu nie uczyni zadość; grzywny te mogą być powtarzane.

Przeciwko każdemu orzeczeniu karnemu władzy skarbowej 1 instancji można wnieść rekurs do Ministerstwa Skarbu na ręce władzy, która wydała orzeczenie, w ciągu 14 dni od doręczenia, piśmiennie lub telegraficznie. Nadanie rekursu na pocztę lub telegraf uważa się za wniesienie.

Art.  20.

Wymierzoną i zapłaconą daninę uwzględni się przy wymiarze i poborze ogólnej daniny od majątku.

Art.  21.

Dekret niniejszy nabiera mocy obowiązującej w dniu ogłoszenia.

Art.  22.

Wykonanie dekretu porucza się Ministrowi Skarbu.

Dan w Warszawie, d. 29 stycznia 1919 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz. Praw P. Pol.1919.11.128

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Pobór jednorazowej państwowej daniny od nieruchomości i majątku w kapitale.
Data aktu: 29/01/1919
Data ogłoszenia: 04/02/1919
Data wejścia w życie: 04/02/1919