Samorządy podzielone ws. przejęcia rozliczeń VAT od swoich jednostek

Nie wszystkie władze lokalne są zadowolone z uchwały NSA (sygn. akt I FPS 1/13), która przesądza, że gminy powinny zbiorczo rozliczać VAT swoich jednostek budżetowych. Samorządy liczą, że stanowisko resortu finansów rozwieje ich wątpliwości.

Samorządy powinny zbiorczo rozliczać VAT swoich jednostek budżetowych, uznał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13). Obecnie każda jednostka rozlicza VAT samodzielnie, dlatego uchwała NSA choć wydana w indywidualnej sprawie Wrocławia wzbudziła ogromne zamieszanie wśród wszystkich samorządów.

Ministerstwo finansów nie wydało jeszcze swojego oficjalnego stanowiska w tej sprawie (resort wstrzymał się do czasu opublikowania pisemnego uzasadnienia uchwały NSA). Samorządom musi więc wystarczyć komunikat MF, w którym władze lokalne zostały zapewnione, że dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT nie będą kwestionowane.
 

Miasta ograniczyły się na razie do przygotowywania analiz prawnych zaistniałej sytuacji. Anna Strzelczyk-Frydrych z Urzędu Miasta Bydgoszczy przewiduje, że wszystkie jednostki budżetowe będą musiały wyrejestrować się do celów VAT i będą prowadzić jedynie częściową dokumentację wykonywanych czynności. Na jej podstawie miasto sporządzi zbiorczą deklarację VAT.

Część samorządowców alarmuje, że rozliczanie VAT w jednej deklaracji będzie wiązało się ze sporym wysiłkiem. Poniesiemy dodatkowe koszty, trzeba będzie zatrudnić nowych pracowników, zorganizować szkolenia z VAT i zakupić lub opracować stosowne oprogramowanie informatyczne jednolite dla wszystkich jednostek, wylicza Katarzyna Fiedorowicz-Razmus z Urzędu Miasta Kraków.
 

Są jednak miasta, które w nowym sposobie rozliczania dopatrują się korzyści. Chodzi przede wszystkim o inwestycje, po zakończeniu, których będzie generowana sprzedaż podlegająca opodatkowaniu VAT. Obecnie, jeśli gmina prowadzi inwestycję, np. buduje halę sportową, a po jej zakończeniu przekazuje ją swojej spółce, nie może odliczyć VAT od zakupów związanych z jej realizacją. Kto inny bowiem poniósł wydatki (gmina), a kto inny będzie wykorzystywał halę do czynności opodatkowanych (gminna spółka). W praktyce samorządy starają się więc planować przedsięwzięcia w taki sposób, aby były realizowane przez tę jednostkę, która będzie potem odliczała VAT. Ostatnie rozstrzygnięcie NSA daje zielone światło dla odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych gminy, które obecnie nie mogą być do tego zakwalifikowane, cieszy się Grzegorz Gawlik z Urzędu Miasta Łodzi.