Czy NZOZ świadczący usługi medyczne w zakresie porad ambulatoryjnych i zabiegów chirurgicznych ma obowiązek uzyskać zgodę na wytwarzanie odpadów medycznych niebezpiecznych?
Jeśli tak, to jaka jest podstawa prawna? Do kogo należy zwrócić się o wydanie takiego zezwolenia (działamy na terenie Warszawy)? Jakie informacje należy podać we wniosku o zezwolenie? Jakie są koszty uzyskania takiego zezwolenia? Czy przychodnia działająca poza terenem Warszawy również musi uzyskać zezwolenie na wytwarzanie odpadów medycznych?

Obowiązek uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów dotyczy tylko wytwórców odpadów wytwarzających odpady, które powstają w związku z eksploatacją instalacji, jeżeli NZOZ wytwarza powyżej 1 Mg (100 kg) odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tysięcy Mg odpadów innych niż niebezpieczne rocznie. Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) pod pojęciem instalacji rozumie się:
- stacjonarne urządzenie techniczne,
- zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,
- budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

Eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, wytwarzanie odpadów, jest dozwolona po uzyskaniu pozwolenia. Przypadki, w których wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia określa załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 283, poz. 2840). Rodzaje instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, a których eksploatacja wymaga zgłoszenia organowi ochrony środowiska określa załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 283, poz. 2839).

Jeżeli NZOZ wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 0,1 Mg (100 kg) rocznie, ale nie takie, które powstają w związku z eksploatacją instalacji, wówczas musi uzyskać tylko decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi.

Jeżeli NZOZ wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg (100 kg) rocznie albo powyżej 5 Mg (5 ton) rocznie odpadów innych niż niebezpieczne, wówczas jego obowiązkiem jest przedłożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami.

Podstawa prawna obowiązku uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów zawarta jest w art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.). Wymóg uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, a także przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami nie dotyczy wytwórcy odpadów prowadzącego instalację, na której prowadzenie wymagane jest pozwolenie zintegrowane, o którym mowa w przepisach Prawa ochrony środowiska.

O wydanie zezwolenia należy zwrócić się do wojewody lub do starosty. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych lub innych dla zakładów mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których wymagane jest sporządzenie raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wydaje wojewoda. Natomiast w przypadku wytwarzania odpadów przez jednostki niezaliczone do powyższych przedsięwzięć stosowne decyzje wydaje starosta po uzgodnieniu z organem gminy sposobu postępowania z tymi odpadami. Właściwość miejscową organów ustala się według miejsca wytwarzania odpadów. Rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowe uwarunkowania związane z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.).

Dokładne dane, które musi zawierać wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów określa art. 184 ust. 2 Prawa ochrony środowiska, zgodnie z którym wniosek powinien zawierać:
· oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby,
· adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji,
· informację o tytule prawnym do instalacji,
· informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji,
· ocenę stanu technicznego instalacji,
· informację o rodzaju prowadzonej działalności,
· opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji,
· blokowy (ogólny) schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska,
· informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację,
· wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji - aktualnych i proponowanych - w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak rozruch i wyłączenia,
· proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji,
· deklarowany termin i sposób zakończenia eksploatacji instalacji lub jej oznaczonej części, niestwarzający zagrożenia dla środowiska, jeżeli zakończenie eksploatacji jest przewidywane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie,
· deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji,
· deklarowany termin oddania instalacji do eksploatacji w przypadku określonym w art. 191a,
· czas, na jaki wydane ma być pozwolenie. 

Dodatkowo, w oparciu o art. 18 ust. 1 ustawy o odpadach wniosek ten powinien również zawierać następujące informacje:
· wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości,
· określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku,
· wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
· opis dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
· wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów.

Do wniosku o wydanie pozwolenia należy dołączyć:
· dokument potwierdzający, że wnioskodawca jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym, jeżeli prowadzący instalację nie jest osobą fizyczną,
· streszczenie wniosku sporządzone w języku niespecjalistycznym.

Opłata skarbowa za przyjęcie wymaganego przepisami o ochronie środowiska zgłoszenia instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko wynosi 120 zł. Wydanie pozwolenia na wprowadzanie substancji i energii do środowiska, wydawanych na podstawie przepisów o ochronie środowiska i o odpadach uzależniona jest od rodzaju przedsiębiorcy. Opłata ta wynosi 506 zł od pozwoleń wydawanych w związku z działalnością gospodarczą wykonywaną przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców oraz prowadzących działalność wytwórczą w rolnictwie. Pozostali przedsiębiorcy wnoszą opłatę w wysokości 2011 zł. (podstawa prawna: ustawa z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, (Dz. U. Nr 225, poz. 1635). Jednocześnie z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia. Jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes społeczny związany z ochroną środowiska, a w szczególności z zagrożeniem pogorszenia stanu środowiska w znacznych rozmiarach, w pozwoleniu może być ustanowione zabezpieczenie roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku. Zabezpieczenie może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej lub polisy ubezpieczeniowej. Zabezpieczenie w formie depozytu jest wpłacane na odrębny rachunek bankowy wskazany przez organ wydający pozwolenie, a zabezpieczenie w formie gwarancji bankowej lub polisy ubezpieczeniowej jest składane do organu wydającego pozwolenie.

W pozwoleniu uwzględnia się wszystkie odpady wytwarzane przez danego wytwórcę w danym miejscu (lokalizacji), nie wliczając jednak odpadów komunalnych, a więc przychodnia w innej lokalizacji również musi uzyskać zezwolenie na wytwarzanie odpadów medycznych.