Sprawa dotyczyła uchwały rady gminy dotyczącej ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego na terenie gminy. Uchwała zawierała przepisy różnicujące obowiązki różnych podmiotów, których instalacje zlokalizowane są w pasie drogowym, w ten sposób, że wprowadziła różne stawki opłat za zajęcie pasa drogowego poprzez umieszczenie w nim urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Uchwała wprowadziła niższe stawki opłat w przypadku umieszczenia w pasie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, zaś podwyższyła ich wysokość dla wszystkich pozostałych urządzeń, w tym gazowych.


Takie zapisy uchwały zaskarżyła spółka gazownicza. Uznała bowiem, iż ustalone na podstawie uchwały stawki opłat naruszają przepisy ustawy o drogach publicznych . W szczególności spółka kwestionowała wprowadzenie wyższych stawek za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń gazowych w porównaniu do stawek dla urządzeń infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej.

WSA rozpatrując sprawę uznał, iż w art. 40 ust. 9  ustawy o drogach publicznych  ustawodawca wskazał przesłanki dające podstawę do różnicowania opłaty, w tym z uwagi na rodzaj urządzeń umieszczonych w pasie drogowym. Jednak, zdaniem Sądu, przyjęte w uchwale rozróżnienie rodzaju urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych oraz urządzeń gazowych, nie ma oparcia w przepisach prawa. WSA zwrócił uwagę, iż przepisy prawa budowlanego definiujące pojęcie urządzenia budowlanego wskazują, że są to urządzenia techniczne m.in. zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem np. przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków - art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane . Tak więc posiłkując się pojęciem "urządzenia" określonym w prawie budowlanym można wnioskować, że instalacje wodociągowe, kanalizacyjne i gazowe nie są urządzeniami różnego rodzaju w znaczeniu, o jaki chodzi w pkt 5 art. 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych. Nadto § 140 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 43, poz. 430 z późn. zm.) wyjaśniając jakie urządzenia umieszczane w pasie drogowym stanowią infrastrukturę techniczną, wyodrębnił łącznie w pkt 2 ust. 2, przewody gazowe, ciepłownicze i wodociągowe.

WSA uznał, iż rację ma skarżąca spółka twierdząc, że opłaty za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń technicznym o podobnym charakterze, a takimi są urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne i gazowe, nie powinny być różne. Poza podobieństwem konstrukcyjnym (rodzajowym) pełnią one identyczne cele, a mianowicie służą zaspakajaniu potrzeb publicznych. Wskazać tutaj należy na przepis art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną oraz gaz. Zatem w świetle przywołanej regulacji, nie może ulegać wątpliwości, że zaopatrzenie w gaz należy do zadań własnych gminy - jest to obowiązek gminy.

W tej sytuacji zgodzić należy się ze skarżącą spółką, że zarówno sieci sanitarno-kanalizacyjne, jak i sieci gazowe, stanowią urządzenia jednorodzajowe w postaci rur. Pełnią one podobne funkcje. Obie sieci służą zaspakajaniu potrzeb publicznych. A skoro tak, to brak podstaw prawnych do wprowadzenia zróżnicowanych stawek opłat za zajęcie pasa drogowego przez te urządzenia – uznał WSA.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Gdańsku z 4 lipca 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 352/13, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)