Program powszechnych szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (ang. human papilloma virus - HPV) prowadzony był w populacji dziewcząt i chłopców po ukończeniu 9. roku życia i do ukończenia 14. roku życia. Do tej pory rozpoczęty dwudawkowy schemat szczepienia (z zachowaniem odstępu 6–12 miesięcy między dawkami) należało zrealizować do 14. roku życia, a wyjątek stanowiły tylko dzieci z rocznika 2010.  Dochodziło do sytuacji, kiedy młodzież rozpoczęła szczepienia, ale ze względu na wiek nie kwalifikowała się do drugiej dawki. Część nie zaczynała cyklu, wiedząc, że za kolejną dawkę będzie trzeba zapłacić. 

Zgodnie z opublikowanym obwieszczeniem MZ w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych, dla których zakup szczepionek został objęty finansowaniem przez ministra zdrowia zniesiono wymóg, zgodnie z którym schemat szczepień trzeba zakończyć do 14. roku życia. Liczy się tylko data przyjęcia pierwszej dawki. Dzięki temu rozwiązaniu więcej osób będzie mogło uczestniczyć w tym programie. 

Czytaj również: Szczepienia przeciw HPV już dla dziewięciolatków już obowiązują

Szczepionka zapobiega nowotworom

Powszechny program szczepień przeciw HPV realizuje założenia Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. HPV odpowiada bowiem za zachorowania na szereg nowotworów. Przede wszystkim powoduje raka szyjki macicy, a także nowotwory pochwy, odbytu, prącia  i sromu. HPV przyczynia się także do części zachorowań na nowotwory głowy i szyi (jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałka i gardła). Do schorzeń łagodnych wywoływanych przez HPV należą brodawki płciowe (kłykciny kończyste) i nawracająca brodawczakowość krtani.

Przed zakażeniem HPV może uchronić szczepionka. Szczepienie jest najskuteczniejsze, jeśli nastąpi przed potencjalnym narażeniem na zakażenie HPV, do którego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych. W krajach, które wprowadziły szczepienia przeciw HPV, liczba zakażeń spadła nawet do 90 proc. Szczepienia zmniejszają o 70 proc. ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

Wiek ma znaczenie

Jak podaje MZ, na podstawie analizy międzynarodowych wytycznych praktyki klinicznej dotyczących stosowania szczepionek przeciwko HPV wskazano, że rutynowe szczepienie przeciwko HPV jest zalecane od 9. r.ż., niezależnie od płci (AIH 2023, WHO 2022, CPS 2018, ACS 2020) lub od 11. r.ż. ze wskazaniem, że można je podawać już od 9. r.ż. (ACOG 2020, CDC 2021). Wyniki przeglądu systematycznego wskazały, że skuteczność szczepionki była najwyższa w najmłodszych grupach wiekowych i stopniowo spadała z każdym kolejnym rokiem rozpoczęcia szczepienia.

W Polsce w powszechnym programie szczepień przeciw HPV bezpłatnie dostępne są 2 szczepionki: 2-walentana szczepionka Cervarix i 9-walentna szczepionka Gardasil 9. Program szczepień zaczął się w 2023 roku w przychodniach POZ, od września 2024 jest realizowany również w szkołach.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.