Zgodnie z brzmieniem art. 162 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 133 z późn. zm.) [ustawa] do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez stowarzyszenie, inną organizację społeczną lub zawodową, zarejestrowaną na podstawie przepisów prawa, dołącza się również aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego [KRS] albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji dotyczące tej organizacji, opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzy miesiące przed dniem zgłoszenia.

Czytaj też: Wybór ławników do sądów powszechnych krok po kroku (wzory dokumentów)

Koszt opłaty za wydanie aktualnego odpisu z KRS albo odpisu lub zaświadczenia z innego właściwego rejestru lub ewidencji ponosi podmiot, którego dotyczy odpis lub zaświadczenie.


Zgłoszenia kandydatów, które nie spełniają wymagań formalnych (o których mowa w § 2-5 ustawy), pozostawia się bez dalszego biegu, co rada gminy stwierdza w drodze uchwały.”

Przepis jest jasny i nie wymaga interpretacji.

Dosłowne traktowanie przedmiotowego przepisu przez podmiot zgłaszający wiąże się z określonym wysiłkiem, także skutkiem finansowym, co w sytuacji, gdy dokonuje zgłoszenia wielu kandydatów jest kłopotliwe. W świetle dodanego przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 144, poz. 851) do art. 4 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203) [ustawa o KRS] ust. 4aa, (który wszedł w życie 1 stycznia 2012 r.) – pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru [wydruk] mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację (o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o KRS), jeżeli posiadają cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w Rejestrze. Pojawia się pytanie – czy pobrany samodzielnie wydruk może skutecznie zastąpić wymagany (dotychczas) ustawą oryginalny odpis z KRS, czy też zgłoszenie takie należy uznać za niespełniające wymogu formalnego?

Zobacz też: Ile zarabia ławnik sądowy?

Pozostawiając na boku absurdalność rozwiązania wprowadzonego do ustawy o KRS poza sporem pozostaje fakt, że wydruk komputerowy nie jest oryginalnym odpisem, a ma „co najwyżej” moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS, jeżeli spełnia wymogi określone § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji KRS oraz trybu i sposobu udzielania informacji z KRS i wydawania kopii dokumentów z katalogu, a także struktury udostępniania informacji o podmiotach wpisanych do rejestru oraz cech wydruków umożliwiających ich weryfikację z danymi w Rejestrze (Dz. U. Nr 297, poz. 1760), tj. posiada:
1) adres strony internetowej, na której zamieszczone są aktualne informacje o podmiotach wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego,
2) formę graficzną zgodną z załącznikiem nr 12 i 13 do rozporządzenia,
3) identyfikator wydruku.

Wskazana w załącznikach nr 12 i 13 do rozporządzenia treść działów, rubryk informacji odpowiadającej odpisowi jest jedynie przykładowa i zależy od rodzaju danych wpisywanych w przypadku konkretnego podmiotu.

Dowiedz się więcej z książki
Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł




W rozstrzygnięciu tej sprawy kluczowe znaczenie powinno mieć rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz. U. Nr 121, poz. 693). Niestety, mimo, że zgodnie z brzmieniem przepisu upoważniającego, art. 162 § 11 ustawy – Minister Sprawiedliwości jest zobowiązany – określić – po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, (…), sposób postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników, (…), mając na uwadze potrzebę udokumentowania przez podmioty zgłaszające spełnianie przez kandydatów na ławników wymogów określonych w ustawie, (…), w celu umożliwienia rzetelnej weryfikacji zgłoszeń i przejrzystości działań związanych ze zgłaszaniem kandydatów na ławników, a przez określenie wzoru karty zgłoszenia i sposobu jego udostępniania, ujednolicenie procedury zgłaszania, (…) i rozpatrywania zgłoszeń – rozporządzenie nie pozwala na jednoznaczną odpowiedź czy dopuszczalne jest załączenie do zgłoszenia samodzielnie wykonanego wydruku komputerowego zamiast oryginalnego odpisu z KRS. Rozporządzenie (nie tylko z tego powodu) wymaga korekty.
 

