W dostępie do antykoncepcji i wiedzy z zakresu seksuologi jesteśmy na szarym końcu Europy. Pokazuje to raport firmy badawczej Kantar „Exploring Contraceptive Awareness” (Odkrywanie świadomości antykoncepcyjnej), który powstał we współpracy z Europejskim Forum Parlamentarnym na Rzecz Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych (EPF). W przeprowadzonych badaniach sprawdzano poziom wiedzy i dostęp do antykoncepcji w 15 krajach Europy. Wynika z nich, że 38 proc. badanych Polek i Polaków przyznaje, że nie ma wystarczającej wiedzy na temat antykoncepcji, a 80 proc. nie zna innej metody niż prezerwatywy. Brak wiedzy dotyczący antykoncepcji w Polsce był najwyższy spośród wszystkich badanych krajów. Tej sytuacji nie poprawia likwidacja poradni seksuologicznej.
Wysokie wymagania, niskie wyceny
– Poradnia seksuologiczna, która wchodzi w skład Centrum Zdrowia Psychicznego w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim, jako jedna z zaledwie dwóch w całym kraju udziela świadczeń osobom poniżej 16. roku życia. Zaprzestanie tej działalności budzi mój niepokój w kontekście zapewnienia niezbędnej pomocy małoletnim pacjentom – podkreśla Monika Horna-Cieślak, rzeczniczka praw dziecka, w piśmie do resortu zdrowia.
Z informacji przedstawionych RPD przez prezes zarządu Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego wynikało, że wycena gwarantowanego świadczenia w tym przypadku jest zbyt niska. Powodem rozpatrywania zamknięcia poradni seksuologicznej jest ryzyko braku możliwości spełniania wygórowanych wymagań określonych w rozporządzeniu w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień dotyczących zapewnienia odpowiedniej liczby godzin pracy personelu, w szczególności lekarzy specjalistów w dziedzinie psychiatrii lub seksuologii.
Czytaj też w LEX: Prawnokarna ocena społecznej szkodliwości zachowań seksualnych nastolatków >
Monika Horna-Cieślak wystąpiła z pismem do Ministerstwa Zdrowia o przedstawienie liczby poradni w Polsce udzielających świadczenia gwarantowanego, jakim jest świadczenie seksuologiczne i patologii współżycia na rzecz pacjentów poniżej 18. roku życia. Poprosiła również o stanowisko wobec uwag dotyczących niskiej wyceny wspomnianych świadczeń oraz trudności kadrowych w podmiotach leczniczych, wynikających z warunków płacowych personelu.
Sprawdź też w LEX: Czy psycholog (seksuolog) prowadzący własną działalność gospodarczą może wystawić fakturę ze stawką zw za świadczenie usług w zakresie sesji seksuologicznej? >
Cena promocyjna: 125.1 zł
|Cena regularna: 139 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 83.4 zł
Ministerstwo Zdrowia: nikt się nie skarży
W odpowiedzi na apel RPD, resort wyjaśnił, że z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w latach 2024-2025 nikt się nie skarżył na zbyt małą liczbę placówek udzielających świadczeń seksuologicznych.
W sprawie uwag dotyczących niskiej wyceny świadczenia gwarantowanego wyjaśnił, że świadczenia seksuologiczne i patologii współżycia zostały umieszczone w Planie Taryfikacji na 2025 r., zatwierdzonym przez ministra zdrowia 25 czerwca 2024 r. Według MZ tuż po zakończeniu trwającego obecnie procesu wyceny świadczeń realizowanych w centrach zdrowia psychicznego dla dorosłych, zaplanowano rozpoczęcie prac nad wyceną świadczeń z zakresu seksuologii i patologii współżycia.
Odnosząc się do uwag dotyczących trudności kadrowych w poradniach, które wynikają ze złych warunków płacowych personelu, resort podkreślił, iż to kierownik podmiotu leczniczego odpowiada za zapewnienie dostępności świadczeń, do których udzielania się zobowiązał kontraktem z NFZ. MZ zapewnia, że podejmuje liczne działania mające na celu wykształcenie odpowiedniej liczby specjalistów posiadających kompetencje niezbędne do zagwarantowania właściwej opieki medycznej, zarówno w specjalizacjach, takich jak psychiatria i seksuologia, jak w innych specjalizacjach. Chociaż szpital bródnowski wskazywał na zbyt niskie wynagrodzenie, jako główny problem.
Zobacz również: Będą zmiany w zasadach reklamowania aptek
Zamiast likwidować, tworzyć poradnie
Resort przedstawił też dane dotyczące liczby świadczeniodawców w Polsce udzielających świadczenia gwarantowanego, jakim są świadczenia seksuologiczne i patologii współżycia na rzecz pacjentów poniżej 18. roku życia. Wynika z nich, że jest dość szybkie tempo znikania ich z mapy Polski. Jeszcze w 2022 roku było ich 13, w 2025 roku zostało już tylko 6.
Przedstawiciele koalicji „Prawo do Antykoncepcji”, w której składzie znaleźli się m.in. lekarze ginekolodzy i seksuolodzy, postulują m.in. powstanie sieci poradni dedykowanych antykoncepcji i edukacji seksualnej. Zdaniem konsultanta krajowego w dziedzinie seksuologii dr. n. med. Andrzeja Depko konieczne jest rozwinięcie poradnictwa, w ramach którego lekarz przeprowadzi rozmowę na temat możliwości dostosowania danej metody antykoncepcji do aktualnego stanu zdrowia pacjentki i planów życiowych, a także udzieli porad dotyczących innych aspektów życia seksualnego.
