I. Umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, jako podstawa realizacji świadczeń zdrowotnych
Zgodnie z przepisem art. 132 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z., podstawą udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez NFZ jest umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Pomimo literalnego brzmienia przywołanej ustawy, zgodnie z którym umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawierana jest pomiędzy świadczeniodawcą a dyrektorem oddziału wojewódzkiego, przyjąć jednak należy, iż stronami umowy pozostaje tutaj świadczeniodawca oraz NFZ. Dyrektorowi oddziału wojewódzkiego nie przysługuje bowiem przymiot bycia stroną umowy, a jedynie przymiot bycia reprezentantem strony. Ponadto wskazać należy, iż wysłowioną wyżej regułę konieczności zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej potwierdza również ugruntowane orzecznictwo administracyjne; tak choćby w wyroku z dnia 22 listopada 2006 r. (sygn. akt II GSK 219/06, Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych 2008/3/53/144) Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, iż nie jest dopuszczalne udzielenie świadczenia finansowego ze środków publicznych bez zawartej umowy, o jakiej mowa w art. 132 u.ś.o.z., z wyjątkami wskazanymi w ustawie (np. świadczenia udzielane w stanach nagłych).
Jak stanowi przepis art. 132 ust. 2 w związku z art. 139 ust. 1 u.ś.o.z., umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej może być zawarta wyłącznie ze świadczeniodawcą, który został wybrany do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej po przeprowadzeniu postępowania w trybie konkursu ofert albo rokowań. Zasada ta doznaje jednak wyjątku wynikającego z treści przepisu art. 159 u.ś.o.z., zgodnie z którym procedury konkursu ofert i rokowań nie stosuje się do zawierania umów ze świadczeniodawcami udzielającymi świadczeń w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej (z wyjątkiem nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej) oraz wykonującymi czynności w zakresie zaopatrzenia w środki pomocnicze i wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi. W tych ostatnich przypadkach umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawiera się w trybie wnioskowym z tymi świadczeniodawcami, którzy spełniają warunki do zawarcia umowy określone przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia.

II. Ogłoszenie konkursu ofert lub rokowań
Zgodnie z przepisem § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zapraszania do udziału w rokowaniach, składania ofert, powoływania i odwoływania komisji konkursowej oraz jej zadań (Dz. U. Nr 273, poz. 2719) – dalej r.z.u., wydanego na podstawie art. 139 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ w celu przeprowadzenia postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zamieszcza na tablicy ogłoszeń w siedzibie oddziału wojewódzkiego NFZ oraz na stronie internetowej oddziału ogłoszenie o konkursie ofert albo ogłoszenie o rokowaniach. Dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia przesyła również ogłoszenie do właściwych miejscowo okręgowych izb zrzeszających osoby wykonujące zawody medyczne w celu zamieszczenia na tablicy ogłoszeń.

W przypadku postępowania prowadzonego w trybie konkursu ofert w ogłoszeniu zamieszcza się informacje związane z nazwą i siedzibą zamawiającego (oddziału wojewódzkiego NFZ – przyp. aut.), określeniem wartości i przedmiotu zamówienia, kwalifikacjami zawodowymi osób udzielających świadczeń opieki zdrowotnej i warunkami technicznymi udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w tym wymaganiami w zakresie pomieszczeń, sprzętu, aparatury niezbędnych przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, miejscem i terminem, w którym można zapoznać się ze szczegółowymi warunkami konkursu ofert oraz szczegółowymi materiałami informacyjnymi o przedmiocie zamówienia (termin ten nie może być krótszy niż 7 dni od dnia ogłoszenia), miejscem i terminem składania ofert, nie krótszym niż 14 dni od dnia ogłoszenia, miejscem i terminem otwarcia ofert, miejscem i terminem ogłoszenia rozstrzygnięcia konkursu ofert, zastrzeżeniem o prawie do odwołania konkursu ofert oraz do przedłużenia terminu składania ofert i terminu ogłoszenia rozstrzygnięcia konkursu ofert oraz z możliwością składania protestów, odwołań i skarg.
Z kolei w przypadku, gdy postępowanie w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej prowadzone jest w trybie rokowań, w ogłoszeniu o rokowaniach określa się nazwę i siedzibę zamawiającego, określenie wartości i przedmiotu zamówienia, kwalifikacje zawodowe osób udzielających świadczeń opieki zdrowotnej i warunki techniczne udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w tym wymagania w zakresie pomieszczeń, sprzętu, aparatury niezbędnych przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, miejsce i termin ogłoszenia rozstrzygnięcia rokowań, a także nazwę i adres zamieszkania albo adres siedziby świadczeniodawców zaproszonych do rokowań. Co istotne, jak stanowi przepis art. 139 ust. 2 u.ś.o.z., w celu przeprowadzenia rokowań po zamieszczeniu ogłoszenia NFZ wysyła świadczeniodawcom zaproszenia, w których to zamieszcza informacje, o których mowa wyżej, a ponadto określa w szczególności miejsce i termin, w którym można zapoznać się ze szczegółowymi warunkami dotyczącymi przedmiotu zamówienia oraz szczegółowymi materiałami informacyjnymi o przedmiocie zamówienia; termin ten nie może być krótszy niż 7 dni od dnia otrzymania zaproszenia do rokowań, miejsce i termin składania ofert, który nie może być krótszy niż 7 dni od dnia otrzymania zaproszenia do rokowań, miejsce i termin przeprowadzenia rokowań, zastrzeżenie o prawie do odwołania rokowań oraz do zmiany terminu przeprowadzenia rokowań i terminu ogłoszenia rozstrzygnięcia rokowań oraz informację o możliwości składania protestów, odwołań i skargi. W tym miejscu wskazać należy, iż w przypadku postępowania prowadzonego w trybie rokowań zapraszanie oferentów do udziału w rokowaniach następuje poprzez osobiste doręczenie zaproszenia przez pracownika NFZ-u za potwierdzeniem odbioru lub też poprzez przesłanie zaproszenia drogą pocztową, za potwierdzeniem odbioru.
(...)