W procesie finansowania jednostek samorządu terytorialnego wyróżnia się kilka strategii. Najogólniej strategie te możemy podzielić na strategie agresywne, zrównoważone i zachowawcze.

W przypadku strategii agresywnej zakłada się maksymalne wspieranie rozwoju społeczno-ekonomicznego wraz z maksymalnym zaspokajaniem potrzeb społeczeństwa . W konsekwencji władze lokalne nastawione są na jak największe realizowanie zadań o charakterze nieobligatoryjnym. W związku z tym zakłada się maksymalne wykorzystanie długu w celu sfinansowania zgłaszanych przez społeczeństwo potrzeb, szczególnie inwestycyjnych. Odpowiedni montaż finansowy, czyli przykładowo połączenie środków z zaciągniętych kredytów bądź z emisji obligacji wraz ze środkami unijnymi, może w tym przypadku doprowadzić do skokowego rozwoju danego samorządu terytorialnego. Chodzi tu głównie o sytuację, w której całość wydatków bieżących będzie finansowana wpływami bezzwrotnymi, a wzmożone wydatki majątkowe będą pokrywane wpływami zwrotnymi. Ponadto władze nastawione są na permanentne rolowanie długu. W rezultacie można przyjąć, że koszty zadań obligatoryjnych + koszty zadań niebędących obligatoryjnymi + koszty obsługi zadłużenia dotychczasowego równają się dochodom bieżącym o charakterze cyklicznym, pod pojęciem których rozumie się dochody z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych + dochody z podatków i opłat lokalnych + dotacje celowe na zadania bieżące + dochody z mienia o charakterze cyklicznym. W strategii tej nie należy również zapominać o promowaniu takiej struktury wydatków, która sprzyjałaby późniejszemu zwiększeniu poziomu dochodów własnych jst. Chodzi bowiem o zminimalizowanie ewentualnych trudności finansowych bądź zachwiania płynności finansowej w wyniku powiększania poziomu zadłużenia. Strategia agresywna nie oznacza więc bezwarunkowego i natychmiastowego realizowania lokalnych potrzeb społecznych. Należałoby bowiem dokonać hierarchizacji tych potrzeb w kontekście możliwości zdynamizowania wielkości dochodów bieżących o charakterze cyklicznym. Ponadto wielce przydatne może okazać się poszukiwanie pozabilansowych źródeł realizacji zadań przez jst, takich jak project finance czy partnerstwo publiczno-prywatne. Ten typ strategii implikuje również pewien model zarządzania jednostką samorządu terytorialnego, który przejawia się między innymi w: jawności zarządzania finansami (szczególnie wobec społeczeństwa i inwestorów), aktywnego włączenia obywateli, przedsiębiorców i organizacji non profit w proces konstruowania budżetu, wprowadzeniu budżetu zadaniowego czy potrzebie poszukiwania innych rozwiązań (np. finansowych, organizacyjnych) zwiększających efektywność wydatkowania środków publicznych.

Z kolei strategia zrównoważona zakłada równomierny rozwój danej jednostki w określonym horyzoncie czasowym. Wykorzystuje się w konsekwencji maksymalne możliwości zasilania wewnętrznego i zewnętrznego nie naruszając przy tym równowagi finansowej. Równowaga ta przejawia się w zachowywaniu bezpiecznego poziomu płynności finansowej. W tym celu dąży się do zmniejszania poziomu zobowiązań, a nie ciągłego ich rolowania. Dąży się więc do optymalizacji, czyli swego rodzaju wyważenia, w budżecie zadań o charakterze obligatoryjnym jak i nieobligatoryjnym. Istotne więc jest wyznaczenie w takiej strategii priorytetów i wyartykułowanie działań w celu należytej ich realizacji. Może bowiem okazać się, dzięki korzystnej sytuacji rynkowej, że będzie możliwe uwzględnienie kolejnego priorytetu, który został wcześniej, z przyczyn finansowych, odrzucony. W tego typu strategii może zachodzić zależność, w której wspomniane wcześniej dochody bieżące o charakterze cyklicznym pokrywają jedynie koszty zadań obligatoryjnych wraz z kosztami obsługi zadłużenia dotychczasowego. Stąd realizuje się te zadania nieobligatoryjne, które pokrywane byłyby przez bieżące wpływy incydentalne.

Strategia zachowawcza charakteryzuje się zaś wyłączeniem możliwości zaciągania długu. Stąd też pojawiające się potrzeby społeczeństwa, przedsiębiorców i innych grup są realizowane w miarę posiadanych zasobów finansowych. Ogranicza to więc możliwości skokowego rozwoju danej jednostki samorządu terytorialnego. Strategia ta zgodna jest także z ideą solidarności międzypokoleniowej, a więc minimalizowania przenoszenia ciężaru obecnie zaciąganych zobowiązań na przyszłe pokolenia . W świetle obecnych możliwości realizacji określonych działań w samorządach, np. przy wykorzystaniu środków unijnych, których immanentną cechą jest często konieczność zaciągania długu, zastosowanie tej strategii oznacza swego rodzaju pasywność władz lokalnych w poszukiwaniu nowych źródeł finansowania potrzeb lokalnych. Pasywność ta może z kolei spowodować powiększenie się zróżnicowania w poziomie rozwoju społeczno-ekonomicznego danej jednostki w stosunku do pozostałych samorządów. Sytuacja ta może z kolei wpłynąć na zmniejszenie się poziomu dochodów własnych, przykładowo w wyniku emigracji obywateli niezadowolonych z braku realizacji ich potrzeb bądź w następstwie realokacji działalności gospodarczej do innych samorządów, które realizują aktywną strategię finansowania swojej działalności. Strategia zachowawcza może być także wprowadzona w jednostkach, które po okresie dynamicznego, często skokowego wzrostu, dokonały reorientacji swojej polityki. Modyfikacja wcześniejszych, aktywnych zachowań w sferze wydatków (strategia agresywna), może bowiem wynikać ze znaczącego zaspokojenia potrzeb lokalnych lub zmniejszenia intensywności ich zgłaszania, jak również z powodu wzrostu ryzyka utraty płynności i potrzeby zastosowania działań interwencyjnych. Strategia zachowawcza może być także wymuszona przez czynniki zewnętrzne, do których zalicza się przykładowo: kryzys w sektorze finansów publicznych czy niekorzystną sytuację demograficzną lub przestrzenną (charakter jst nie sprzyja lokalizacji przedsiębiorstw). Strategia zachowawcza może wynikać również z małej aktywności społecznej obywateli, którzy nie dają należytych impulsów władzom lokalnym, które sugerowałyby z kolei konieczność modyfikacji wielkości i struktury dotychczasowych wydatków budżetowych.

Widać więc, że finansowanie działalności jednostek samorządu terytorialnego może być podporządkowane różnorodnym strategiom. Strategie te mogą jednocześnie ulegać modyfikacjom, których zadaniem powinno być niewątpliwie zwiększenie efektywności zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego i należyte realizowanie potrzeb społeczności lokalnej.