Odpowiedź:
Obowiązujące przepisy dotyczące świadczeń gwarantowanych nie przewidują leczenia uzależnień na oddziale leczenia zaburzeń nerwicowych, a samo leczenie zaburzenia osobowości jako schorzenia współistniejącego przy zespole uzależnienia, nie stanowi leczenia odwykowego w rozumieniu art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 z późn. zm.) - dalej u.w.t.p.a. W związku z tym leczenie zaburzeń osobowości na oddziale leczenia zaburzeń nerwicowych nie może być uznane za świadczenie udzielane bez względu na uprawnienia z ubezpieczenia zdrowotnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 12 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) przepisy ustawy nie naruszają przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej udzielanych bezpłatnie bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie art. 21 ust. 3 u.w.t.p.a. W myśl art. 21 ust. 3 u.w.t.p.a. od osób uzależnionych od alkoholu nie pobiera się opłat za świadczenia w zakresie leczenia odwykowego udzielane przez podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w rodzaju świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej. Przepis wyraźnie stanowi, że finansowanie świadczeń zdrowotnych niezależnie od uprawnień z tytułu ubezpieczenia, ma miejsce jedynie w odniesieniu do leczenia odwykowego. W związku z tym nie ma problemu, aby stwierdzić, że w kategorii tej mieścić się będą świadczenia odwykowe w warunkach wzmocnionego zabezpieczenia (w tym również dla nieletnich), wymienione w poz. 9 i 10 załącznika nr 2 „Wykaz świadczeń gwarantowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień oraz warunki ich realizacji” do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz. U. poz. 1386 z późn. zm.) - dalej r.ś.g.o.p. W odniesieniu do świadczeń w tych oddziałach wyraźnie wskazano, że obok zespołu uzależnienia, leczenie może obejmować także inne rozpoznania z grupy „zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00–F99)”. Oczywiście leczenie odwykowe nie odbywa się tylko na wskazanych oddziałach, które obejmują diagnostykę i leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi, wobec których wykonywany jest środek zabezpieczający, o którym mową w art. 200 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557 z późn. zm.), lub środek leczniczy, o którym mowa w ustawie z dnia 26 października 1982 o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 382). Należy jednak stwierdzić, że leczenie odwykowe nie odbywa się na oddziale leczenia nerwic. W poz. 7 załącznika nr 1 do r.ś.g.o.p., wskazano, że leczenie zaburzeń nerwicowych dla dorosłych nie obejmuje leczenia uzależnienia od alkoholu określonego kodem F10.2 według klasyfikacji ICD 10. Analogiczne uregulowanie zawarte jest w załączniku nr 1 do zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień Nr 79/2013/DSOZ, zgodnie z którym leczenie na oddziale leczenia zaburzeń nerwicowych, nie obejmuje leczenia uzależnienia od alkoholu. W odniesieniu do oddziału leczenia zaburzeń nerwicowych nie zastosowano więc zasady obowiązującej w przypadku oddziału/ośrodka terapii dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych ze współistniejącymi zaburzeniami psychotycznymi lub ośrodka leczenia uzależnień bliżej niescharakteryzowanych, gdzie przewidziano świadczenia terapii dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych ze współistniejącymi zaburzeniami psychotycznymi (podwójna diagnoza). W tym przypadku wskazano kody F10-19 (zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych jak również kody 60.0-60.4).
Grzegorz Machulak, autor współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 27 stycznia 2015 r.