Zgodnie z ustawą w wersji proponowanej przez posłów, w sprawie utworzenia, połączenia, podziału i zniesienia gminy oraz ustalenia granic gminy może być przeprowadzone referendum lokalne z inicjatywy mieszkańców.

Z inicjatywą przeprowadzenia referendum, o którym mowa w ust. 1, będzie mogła wystąpić jedynie grupa co najmniej 15 obywateli, o której mowa w art. 11 ust. 1a ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985, z późn. zm.) .

Referendum nie będzie przeprowadzane, jeżeli z analizy przeprowadzonej przed referendum wynika, iż na skutek podziału lub ustalenia nowych granic gminy:
1. dochody podatkowe na mieszkańca gminy w zmienionych granicach lub gminy utworzonej byłyby niższe od najniższych dochodów podatkowych na mieszkańca ustalonych dla poszczególnych gmin zgodnie z ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 i Nr 127, poz. 857 ), 2. gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byłaby mniejsza od najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie, o którym mowa w art. 4 ustawy o samorządzie gminnym .

Dokonanie powyższej analizy spoczywać będzie na właściwym miejscowo wojewodzie.

W przypadku przeprowadzania z inicjatywy mieszkańców referendum, pytanie zawarte we wniosku o przeprowadzenie referendum, powinno określać szczegółowo proponowane zmiany w podziale terytorialnym państwa.

Na podstawie: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 29 kwietnia 2011 r.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 )
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)