Strasburg: pomoc szpitala przy zagrożeniu życia nie może zależeć od pieniędzy

Ciężarna kobieta zmarła w szpitalu z powodu niekompetencji personelu medycznego. Wyrokiem z 9 kwietnia br. Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał, iż nieudzielenie jej odpowiedniej pomocy ze względu na brak pokrycia przewidywanych kosztów leczenia stanowiło naruszenie prawa do życia.

Skarga została wniesiona do Trybunału przez obywateli Turcji, męża i syna ciężarnej kobiety, która zmarła w szpitalu. Zgon był skutkiem licznych błędów diagnostycznych personelu medycznego w kilku szpitalach, do których woził ją zdesperowany mąż. W trzecim szpitalu z rzędu stwierdzono śmierć płodu i konieczność przeprowadzenia odpowiedniej operacji, rodzina nie miała jednak pieniędzy na pokrycie kosztów przyjęcia do szpitala i zabiegu. Ciężarna została w związku z tym odesłana do czwartego szpitala. Zmarła w karetce, nie uzyskawszy wcześniej żadnej pomocy medycznej.

Trybunał nie miał żadnych wątpliwości co do tego, iż naruszono w ten sposób najważniejsze z praw chronionych w Konwencji o prawach podstawowych, to jest prawo do życia (art. 2 Konwencji).

Odmowa udzielenia przez szpital pomocy osobie znajdującej w stanie zagrożenia życia już sama w sobie stanowi naruszenie prawa do życia – na władzach państwowych spoczywa obowiązek takiego zorganizowania pracy szpitali, bez względu na to, czy państwowych, czy prywatnych, aby taka sytuacja nigdy nie miała miejsca. Zgon wynikły z zaniedbań tego rodzaju oznacza naruszenie art. 2 Konwencji w jego wymiarze materialnoprawnym.

Na państwach-stronach Konwencji spoczywa również obowiązek przeprowadzenia skutecznego i bezzwłocznego postępowania w sprawach, w których zgon pacjenta wynikał z błędów personelu medycznego. W omawianej sprawie odpowiednie postępowanie trwało ponad 9 lat, z czego 3 lata zajęła procedura administracyjna związana z uzyskaniem zgody na ściganie karne. Postępowanie nie doprowadziło przy tym do pełnego ustalenia odpowiedzialności za śmierć żony i matki skarżących. Nie można zatem uznać, by spełnione zostały wymogi skuteczności i bezzwłoczności. Miało tym samym miejsce naruszenie art. 2 Konwencji również w jego wymiarze proceduralnym.

Okoliczności omawianej sprawy są bez wątpienia tragiczne. Rażąca niekompetencja personelu medycznego, odsyłanie chorej od szpitala do szpitala, a ostatecznie odmowa wykonania zabiegu ratującego życie z powodów czysto finansowych – takie były przyczyny zupełnie niepotrzebnej śmierci młodej, ciężarnej kobiety. Trybunał w swym orzecznictwie konsekwentnie przypomina, że na państwach-stronach Konwencji spoczywa pozytywny obowiązek ochrony życia obywateli, także poprzez zapewnianie im odpowiedniej opieki medycznej. Nie ma znaczenia, czy szpital jest państwowy, czy prywatny. Osoba, której życie jest zagrożone, musi uzyskać odpowiednią pomoc.

Tak wynika z wyroku Trybunału z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie 13423/09, Mehmet Şentürk i Bekir Şentürk przeciwko Turcji.