Skarżący wystąpili do organu ewidencyjnego o wykreślenie z rejestru gruntów Spółdzielni Mieszkaniowej, jako użytkownika wieczystego działek przejętych na rzecz Skarbu Państwa pod budowę osiedla. Prezydent m.st. Warszawy odmówił wprowadzenia żądanych zmian, gdyż jego zdaniem wnioskodawcy powołując się na toczące się postępowanie o zwrot nieruchomości nie wykazali interesu prawnego a jedynie interes faktyczny.

Po rozpatrzeniu odwołania skarżących Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.

Również WSA rozpatrując skargę skarżących stwierdził, że przymiot strony w postępowaniu o dokonanie zmian w ewidencji gruntów i budynków przysługuje jedynie podmiotom, których prawa do nieruchomości podlegają ujawnieniu w ewidencji. Brak jest natomiast przesłanek do uznania, że interes prawny przysługuje potencjalnym (przyszłym) właścicielom nieruchomości, którzy zmian takich żądają. Nie ma więc podstaw do uwzględnienia skargi, skoro skarżący nie wykazali się interesem prawnym.

Skarżący nie zgodzili się z wyrokiem WSA i wnieśli skargę kasacyjną, w której zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa, a mianowicie art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 73  Kodeksu postępowania administracyjnego  poprzez uznanie, że skarżący nie posiadają przymiotu strony.

NSA rozpatrując skargę, podkreślił, iż stosownie do przepisu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego , stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Z przepisu tego wynika, że o tym, czy dany podmiot jest stroną, decyduje "interes prawny". Powszechnie przyjmuje się, że pojęcie "interes prawny", na którym oparta jest legitymacja procesowa strony w postępowaniu administracyjnym, należy ustalać według norm prawa materialnego, a przez "interes prawny" należy rozumieć "interes indywidualny, konkretny i sprawdzalny obiektywnie, którego istnienie znajduje potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, będących przesłankami zastosowania przepisu prawa materialnego. Interes prawny to zatem interes, którego podstawą mogą być wyłącznie przepisy materialnego prawa administracyjnego, a to z tego względu, że decyzja administracyjna jest władczą konkretyzacją prawa administracyjnego". W sprawie tak pojmowany "interes" odnieść należy do przepisów prawa materialnego normujących prowadzenie oraz dokonywanie zmian w ewidencji gruntów. NSA podkreślił, iż zasadnicze znaczenie ma art. 22 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.), który w ustępie 1 stanowi, że ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów prowadzą starostowie, a osoby, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, są obowiązane zgłaszać właściwemu staroście wszelkie zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni licząc od dnia powstania tych zmian, przy czym na żądanie starosty osoby, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, zgłaszające zmiany są obowiązane dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków. NSA wyjaśnił, że art. 20 ust. 2 pkt 1 ustawy wskazuje tylko i wyłącznie na właścicieli, zaś art. 51 daje podstawę do wykazania - do czasu uregulowania tytułu własności - oprócz właściciela, także osobę władającego.


Powyższe regulacje ustawowe uszczegółowione zostały w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) poprzez wskazanie w § 10 ust. 1 pkt 2, że ewidencja obejmuje dane dotyczące właścicieli nieruchomości oraz - w myśl § 11 ust. 1 i 2 - również dane dotyczące użytkowników wieczystych gruntów, jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami, państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych, organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości, użytkowników gruntów państwowych i samorządowych, jak również dane dotyczące osób i jednostek organizacyjnych, które władają gruntami na podstawie umów dzierżawy, zwanych dalej "dzierżawcami", zgłoszonych do ewidencji stosownie do art. 28 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756, z 1999 r. Nr 60, poz. 636 i z 2000 r. Nr 45, poz. 531).


Zdaniem NSA, WSA zasadnie zaaprobował ustalenia organów ewidencyjnych, że wnioskodawcy nie wykazali interesu prawnego do dokonania zmian w ewidencji. Również na aprobatę zasługuje stanowisko, że wskazane na rozprawie decyzje organów administracyjnych oraz wyrok w sprawie, w żadnym wypadku nie mogą stanowić podstawy zmian w ewidencji, gdyż nie stanowią dowodu stwierdzającego nabycie własności działek objętych niniejszym postępowaniem. Stąd też trafna jest konkluzja, że skoro skarżący nie są właścicielami nieruchomości, których wniosek dotyczy, to tym samym nie mogli skutecznie domagać się zmian w ewidencji gruntów. W ocenie NSA podkreślić należy, że w świetle przedstawionych powyżej regulacji prawnych, legitymacja do wystąpienia z żądaniem dokonania zmian przysługuje jedynie właścicielowi względnie organom i jednostkom organizacyjnym, o których mowa w § 10 i § 11 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454). Nie jest zatem legitymowany do występowania w postępowaniu administracyjnym dotyczącym zmian w ewidencji gruntów i budynków w charakterze strony ten, kto uzasadnia swój interes prawny zdarzeniami i okolicznościami przewidywanymi, takimi, które mają wystąpić dopiero w przyszłości.

Pobierz orzeczenie:
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 lipca 2010 r., sygn. akt I OSK 1327/09

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)