Celem projektowanej ustawy o zmianie ustaw w celu optymalizacji niektórych procesów w zakresie spraw obywatelskich jest nowelizacja czterech aktów prawnych:
- ustawy z 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim,
- ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych,
- ustawy z 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego,
- ustawy z 17 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych.
Minister uzyska dostęp do bazy dowodów osobistych i paszportów
MSWiA wyjaśnia, że celem nowelizacji ustawy o obywatelstwie polskim jest rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do korzystania z danych zawartych w Rejestrze Dowodów Osobistych oraz Rejestrze Dokumentów Paszportowych poprzez dodanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych – w związku z prowadzonymi postępowaniami w sprawach dotyczących obywatelstwa polskiego.
Zmiany w wydawaniu i unieważnianiu dowodu osobistego
Celem nowelizacji ustawy o dowodach osobistych jest w szczególności usprawnienie oraz unowocześnienie procedur administracyjnych związanych z wydawaniem, unieważnieniem oraz zarządzaniem dowodami osobistymi, przez dostosowanie obowiązujących przepisów do aktualnych potrzeb społecznych oraz standardów technologicznych.
Proponowane regulacje zmierzają do uproszczenia procesów administracyjnych, zwiększenia dostępności oraz podniesienia poziomu bezpieczeństwa. Wprowadzane zmiany mają objąć w szczególności:
- wydłużenia okresu ważności dowodu osobistego wydawanego osobie, która ukończyła 70. rok życia;
- umożliwienia odbioru dowodu osobistego w organie innej gminy niż złożono wniosek;
- wprowadzenia transakcyjnych usług (tj. bez udziału urzędnika) odnośnie do zgłoszeń dotyczących dowodu osobistego dziecka (m.in. utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego) dla rodzica, pod którego władzą rodzicielską pozostaje dziecko, jeżeli istnieje powiązanie parentyzacyjne;
- zapewnienia możliwości jednoczesnego zgłoszenia utraty dowodu osobistego albo zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych w przypadku przyjmowania przez urzędnika wniosku o wydanie dowodu osobistego w miejscu pobytu wnioskodawcy;
- przywrócenia ważności dowodu osobistego w przypadku unieważnienia dokumentu na skutek oczywistej omyłki (przywrócenie ważności dowodu osobistego nieposiadającego warstwy elektronicznej, który nie został fizycznie anulowany);
- wprowadzenia możliwości unieważnienia dowodu osobistego przez konsula, do którego zgłoszono utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego albo do którego został przekazany znaleziony dowód osobisty;
- wprowadzenia możliwości zgłoszenia utraty dowodu osobistego Straży Granicznej (analogiczne rozwiązanie do przewidzianego w ustawie z dnia 17 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych);
- informowania obywatela przez organ gminy o unieważnieniu dowodu osobistego w przypadku gdy unieważnienie to następuje z powodu zmiany danych (w sytuacji braku danych w Rejestrze Danych Kontaktowych);
- umożliwienia wydania osobie, w sytuacji gdy dziecko pozostaje pod jej władzą rodzicielską, zaświadczenia z Rejestru Dowodów Osobistych zawierającego dane dziecka; umożliwienia dostępu do dokumentacji związanej z dowodami osobistymi członkom najbliższej rodziny bez konieczności wykazywania przez nich interesu prawnego,
- doprecyzowanie i uspójnienie niektórych przepisów w obowiązującym akcie
„Dane kryte” już nie obowiązkowe
Nowelizacja ustawy Prawo o aktach staniu cywilnego ma zaś usprawnić procesy z zakresu rejestracji stanu cywilnego przez wprowadzenie rozwiązań odpowiadających aktualnym potrzebom i oczekiwaniom społecznym i kulturowym, uwzględniających postulaty Rzecznika Praw Obywatelskich, środowiska urzędników stanu cywilnego oraz obywateli w kwestii odejścia od obligatoryjności zamieszczenia tzw. „danych krytych” w akcie urodzenia dziecka, na rzecz fakultatywności skorzystania z tej instytucji.
Resort wyjaśnia, że obecnie instytucja tzw. danych przesłaniających postrzegana jest często jako rozwiązanie archaiczne, nie zawsze służące już dobru dziecka. Jako tzw. domniemanie prawne często jest instytucją niezrozumiałą dla matki dziecka. W wielu państwach zachodnich kwestia figurujących w akcie urodzenia dziecka fikcyjnych danych ojca często stwarza problemy z wyjaśnieniem sytuacji oraz konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów na tłumaczenia przysięgłe odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka.
Zmiany w procedurze paszportowej
Celem nowelizacji ustawy o dokumentach paszportowych jest usprawnienie procesów z zakresu wydawania, odmowy wydania, unieważniania, udostępniania dokumentacji związanej z wydaniem dokumentu paszportowego, a także przywracania ważności dokumentów paszportowych.
Nowela ma uregulować sposób postępowania z wnioskiem/dokumentem paszportowym w sytuacji skierowania przez uprawniony organ, wniosku o odmowę wydania dokumentu paszportowego lub jego unieważnienie. Obecne przepisy ustawy co prawda regulują przedmiotową materię, jednak doprecyzowania wymaga sposób postępowania organów paszportowych w sytuacji, gdy wniosek o odmowę wydania dokumentu lub też o jego unieważnienie wpłynie do organu paszportowego po spersonalizowaniu dokumentu, lecz przed jego wydaniem.
Nowela ma także:
- doprecyzować możliwość złożenia wniosku o wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego dla osoby do 12. roku życia, przy użyciu usługi elektronicznej wyłącznie w sytuacji gdy tej osobie nadano uprzednio numer PESEL ;
- rozszerzyć katalogu danych, których podania może żądać organ paszportowy w celu potwierdzenia tożsamości osoby ubiegającej się o wydanie dokumentu paszportowego; wprowadzenia regulacji umożliwiającej wyrażenie zgody na wydanie dokumentu paszportowego przy użyciu usługi elektronicznej;
- rozszerzyć katalog przypadków, w których organ paszportowy może odmówić przyjęcia wniosku o wydanie paszportu lub paszportu tymczasowego;
- rozszerzyć katalog podmiotów, do których można zgłosić fakt utraty lub uszkodzenia paszportu lub paszportu tymczasowego przez dodanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
- doprecyzować regulację umożliwiającej unieważnienie paszportu lub paszportu tymczasowego na wniosek obywatela wyłącznie w sytuacji, gdy wnioskodawca posiada dokument;
- umożliwić ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji przywrócenia ważności paszportu lub paszportu tymczasowego w sytuacji, gdy do jego unieważnienia doszło wskutek oczywistej omyłki urzędnika;
- doprecyzować przepisy dotyczące zasad i sposobu udostępniania dokumentacji związanej z wydawaniem dokumentów paszportowych.
MSWiA planuje, że projekt ustawy nowelizującej zostanie przyjęty przez rząd jeszcze w 2025 roku.
Cena promocyjna: 95.6 zł
|Cena regularna: 239 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 119.5 zł
