Niewykonywanie zawodu pielęgniarki przez określony czas nie powoduje wygaśnięcia prawa wykonywania zawodu. W świetle ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej podjęcie wykonywania zawodu pielęgniarki po upływie 5 lat od ukończenia stażu podyplomowego lub po ponad 5-letniej przerwie w wykonywaniu zawodu wymaga odbycia stosownego przeszkolenia.
Na jaką formę umowy i ewentualną jaką część etatu powinna być zatrudniona pielęgniarka, która przez prawie 5 lat (bez jednego miesiąca) nie pracowała w zawodzie, a obecnie w celu uniknięcia przeszkolenia zamierza powrócić do zawodu pielęgniarki?
Na jaki minimalnie okres powinna powrócić do zawodu?

Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1217 z późn. zm.) nie określala w jakiej formie ani w jakim wymiarze czasu (ile godzin dziennie lub w miesiącu) musi pracować pielęgniarka, aby uniknąć zarzutu niewykonywania zawodu przez okres dłuższy niż 5 lat. Nie ma takich przepisów również w nowej ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039), która obowiązuje od 1 stycznia 2012 r.
Należy więc przyjąć, że każda prawnie dopuszczalna forma wykonywania zawodu pielęgniarki (a więc przede wszystkim umowa o pracę, umowa cywilnoprawna lub wykonywanie działalności leczniczej w formie praktyki zawodowej zgodnie z ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej; Dz. U. Nr 112, poz. 654) przerywa bieg 5-letniej przerwy w wykonywaniu zawodu. W przypadku podjęcia wykonywania zawodu przed upływem 5 lat, pielęgniarka nie jest bowiem w żaden sposób ograniczona w wykonywaniu zawodu i nie musi być nadzorowana w podejmowanych czynnościach zawodowych.
Problematyczny może być natomiast wymiar czasu pracy i okres, który należy przepracować. Jak już wyżej wspomniano, obecnie obowiązująca ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej nie zawiera regulacji w tej sprawie. Nie ulega wątpliwości, że dłuższa przerwa w wykonywaniu zawodu powoduje, że pielęgniarce grozi niebezpieczeństwo zapomnienia zdobytej wiedzy teoretycznej lub jej dezaktualizacja oraz może prowadzić do utraty umiejętności praktycznych. Zasadne wydaje się, aby każdy przypadek analizować odrębnie w zależności od długości przerwy w wykonywaniu zawodu (im dłuższa była przerwa, tym dłuższy powinien być okres wykonywania zawodu), co należy do właściwej okręgowej rady pielęgniarek i położnych.
Należy także zwrócić uwagę na odmienne ukształtowanie zasad obliczania przerwy w wykonywaniu zawodu pielęgniarki od dnia 1 stycznia 2012 r. w związku z wejściem ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. Zgodnie z art. 26 tej ustawy, przerwa w wykonywaniu zawodu będzie następować w razie niewykonywania zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat w ciągu ostatnich 6 lat. Oznacza to, że jeżeli pielęgniarka nie będzie wykonywała zawodu np. przez 4,5 roku, to, aby nie nastąpiła przerwa w wykonywaniu zawodu, nie będzie wystarczało wykonywać zawód w jakimkolwiek, minimalnym, okresie, ale w ciągu kolejnego 1,5 roku będzie musiała przepracować co najmniej 1 rok (przy czym nie musi to być okres ciągłej pracy). Praca w krótszym okresie niż 1 rok, będzie oznaczała, że okresie ostatnich 6 lat pielęgniarka nie pracowała łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat i w związku z zaistniałą przerwą będzie zobowiązana do odbycia przeszkolenia.

Małgorzata Brzozowska-Kruczek