Pisaliśmy o tym również:
Gminy nie mogą pobierać stałej opłaty za pobyt dzieci w przedszkolach (PN.II.0911-9-10 )





 
Rozstrzygnięcie nadzorcze
 
z dnia 18 stycznia 2010 r.
 
Wojewoda Małopolski
 
PN.II.0911-9-10
 
 
 
Sentencja
 
Działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591; zm. Dz. U. z 2002 r., Nr 23, poz. 220; Nr 62, poz. 558; Nr 113, poz. 984; Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806; z 2003 r., Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203; z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457; z 2006 r., Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337; z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974, Nr 173 poz. 1218) stwierdza się nieważność uchwały Nr XXVI/269/2009* Rady Gminy w Budzowie z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia opłat za świadczenia przedszkola publicznego prowadzonego przez Gminę Budzów - w całości
 
Uzasadnienie faktyczne
 
Rada Gminy w Budzowie w dniu 18 grudnia 2009 r. podjęła uchwałę Nr XXVI/269/2009 w sprawie ustalenia opłaty za świadczenia przedszkola publicznego prowadzonego przez Gminę Budzów. W przedmiotowej uchwale Rada Gminy postanowiła m.in. o wysokości opłat za świadczenia wykraczające ponad minimum programowe. W dniu 28 grudnia 2009 r. przedmiotowa uchwała została doręczona organowi nadzoru.
 
Badając przedłożoną uchwałę pod kątem jej zgodności z prawem organ nadzoru podkreśla, że opłaty za świadczenia przedszkoli mają charakter cywilnoprawny, a zgodnie z brzmieniem art.14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) kompetencję do ich ustalania przyznano radzie gminy.
 
Oceniając zaś zgodność z prawem § 1 ust. 1 pkt 2) w przedmiocie odpłatności za świadczenia związane z realizacją zadań ponad minimum programowe - organ nadzoru stwierdził, co następuje.
 
Co do zasady przedszkola publiczne, co najmniej w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, prowadzą bezpłatne nauczanie. W oparciu o art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) rada gminy jest upoważniona do ustalenia opłat za świadczenia w prowadzonych przez gminę przedszkolach. Jednakże opłaty te powinny wskazywać konkretne kwoty za konkretne świadczenia, bowiem nie każde dziecko będzie korzystało ze wszystkich świadczeń, a jednocześnie zgodnie z postanowieniami przedmiotowej uchwały rodzice będą ponosić taką samą odpłatność - kwotę 55 zł. od każdego dziecka.
 
Wskazać należy, że opłaty za przedszkole mają charakter cywilnoprawny, a zatem zastosowanie ma w tym przypadku zasada ekwiwalentności świadczeń, zgodnie z którą opłatę wnosi się za konkretne świadczenia i w relacji do konkretnych kosztów świadczenia usług wykraczających poza podstawę programową wychowania przedszkolnego. Sposób ustalenia odpłatności winien być przekonujący, oparty choćby na kalkulacji ekonomicznej, a argumentacja za nim przemawiająca racjonalna i stosownie uzasadniona, przy czym nie ma znaczenia, czy opłata ta jest dopiero ustalana, czy też tylko modyfikowana (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18 lipca 2007 r. sygn. akt IV SA/Wr 213/07).
 
Ten i inne wyroki sądów administracyjnych wydane w przedmiocie ustalania odpłatności za przedszkola zostały przywołane w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Małopolskiego Nr PN.II.0911-207-09 z dnia 14 grudnia 2009 r. w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w Budzowie Nr XXV/248/2009 z dnia 13 listopada 2009 r. w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt dziecka w przedszkolu i winny zostać uwzględnione przez Radę Gminy w Budzowie przy uchwalaniu uchwały w sprawie ustalenia opłat za świadczenia przedszkola publicznego prowadzonego przez Gminę Budzów.
 
Organ nadzoru stwierdza, że opłata ustanowiona w § 1 ust. 1 pkt 2) przedmiotowej uchwały w wysokości 55 zł - bez wyszczególnienia za jakie konkretne świadczenia jest pobierana ma charakter opłaty stałej.
 
W przedmiocie ustalenia tzw. "opłaty stałej" za pobyt dziecka w przedszkolu realizującym program przekraczający podstawy programowe, stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 8 sierpnia 2006 r. (sygn. akt IV SA/Wr 94/06, niepubl), w którym stwierdził, że: "kierując się zasadą ekwiwalentności świadczeń, opłatę wnosi się za konkretne świadczenia przekraczające podstawę programową. W ustawie nie przewidziano pojęcia "opłaty stałej".
 
Analizując pozostałe zapisy przedmiotowej uchwały organ nadzoru stwierdza, że zgodnie z art. 67a ust. 3 w związku z art. 3 pkt 1) ustawy o systemie oświaty warunki korzystania ze stołówki, w tym wysokość opłat za posiłki ustala dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym przedszkole (w tym przypadku wójtem gminy). Zatem to uwarunkowanie winno być wzięte pod uwagę przy formułowaniu zapisu § 1 ust. 5 przedmiotowej uchwały.
 
Reasumując, opłata za świadczenia przedszkola publicznego, ustalona przez Radę Gminy w Budzowie w § 1 ust. 1 pkt 2) uchwały ma charakter "opłaty stałej". Z uchwały nie wynika jakie świadczenia wchodzą w skład tej opłaty i jaki jest koszt poszczególnych świadczeń. Z uchwały nie wynika również co stało się przyczyną ustalenia opłaty we wskazanej wysokości. W żaden sposób nie wykazano, jakie czynniki wpływające na wysokość kosztów utrzymania dziecka w przedszkolu legły u podstaw takiej kalkulacji.
 
Organ nadzoru rozważał uchylenie przedmiotowej uchwały w części tj. w zakresie § 1 ust. 1 pkt 2), jednakże bez postanowienia o wysokości opłaty za świadczenia przekraczające podstawę programową wychowania przedszkolnego uchwała straciłaby rację bytu.
 
W tym stanie rzeczy stwierdzenie nieważności uchwały Nr XXVI/269/2009 Rady Gminy w Budzowie z dnia 18 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia opłat za świadczenia przedszkola publicznego prowadzonego przez Gminę Budzów - w całości jest w pełni uzasadnione.
 
Na rozstrzygnięcie niniejsze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Winno się ją wnieść za pośrednictwem Wojewody Małopolskiego w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego rozstrzygnięcia.