Zgodnie z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Radnym nowej kadencji rady gminy została osoba pełniąca funkcję prezesa spółdzielni mieszkaniowej. Spółdzielnia mieszkaniowa, której radny jest prezesem:

1) Wynajmuje gminie na podstawie umowy najmu (odpłatnie) dwa lokale użytkowe,

2) Otrzymuje od gminy odszkodowanie, o którym mowa w art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Odszkodowanie to jest ustalone w ugodzie pozasądowej, zawartej pomiędzy gminą a spółdzielnią, ponieważ gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej na mocy prawomocnego wyroku sądu. Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego odszkodowanie to odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu.

Czy w opisanym stanie faktycznym, zważywszy na powołany przepis art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zachodzi ustawowy zakaz łączenia mandatu radnego z zakazem określonym w tymże art. 24f ust. 1?

 

Opisane w pytaniu powiązania majątkowe między gminą a działającą w gminie spółdzielnią mieszkaniową nie stanowią przeciwwskazania temu, aby prezes spółdzielni mieszkaniowej nie mógł piastować funkcji radnego rady gminy.

 

Relacje nie dotyczą mienia komunalnego

Jak wynika z informacji zawartej w treści zadanego pytania, jeden z radnych Rady Gminy jest równocześnie Prezesem Spółdzielni Mieszkaniowej działającej w na terenie gminy. Spółdzielnia Mieszkaniowa wynajmuje Gminie lokalne użytkowe tej spółdzielni oraz otrzymuje od Gminy odszkodowanie za udostępnienie lokalu mieszkalnego mieszkańcowi oddelegowanemu przez Gminę.

Jak wynika z dyspozycji art. 24f ust. 1 (zdanie 2) ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym - dalej u.s.g., radny nie może zarządzać działalnością, ani być pełnomocnikiem lub przedstawicielem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat radnego.

Opisane w pytaniu relacje prawne między Gminą i Spółdzielnią Mieszkaniową nie dotyczą mienia komunalnego, ale mienia Spółdzielni. Nie są relacjami majątkowymi z art. 24f ust. 1 u.s.g., jakie wykluczałyby łączenie funkcji Prezesa Spółdzielni z mandatem radnego Rady Gminy.

Radny nie może głosować, jeśli ma interes prawny 

Jeśli Spółdzielnia Mieszkaniowa włada w trybie użytkowania wieczystego gminnymi nieruchomościami gruntowymi, na których posadowione są budynki mieszkalne to praktyka i orzecznictwo sądów administracyjnych co do zasady nie traktują takiego władania jako prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego - w rozumieniu zakazu z art. 24f ust. 1 u.s.g. (np. wyrok WSA w Lublinie z 2.02.2004 r., II SA/Lu 239/04).

Opisane w pytaniu powiązania majątkowe między Gminą i Spółdzielnią Mieszkaniową nie wyłączają możliwości piastowania mandatu radnego Rady Gminy przez Prezesa Spółdzielni.

Należy w zakończeniu wspomnieć dyspozycję art. 25a u.s.g., zgodnie z którą radny nie może brać udziału w głosowaniu w radzie, ani w komisji rady, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego. Oznacza to, że w sprawach dotyczących działającej w gminie Spółdzielni Mieszkaniowej, będący radnym jej Prezes musi się powstrzymywać od udziału w głosowaniu.