Członkowie samorządu lekarzy są powołani do pełnienia określonych funkcji w organach jednostki, przy czym nie są oni pracownikami jednostki i nie są też z nią związani żadną umową cywilnoprawną. Prezydium w drodze uchwały określiło sposób i wysokość przyznawania diet dla osób pełniących funkcje w jej organach.

Czy po przekroczeniu kwoty 200 zł w danym miesiącu z tytułu wypłaty diet należy zastosować koszty uzyskania przychodu?

Czy diety wykazać w PIT-R?

Jednostka samorządu zawodowego, działa na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o Izbach Lekarskich.

Odpowiedź

Diety te nie będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli wartość przychodu przekroczy 200 zł, to koszty uzyskania przychodów należy zastosować do całości przychodów.

Deklaracji PIT-R w takich przypadkach nie wystawia się.

Uzasadnienie

Wśród źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienia m.in. działalność wykonywaną osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm .) - dalej u.p.d.o.f . Wymieniając przychody objęte przedmiotowym źródłem prawodawca wskazuje m.in. na przychody otrzymywane przez osoby należące do składu zarządów rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f ). O ile więc organy, w których członkowie samorządu lekarzy pełnią określone funkcje stanowią w istocie organy stanowiące, to będziemy tu mieli z określonymi w art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f , przychodami z działalności wykonywanej osobiście. W innych przypadkach, np. organów opiniotwórczych, zakwalifikowanie tych przychodów do kategorii określonej w art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f nie będzie już zasadne. Będą to przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f .

Dla tego rodzaju przychodów ustawodawca nie przewidział zwolnień od podatku. Często jednak podatnicy zastanawiają się nad zasadnością zastosowania zwolnienia, w związku z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f . Przepis ten stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł. W piśmiennictwie i orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, iż "o pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych, zaś z pełnieniem obowiązków społecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności" (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 8 marca 2007 r. I SA/Gd 714/06). Pełnienie określonych funkcji w jednostce samorządu lekarzy nie stanowi w tym kontekście czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, a zatem zwolnienie od podatku dochodowego uzyskanych z tego tytułu przychodów jest nieuprawnione (zob. decyzję Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 3 lipca 2007 r. BI/4117-0038/06).

Co do zasady, koszt uzyskania przychodów z tytułu wypłat otrzymywanych przez osoby należące do organów stanowiących osób prawnych określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 5 w związku z pkt 1 u.p.d.o.f ). Jak jednak wynika z art. 30 ust. 1 pkt 5a, i ust. 3 u.p.d.o.f , jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł., pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 18% przychodu. Podatek ten pobierany jest bez pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania. W przypadku więc gdy określona w umowie wysokość opisanych na wstępie przychodów przekroczy 200 zł., to do ustalenia podlegającego opodatkowaniu dochodu należy zastosować koszty uzyskania przychodu - takie zasady opodatkowania stosuje się wówczas do całości przychodu.

Informacja PIT-R, jak sama wskazuje dotyczy wyłącznie określonych w art. 13 pkt 5 i pkt 6 wypłat osobom fizycznym z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich. Analizowanych więc przychodów informacja ta nie dotyczy. Powinny one być wykazane - w przypadku gdy przekraczają wartość 200 zł - w informacji PIT-11 (art. 42 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f ).

Krzysztof Kamiński

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.)