Klauzula opt-out polega na wyrażeniu przez pracownika zgody na pracę w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, jednak nie dłuższym niż cztery miesiące. Zgoda może zostać wypowiedziana pisemnie, z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Wypowiadanie klauzuli opt-out to dalszy ciąg protestu, który w październiku 2017 roku prowadzili w formie głodówki rezydenci. Domagali się zwiększenia nakładów na zdrowie i podwyżek płac.

Według raportu zbiorczego Ministerstwa Zdrowia z 28 grudnia 2017 roku wypowiedzenia tzw. klauzuli opt-out złożyło 1877 lekarzy rezydentów oraz 1651 innych lekarzy, czyli w sumie ponad 3,5 tysiąca osób.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Najwięcej przypadków wypowiedzenia tzw. klauzuli opt-out odnotowano w województwach: dolnośląskim, lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, śląskim i świętokrzyskim (w każdym z tych województw odnotowano ponad 200 przypadków).  Wszystkich rezydentów w Polsce jest około 16 tysięcy, a wykonujących zawód lekarzeni prawie 120 tysięcy.

Według Ministerstwa Zdrowia sytuacja nie jest więc dramatyczna. Resort zapewnia, że przygotowuje się na ewentualne problemy kadrowe w szpitalach po wypowiedzeniu klauzuli opt-out i będzie wspierać w działaniach dyrektorów szpitali, którzy są zobowiązani do zapewnienia ciągłości opieki nad pacjentami.

Według Ministerstwa obowiązujące przepisy prawa pracy pozwalają na modyfikacje systemu czasu pracy w konkretnym podmiocie w celu zapewnienia obsady dyżurowej a tym samym ciągłości opieki nad pacjentami. Takim rozwiązaniem może być wprowadzenie pracy zmianowej lekarzy lub praca w systemie równoważnym, przy czym rozwiązania takie są mniej korzystne dla pacjentów z uwagi na nieregularny dostęp do lekarza prowadzącego.

"Klauzula opt-out jest przewidzianą w prawie unijnym instytucją prawa pracy, której celem jest umożliwienie państwom członkowskim wprowadzenie odstępstw od przewidzianych w dyrektywie norm czasu pracy. Wypowiadanie klauzula opt-out nie stanowi formy prowadzenia sporu zbiorowego. Przewidziane prawem sposoby prowadzenia sporów zbiorowych opisane są w ustawie z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych i nie obejmują one organizowanych przez Porozumienie Rezydentów OZZL przy wsparciu samorządu lekarskiego form wywierania nacisku, takich jak koordynowane w jednym czasie wykorzystywanie tzw. urlopów na żądanie, czy też wypowiadanie klauzuli opt-out" - poinformowało Ministerstwo Zdrowia w swoim stanowisku.