Pytanie
Jakie zmiany weszły do Kodeksu pracy od 01 stycznia 2012 r.?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 27 stycznia 2012 r.
Z dniem 1 stycznia 2012 r. zmianie uległy niektóre przepisy Kodeksu pracy. Nowe regulacje dotyczą m.in. terminu udzielania pracownikom zaległych urlopów wypoczynkowych oraz zwiększenia wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
Uzasadnienie
Od 1 stycznia 2012 r. obowiązuje zmiana Kodeksu pracy, dzięki której pracownicy uzyskają prawo do dłuższego terminu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Urlop zaległy będzie można wykorzystać do końca września. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 168 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 k.p. należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 1672 k.p.
Do końca września 2012 r. będzie można również wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy za 2011 r. Zgodnie z najnowszym stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy "Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378) nie zawiera przepisów przejściowych, które dawałyby podstawę do stosowania po dniu 31 grudnia 2011 r. przepisu art. 168 k.p. w dotychczasowym brzmieniu. W związku z powyższym należy przyjąć, że urlop niewykorzystany do końca 2011 r. powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września 2012 r. ().
Ponadto od stycznia 2012 r. został wydłużony dodatkowy urlop macierzyński i ojcowski. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego w 2012 r. wynosi do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub do 6 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie (art. 1821 k.p.). W 2011 r. wymiar ten wynosił odpowiednio do 2 oraz do 3 tygodni.
Zmianie uległ również wymiar urlopu ojcowskiego, który został wydłużony do 2 tygodni (art. 1822 § 1 k.p.).
Od stycznia 2012 r. zmianie uległ również art. 183 k.p. Zgodnie z jego brzmieniem, pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze określonym w tym przepisie. W myśl nowych przepisów urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego nie przysługuje zatem zawodowym rodzinom zastępczym. Natomiast jeżeli pracownik przyjął na wychowanie dziecko do 7. roku życia, bądź dziecko do 10. roku życia, wobec którego odroczono obowiązek szkolny, wymiar dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w 2012 r. wynosi 4 tygodnie, w przypadku dziecka starszego 2 tygodnie, natomiast w przypadku przejęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka okres ten wzrasta do 6 tygodni.
Warto również wspomnieć, że na mocy ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. Nr 232, poz. 1378) uległ zmianie art. 213 k.p., zgodnie z którym na pracodawcy ciąży obowiązek dopilnowania, by budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających przepisy BHP. Pracodawca od stycznia 2012 r., jest zatem zobowiązany jedynie do zapewnienia, by budowa bądź przebudowa obiektu odbywała się na podstawie projektów bezwzględnie uwzględniających przepisy BHP, tym samym pracodawca nie ma już konieczności ubiegania się o pozytywną opinię rzeczoznawców.
Zmianie uległa także regulacja art. 283 k.p., zgodnie z którą, pracodawca podlega karze grzywny od 1.000 do 30.000 zł, jeśli wbrew obowiązkowi nie zapewni, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jego części, w których znajdują się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.
Warto również wspomnieć, iż od 1 stycznia 2012 r. zmianie uległy również:
  • ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) - w zakresie czasu pracy osób niepełnosprawnych oraz ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 879 z późn. zm.) - w zakresie planowania czasu pracy kierowców oraz jego rozliczania i ewidencjonowania.
Joanna Kaleta