Zakład budżetowy jednostki samorządowej (basen) zatrudnia ratowników, którzy otrzymują dodatek za prowadzenie zajęć z nauki pływania w wysokości uzależnionej od wynagrodzenia zasadniczego.

Czy za czas nieświadczenia pracy z powodu nieobecnej grupy na zajęciach pływania lub choroby, pracodawca zobowiązany jest wypłacić dodatek pełnej wysokości?

Odpowiedź

Dodatek specjalny powinien być wypłacony za okres nieświadczenia pracy z winy pracodawcy, chyba że w dokumencie będącym podstawą wypłaty dodatku byłoby wyraźnie zapisane, że w takim wypadku dodatek nie przysługuje. Jeżeli dodatek ten ma na celu rekompensatę za większą ilość obowiązków pracownika, brak grupy na zajęciach, powoduje, iż dodatkowe obowiązki nie wystąpiły a w takim wypadku dodatek nie przysługuje.

W zakresie świadczeń chorobowych wszystko zależy od przyjętej zasady - pracodawca może zarówno wypłacać dodatek w pełnej wysokości, jak i pomniejszać go za czas absencji chorobowej. Uwzględniając charakter omawianego dodatku, należałoby przyjąć zasadę, że nie przysługuje on za czas absencji chorobowych.

Zgodnie z art. 36 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych pracownikowi samorządowemu (w tym pracownikowi zakładu budżetowego prowadzonego przez gminę) z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań może zostać przyznany dodatek specjalny.

Warto przy tym podkreślić, iż przepisy nie określają wysokości tego dodatku. Co prawda w § 6 rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398) powiedziane jest, że dodatek specjalny przysługuje w kwocie wynoszącej co najmniej 20% i nieprzekraczającej 40% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, a w urzędach miasta stołecznego Warszawy, miast (miast na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców - w kwocie nieprzekraczającej 50% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, ale dotyczy to wyłącznie dodatków wypłacanych wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście oraz marszałkowi województwa.

Zgodnie z tekstem ustawy dodatek specjalny przyznawany jest za okresowe zwiększenie obowiązków, wobec czego należy przyjąć, że należy go wypłacać w określonym okresie. Jednocześnie brak stosownej regulacji powoduje, iż wszystko zależy od regulaminu wynagradzania, umowy o pracę lub zarządzenia o przyznaniu dodatku. Jeżeli z dokumentów tych wynikałaby zasada, że dodatek przysługuje z tytułu faktycznego pełnienia obowiązków, nieobecność grupy na zajęciach pływania powodowałaby brak obowiązku wypłaty dodatku. W innych wypadkach - dodatek powinien być wypłacony nawet mimo braku grupy.

W zakresie świadczeń chorobowych (wynagrodzenia lub zasiłku) zastosowanie będzie miał art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.), zgodnie z którym przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.

O tym, czy w przypadku choroby pracodawca będzie wypłacał dodatek w pełnej wysokości powinien zadecydować pracodawca. Przyjęcie zasady wypłaty 100%-owej spowoduje wyłączenie dodatku z podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłku, jak również zwolnienie dodatku od składek ZUS w części dotyczącej okresu choroby.

Uwzględniając jednak fakt, iż dodatek ten przysługuje za okres zwiększonych obowiązków właściwsze wydaje się wprowadzenie zasady, zgodnie z którą dodatek jest pomniejszany za czas absencji chorobowych - w ten sposób dodatek wchodzi do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)