Czy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może, bez podawania przyczyny, wypowiedzieć opiekę pacjentowi?
Czy wypowiadając opiekę lekarz jest zobowiązany wziąć pod uwagę wiek pacjenta?
Jaka jest forma wypowiedzenia?
Czy są jakieś formularze?
Czy pacjentowi przysługuje odwołanie od decyzji lekarza?
Każdy lekarz, a więc także lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, może wypowiedzieć opiekę pacjentowi, po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach prawa i Kodeksie Etyki Lekarskiej. Wypowiedzenie opieki nie jest uzależnione od wieku pacjenta.
Kwestia odstąpienia od leczenia, a w tym wypowiedzenie opieki pacjentowi przez lekarza POZ jest objęta regulacją art. 38 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857; dalej jako: u.z.l.l.d). Ze względu na szczególną wartość zdrowia korzystanie z prawa do odmowy jest ograniczone. Przepis ten pozwala odstąpić od leczenia - z wyjątkiem przypadków - grożących utratą życia, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w razie innego przypadku niecierpiącego zwłoki (art. 30 u.z.l.l.d.). Także art. 7 Kodeksu Etyki Lekarskiej (z dnia 2 stycznia 2004 r., uchwalony przez Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy; dalej jako: KEL) przewiduje, że "w szczególnie uzasadnionych wypadkach lekarz może nie podjąć się lub odstąpić od leczenia chorego z wyjątkiem przypadków niecierpiących zwłoki (...)". Należy pamiętać że ocena sytuacji niecierpiącej zwłoki jest trudna, a decyzję w tym zakresie musi podjąć lekarz na podstawie obiektywnej oceny faktów z zastrzeżeniem pełnej odpowiedzialności za swój wybór.
Jeśli proces leczenia już się rozpoczął i trwa, lekarz ma prawo do odstąpienia od dalszego leczenia. Obowiązki lekarza w takiej sytuacji są wskazane poniżej:
1. powiadomienie o fakcie odstąpienia od leczenia pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego;
2. powiadomienie o fakcie odstąpienia musi nastąpić w odpowiednim czasie, aby dać pacjentowi możliwość wyboru innego lekarza lub inny zakład opieki zdrowotnej w celu kontynuowania leczenia (art. 38 ust. 2 u.z.l.l.d. i art. 7 KEL). W przeciwnym razie lekarz może ponieść odpowiedzialność za wyrządzoną pacjentowi szkodę (np. za szkodę wynikłą z przerwania leczenia). Przepisy nie podają konkretnego terminu wypowiedzenia;
3. wskazać pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu innego lekarza lub zakład opieki zdrowotnej, w którym istnieje realna możliwość uzyskania świadczenia, od którego lekarz odstępuje. Obowiązek ten jest szczególnie podkreślany wówczas, gdy chodzi o przerwanie już rozpoczętego leczenia (art. 20 KEL);
4. uzyskanie zgody przełożonego na odstąpienie od leczenia, jeśli lekarz wykonuje swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby (art. 38 ust. 3 u.z.l.l.d.);
5. decyzja o odmowie wymaga uzasadnienia, które powinno być odnotowane w dokumentacji lekarskiej (art. 38 ust. 4 u.z.l.l.d.).
Zagrożenia
Niezadowolony pacjent, zawsze ma prawo złożenia skargi na świadczeniodawcę do rzecznika praw pacjenta w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia, jeżeli uważa że jego prawo jako świadczeniobiorcy w ramach powszechnego sytemu ubezpieczenia zdrowotnego zastało naruszone. Niezależnie od tego, jeżeli pacjent uważa, iż w wyniku wypowiedzenia opieki przez lekarza POZ poniósł szkodę, może żądać jej naprawienia w sposób przewidziany prawem.
Czy wypowiadając opiekę lekarz jest zobowiązany wziąć pod uwagę wiek pacjenta?
Jaka jest forma wypowiedzenia?
Czy są jakieś formularze?
Czy pacjentowi przysługuje odwołanie od decyzji lekarza?
Każdy lekarz, a więc także lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, może wypowiedzieć opiekę pacjentowi, po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach prawa i Kodeksie Etyki Lekarskiej. Wypowiedzenie opieki nie jest uzależnione od wieku pacjenta.
Kwestia odstąpienia od leczenia, a w tym wypowiedzenie opieki pacjentowi przez lekarza POZ jest objęta regulacją art. 38 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857; dalej jako: u.z.l.l.d). Ze względu na szczególną wartość zdrowia korzystanie z prawa do odmowy jest ograniczone. Przepis ten pozwala odstąpić od leczenia - z wyjątkiem przypadków - grożących utratą życia, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w razie innego przypadku niecierpiącego zwłoki (art. 30 u.z.l.l.d.). Także art. 7 Kodeksu Etyki Lekarskiej (z dnia 2 stycznia 2004 r., uchwalony przez Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy; dalej jako: KEL) przewiduje, że "w szczególnie uzasadnionych wypadkach lekarz może nie podjąć się lub odstąpić od leczenia chorego z wyjątkiem przypadków niecierpiących zwłoki (...)". Należy pamiętać że ocena sytuacji niecierpiącej zwłoki jest trudna, a decyzję w tym zakresie musi podjąć lekarz na podstawie obiektywnej oceny faktów z zastrzeżeniem pełnej odpowiedzialności za swój wybór.
Jeśli proces leczenia już się rozpoczął i trwa, lekarz ma prawo do odstąpienia od dalszego leczenia. Obowiązki lekarza w takiej sytuacji są wskazane poniżej:
1. powiadomienie o fakcie odstąpienia od leczenia pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego;
2. powiadomienie o fakcie odstąpienia musi nastąpić w odpowiednim czasie, aby dać pacjentowi możliwość wyboru innego lekarza lub inny zakład opieki zdrowotnej w celu kontynuowania leczenia (art. 38 ust. 2 u.z.l.l.d. i art. 7 KEL). W przeciwnym razie lekarz może ponieść odpowiedzialność za wyrządzoną pacjentowi szkodę (np. za szkodę wynikłą z przerwania leczenia). Przepisy nie podają konkretnego terminu wypowiedzenia;
3. wskazać pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu innego lekarza lub zakład opieki zdrowotnej, w którym istnieje realna możliwość uzyskania świadczenia, od którego lekarz odstępuje. Obowiązek ten jest szczególnie podkreślany wówczas, gdy chodzi o przerwanie już rozpoczętego leczenia (art. 20 KEL);
4. uzyskanie zgody przełożonego na odstąpienie od leczenia, jeśli lekarz wykonuje swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby (art. 38 ust. 3 u.z.l.l.d.);
5. decyzja o odmowie wymaga uzasadnienia, które powinno być odnotowane w dokumentacji lekarskiej (art. 38 ust. 4 u.z.l.l.d.).
Zagrożenia
Niezadowolony pacjent, zawsze ma prawo złożenia skargi na świadczeniodawcę do rzecznika praw pacjenta w oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia, jeżeli uważa że jego prawo jako świadczeniobiorcy w ramach powszechnego sytemu ubezpieczenia zdrowotnego zastało naruszone. Niezależnie od tego, jeżeli pacjent uważa, iż w wyniku wypowiedzenia opieki przez lekarza POZ poniósł szkodę, może żądać jej naprawienia w sposób przewidziany prawem.