Wśród proponowanych przez Ministerstwo Zdrowia zmian jest zagwarantowanie każdej osobie, która skorzysta ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, że nie poniesie kosztów udzielonego jej świadczenia nawet w przypadku, gdy wystąpią trudności z potwierdzeniem jej prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. Ponadto Ministerstwo Zdrowia planuje przywrócenie dotychczasowych zasad finansowania szczepionek służących do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych przez budżet państwa oraz umożliwienie zakupu szczepionek przez podmioty wykonujące działalność leczniczą.

Przekazany przez ministerstwo do konsultacji publicznych w dniu 5 kwietnia 2016 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw oraz o uchyleniu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zakłada między innymi przywrócenie dotychczasowych zasad finansowania szczepionek służących do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych przez budżet państwa. Od 1 stycznia 2017 r. wskazany obowiązek ma być przekazany do Narodowego Funduszu Zdrowia na mocy ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. poz. 1365). Uzasadnieniem powrotu do zasad finansowania z budżetu państwa zakupu szczepionek w ramach programu obowiązkowych szczepień ochronnych jest, w ocenie autorów regulacji, przywrócenie zasady odpowiedzialności państwa za politykę zdrowotną, a w szczególności za prowadzenie działań profilaktycznych. Wprowadzenie zmiany nie spowoduje dodatkowych negatywnych skutków finansowych dla Narodowego Funduszu Zdrowia, zaś wejście w życie projektowanej ustawy ma zapewnić ciągłość i kontynuację budżetowego finansowania zakupu szczepionek.

Kolejną zmianą proponowaną przez projektowaną ustawę jest zagwarantowanie każdej osobie, która skorzysta ze świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (również nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej), że nie poniesie kosztów udzielonego jej świadczenia opieki zdrowotnej w przypadku, gdy wystąpią trudności z potwierdzeniem jej prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, taka gwarancja ma pozytywnie wpłynąć na dostępność do świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej i ma wyeliminować sytuacje, w których pacjent nie skorzystał ze świadczeń z obawy przed poniesieniem kosztów. Wskazana gwarancja nie obejmuje jednak refundacji kosztów leków, wydanych na podstawie recept wystawianych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Zgodnie z uzasadnieniem, dla systemu opieki zdrowotnej mniejszym kosztem jest poniesienie kosztów świadczeń dla osoby nieuprawnionej niż koszty weryfikowania prawa do świadczeń osoby, która skorzystała ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz ewentualne późniejsze koszty leczenia specjalistycznego, którym można zapobiec na etapie udzielania świadczeń przez lekarza POZ.

W projekcie zaproponowano również, iż odstępuje się od obowiązku uiszczenia przez osobę kosztów świadczeń i windykacji przez Fundusz należności z tego tytułu w przypadku, gdy jedyną przyczyną braku prawa do świadczeń był brak zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. W takim przypadku odstąpienie od windykacji ma nastąpić, gdy osoba we wskazanych w ustawie terminach zostanie zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego. Projektowana ustawa zawiera również przepisy, zgodnie z którymi nie wszczyna się postepowania oraz następuje umorzenie rozpoczętych i niezakończonych postępowań w dniu wejścia projektowanej ustawy.

Projektowana ustawa zakłada wprowadzenie do art. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) zmiany polegającej na umożliwieniu nabywania przez podmioty prowadzące działalność leczniczą szczepionek do wykonywania zalecanych szczepień ochronnych. Obecnie to pacjent musi nabyć szczepionkę w aptece, a następnie przynieść ją do lekarza w celu wykonania szczepienia. Z uwagi na to, iż szczepionki są specyficznymi produktami leczniczymi, umożliwienie nabywania i sprzedaży szczepionek przez podmioty wykonujące działalność leczniczą ma zwiększyć bezpieczeństwo obrotu tymi produktami i pozwoli na lepsze zabezpieczenie jakości tych produktów przez wprowadzenie obowiązku zachowania zimnego łańcucha dostaw na każdym etapie obrotu.

Zakłada się, iż projektowana ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Opracowanie: Jacek Tkacz, RPE WK

Źródło: legislacja.rcl.gov.pl, stan z dnia 6 kwietnia 2016 r.