 

Ministerstwo Sprawiedliwości zapytane wprost jak należy stosować obowiązujące przepisy, w odpowiedzi (sygnowanej przez p. Anitę Lewandowską – Zastępcę Dyrektora Departamentu Sądów i Analiz Wymiaru Sprawiedliwości) z dnia 22 lipca 2015 r. (DSO-V-5030-1/15), również uchyla się od jednoznacznej odpowiedzi. Ogranicza się do przytoczenia obowiązujących przepisów prawa pozostawiając radom gmin, a de facto urzędnikom samorządowym, podjęcie ostatecznej decyzji. W konsekwencji, z pewnością doprowadzi to do rozbieżnych rozstrzygnięć w różnych j.s.t. w tym samym porządku prawnym.


Przedmiotowego problemu nie rozstrzygały dotychczas także sądy administracyjne. Warto jednak sięgnąć do postanowienia NSA z dnia 17 kwietnia 2014 r.(II FSK 654/14), w którym Sąd, odnosząc się do kwestii zrównania mocy wydruków komputerowych z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS, w kontekście wezwania do uzupełnienia braków formalnych skargi rozpatrywanej w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), nie podzielił poglądu, że możliwość samodzielnego pobrania przez sąd wydruku komputerowego aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do rejestru czyni wezwanie do uzupełnienia braku w postaci odpisu z KRS zbędnym.

Za przedstawioną interpretacją przemawia również aspekt praktyczny.
Procedura zgłaszania/rozpatrywania kandydatów na ławników nie przewiduje czynności weryfikacji karty zgłoszenia oraz załączonych do niej dokumentów pod kątem wezwania do ich uzupełnienia. Dlatego przedłożenie samodzielnie pobranego wydruku komputerowego aktualnych informacji o podmiocie wpisanym do KRS dokonującym zgłoszenia kandydata na ławnika zamiast oryginalnego odpisu z KRS nie może być traktowane jako spełnienie w tym zakresie wymogu formalnego.

Wydruk komputerowy to de facto „tylko i wyłącznie” zasób informacji (i nie zmienia tego szata graficzna) zebranych na piśmie (kartce papieru), który wymaga weryfikacji z udostępnioną w ogólnodostępnych sieciach teleinformatycznych, aktualną informacją o podmiocie wpisanym do KRS, w sytuacji gdy ustawa „oczekuje” dołączenia formalnego dokumentu, którym jest wyłącznie odpis (oryginalny) z KRS.

W przypadku zgłoszeń kandydatów na ławników brak jest organu/podmiotu uprawnionego, który takiej weryfikacji mógłby/powinien dokonać w chwili złożenia zgłoszenia, co czyni taka weryfikację fizycznie niemożliwą. Wydruk zawiera dane aktualne w chwili jego wykonywania i w przypadku rozbieżności zawartych w wydruku a danych zawartych w rejestrze udostępnionym w sieci teleinformatycznej przestaje pełnić swoją funkcję. Inaczej mówiąc, wydruk w procedurze rozpatrywania kandydatów na ławników jest bezużyteczny, gdyż jest nieweryfikowalny w momencie jego rozpatrywania, co może nastąpić nawet kilka miesięcy (wrzesień/październik) po złożeniu wniosku (czerwiec).

Ponadto brak jest jakichkolwiek podstaw, aby normę prawną zawartą w art. 4 ust. 4aa ustawy o KRS traktować inaczej niż normę prawną o charakterze ogólnym w odniesieniu do przepisu art. 162 § 3 ustawy, który w tym przypadku jest ewidentnie przepisem o charakterze szczególnym.

Czytaj też: Kandydat na ławnika zapłaci za obowiązkowe zaświadczenie lekarskie