Z uwagi na brak możliwości przejazdu przez przyległą nieruchomość, jednostka budżetowa jest zmuszona zorganizować sobie własny zjazd z drogi publicznej. W praktyce sprowadzi się to wyłącznie do obniżenia powierzchni istniejącego chodnika (nie będącego "w dyspozycji" jednostki). Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o drogach publicznych wykonanie zjazdu należy do użytkownika nieruchomości przyległej do drogi (oczywiście po uzyskaniu zezwolenia zarządcy drogi).

Jak jednostka budżetowa powinna zakwalifikować wydatki poniesione na realizację takiego zadania (w ramach jakich środków je sfinansować) i jak zaewidencjonować efekty tych nakładów?






Odpowiedź

Wydatki na wybudowanie zjazdu z drogi publicznej można moim zdaniem zakwalifikować do paragrafu 427 "Zakup usług remontowych".

Uzasadnienie

Z treści pytani wynika, iż uzyskując stosowne zezwolenie zarządcy drogi jednostka budżetowa wykona na własny koszt zjazd z drogi publicznej. Powstaje kwestia ujęcia tych nakładów w księgach handlowych z jednej strony, z drugiej zaś ujęcia tych wydatków z punktu widzenia klasyfikacji budżetowej. W kwestii pierwszej pomocna będzie odpowiedź Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 lutego 2007 r., US.I/1.423/12/06, zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów:

"(...) Kwestia ponoszenia kosztów związanych z budową i przebudową dróg przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą została uregulowana w przepisach ustawy o drogach publicznych . Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o drogach publicznych , budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia. Przedmiotowa droga publiczna nie stanowi środka trwałego będącego własnością podatnika, nie jest również przedmiotem najmu, dzierżawy ani innej umowy na podstawie której przyjęta byłaby do używania. Zmodernizowana droga nadal będzie drogą publiczną, z której będą mogły korzystać również inne osoby i podmioty. A zatem, wydatki ponoszone przez Spółkę na przebudowę drogi publicznej nie stanowią inwestycji w obcych środkach trwałych. Do drogi tej Spółka nie posiada żadnego tytułu prawnego uprawniającego ją do wyłącznego korzystania z tej drogi". Podobne stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów w piśmie Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych z dnia 14 lipca 2006 r., DD6-8213-43/WK/06/249, przekazanym do wiadomości wszystkich izb skarbowych.

Zdaniem Ministerstwa Finansów ustawy o podatku dochodowym nie definiują wprost pojęcia "inwestycji w obcym środku trwałym", ale w praktyce przyjmuje się, że taką inwestycją są nakłady poniesione na ulepszenie środka trwałego, który używany jest na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Wówczas są to wydatki mające na celu przystosowanie środka trwałego do używania przez jednostkę.

Umowa o partycypację w kosztach budowy drogi publicznej, zawarta pomiędzy jednostką a właścicielem drogi (np. samorządem gminy), nie jest umową, na podstawie której droga została przyjęta przez jednostkę do używania. Nie przesądza o tym również zwiększona, w stosunku do innych użytkowników, częstotliwości korzystania z drogi przez jednostkę.

Dlatego też, zdaniem Ministerstwa Finansów "(...) wydatki związane z nakładami podatnika na utrzymanie (przebudowę) drogi publicznej nie stanowią inwestycji w obcym środku trwałym, a tym samym nie mogą być rozliczane w formie odpisów amortyzacyjnych". Wydatki związane z nakładami jednostki na przebudowę drogi publicznej nie stanowią więc ulepszenia w obcym środku trwałym i nie mogą być rozliczane w formie odpisów amortyzacyjnych. Stanowią natomiast koszt bilansowy w momencie poniesienia.

W ewidencji księgowej ponoszone nakłady na przebudowę drogi publicznej, należy księgować zapisem:
Wn konto 400 Koszty według rodzajów lub konto zespołu 5 - wartość netto
Wn konto 22-1 VAT naliczony i jego rozliczenie - VAT naliczony podlegający odliczeniu
Ma konto 21.. Rozrachunki z dostawcami lub 300 Rozliczenie zakupu - łączna kwota zobowiązania

W kwestii zakwalifikowania wydatków z punktu widzenia klasyfikacji budżetowej należy uwzględnić fakt ujęcia wydatku w kosztach rodzajowych, a nie w kosztach inwestycyjnych.

Zgodnie z klasyfikacją dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych określoną rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207.) wydatki na wybudowanie zjazdu z drogi publicznej można moim zdaniem zakwalifikować do paragrafu 427 "Zakup usług remontowych", który obejmuje wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami od 401 do 403, od 405 do 406, od 408 do 410 i 417).

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)