Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawo i Zdrowie
Czy jeśli lekarz-rezydent zatrudniony w SP ZOZ-ie wypisze błędnie receptę (tzn. pacjent po hospitalizacji powinien mieć wypisany lek z refundacją, a otrzymał receptę na lek z pełną odpłatnością), to czy powinien on być obciążony pokryciem różnicy jaką pacjent wykazał zgodnie z fakturą za zakupiony lek?
Czy może różnicę powinien pokryć SP ZOZ na rzecz pacjenta?
Odpowiedź:
Odpowiedzialność za działania osób udzielających świadczeń opieki zdrowotnej, w tym również ordynacje lekarską, co do zasady ponosi świadczeniodawca, a więc w tym przypadku SP ZOZ, zgodnie z zasadami określonymi w ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484) - dalej r.o.w.u. Odpowiedzialność podmiotu leczniczego względem pacjenta wynika również z ogólnych zasad odpowiedzialności cywilnej wynikających z ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - dalej k.c. Natomiast możliwość obciążenia poniesionymi kosztami wynikającymi z naprawienia szkody lekarza udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy zależy od rodzaju umowy łączącej SP ZOZ z tym lekarzem.
Uzasadnienie:
Świadczeniodawca, który ma zawartą umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia, zgodnie z § 5 załącznika do r.o.w.u. jest zobowiązany wykonywać umowę zgodnie z warunkami udzielania świadczeń określonymi w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), rozporządzeniu w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, odrębnych przepisach oraz zgodnie z warunkami wymaganymi od świadczeniodawców określonymi przez Prezesa Funduszu, a ponadto z zachowaniem należytej staranności oraz zgodnie z zasadami etyki zawodowej. Ponadto zgodnie z § 3 i 4 załącznika do r.o.w.u., świadczeniodawca ponosi odpowiedzialność za udzielanie lub za zaniechanie udzielania świadczeń przez osoby przez siebie zatrudnione lub udzielające świadczeń w jego imieniu na innej podstawie niż umowa o pracę, a także osoby, którym udzielanie świadczeń powierzył oraz odpowiada za szkody powstałe, także u osób trzecich, w związku z udzielaniem lub zaniechaniem udzielania świadczeń. Świadczeniodawca ponosi również odpowiedzialność za ordynowanie leków, wyrobów medycznych i środków pomocniczych leczonym przez niego świadczeniobiorcom, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Zasadę tę modyfikują przepisy art. 27 ust. 7 i art. 33 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 217 z późn. zm.), które ustanawiają odpowiedzialność solidarną podmiotu leczniczego i przyjmującego zamówienie oraz podmiotu leczniczego i lekarza/pielęgniarki wykonującego praktykę w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego. W takiej sytuacji odpowiedzialnym będzie zarówno lekarz, jak i SP ZOZ, a pacjent może wystąpić alternatywnie do SP ZOZ-u lub lekarza, zaspakajając w całości swoje roszczenie. Do szkód takich należy zaliczyć również błędne wystawienie recepty na 100%, zamiast refundowanej. Dlatego też w przypadku zgłoszenia przez pacjenta wobec SP ZOZ-u roszczenia, odpowiedzialny jest SP ZOZ.
Odrębną jest kwestia możliwości obciążenia lekarza skutkami popełnionych przez niego błędów.
Jeżeli jest to osoba zatrudniona w SP ZOZ-ie na podstawie umowy o pracę, odpowiedzialność tej osoby będzie ograniczona wyłącznie do sytuacji określonych w art. 119 i nast. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), w wysokości nie wyższej niż kwota 3 miesięcznego wynagrodzenia.
Jeżeli jest to osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej, to zasady odpowiedzialności odszkodowawczej lekarzy względem SP ZOZ-u, w tym również ewentualne kary umowne powinny być uregulowane w umowie. W przypadku braku takiej regulacji, świadczeniodawca może dochodzić roszczeń od lekarza na zasadach ogólnych, wynikających z przepisów regulujących zasady odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 i nast. k.c.).
Agnieszka Pietraszewska-Macheta, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie
Odpowiedzi udzielono 11 sierpnia 2014 r.
\