Pisaliśmy o tym również:
Nie można uznać altany za lokal mieszkalny (I OW 24/10)




 
Postanowienie
 
z dnia 14 maja 2010 r.
 
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
 
I OW 24/10
 
Nie sposób uznać altany za lokal mieszkalny w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
LEX nr 672938
672938
Dz.U.2005.31.266: art. 2 ust. 1 pkt 4
 
 
Skład orzekający
 
Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Kacprzak.
Sędziowie: NSA Janina Antosiewicz, del. WSA Wojciech Mazur (spr.).
 
Sentencja
 
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta Krakowa o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta Krakowa a Burmistrzem Miasta Zakopane w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku B. M. o przyznanie zasiłku celowego na zakup opału postanawia: wskazać Prezydenta Miasta Krakowa jako organ właściwy do rozpoznania przedmiotowego wniosku.
 
Uzasadnienie faktyczne
 
Gmina Miasto Kraków - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie złożyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między nią, a Gminą Miasta Zakopane - Ośrodek Pomocy Społecznej w Zakopanem w przedmiocie ustalenia organu właściwego do rozpoznania wniosku B. M. o przyznanie zasiłku celowego na zakup opału.
 
W uzasadnieniu wniosku wskazano, iż pismem z dnia (...) października 2009 r. B. M. zwrócił się do Działu Pomocy Bezdomnym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie (MOPS) z prośbą o przyznanie zasiłku celowego na zakup opału.
 
Postanowieniem z dnia (...) listopada 2009 r. MOPS w Krakowie działając na podstawie art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 ze zm. powoływanej dalej, jako ustawa o pomocy społecznej) uznał się za organ niewłaściwy w sprawie i przekazał wniosek B. M. wraz z dokumentacją do MOPS w Zakopanem. Postanowieniem z dnia (...) grudnia 2009 r. MOPS w Zakopanem uznał się za organ niewłaściwy w sprawie i wniosek przekazał do MOPS w Krakowie w celu załatwienia według kompetencji. Pismem z dnia (...) grudnia 2009 r. MOPS w Krakowie zwrócił dokumentację B. M. do MOPS w Zakopanem, który to organ pismem z dnia (...) stycznia 2010 r. ponownie zwrócił dokumenty.
 
Wnioskodawca - nie zgadzając się z takim stanowiskiem - wskazał, że z materiału dowodowego ponad wszelką wątpliwość wynika, że B. M. był zameldowany na pobyt stały w Zakopanem ul. (...), natomiast od 1999 r. przebywa w "warunkach niemieszkalnych" w altanie działkowej przy ul. (...) w Krakowie. W związku z tym, że z art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej wynika, iż podstawową okolicznością przesądzającą o bezdomności jest fakt niezamieszkiwania w lokalu z powodu jego braku lub istotnej przeszkody w jego użytkowaniu, to sytuacja, w jakiej znajduje się B. M. odpowiada definicji osoby bezdomnej zawartej w tym przepisie. W sprawie, zatem znajdzie zastosowanie zdaniem wnioskodawcy art. 102 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej mówiący, że w postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej w przypadku osoby bezdomnej właściwa miejscowo jest gmina ostatniego zameldowania tej osoby na pobyt stały, w tym przypadku Gmina Miasto Zakopane.
 
Gmina Miasto Zakopane - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Zakopanem w odpowiedzi na wniosek wyjaśniła, że z akt sprawy wynika, iż B. M. zamieszkuje pod oznaczonym adresem (Kraków ul. (...)) i zamieszkaniu temu towarzyszy zamiar przebywania w tym miejscu, co wynika z wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu (...) października 2009 r. W miejscu gdzie zamieszkuje ma podłączona energię elektryczną i dokonuje zakupu opału. W Krakowie przebywa, mieszka, korzysta z pomocy medycznej i tam kieruje wszelkie wnioski o pomoc społeczną. Zatem w oparciu o art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej to Gmina Miasto Kraków jest właściwa w sprawie swojego podopiecznego.
 
Uzasadnienie prawne
 
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. powoływana dalej, jako p.p.s.a.), sądy administracyjne - a w zasadzie Naczelny Sąd Administracyjny (art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a.) są właściwe do rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, Oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.
 
Spory o właściwość między organami administracji publicznej, o których mowa w powołanym art. 4 p.p.s.a. powstają w związku z odmienną oceną zakresu kompetencji tych organów określonej w przepisach prawa. Jako spór o właściwość można określić obiektywnie istniejącą sytuację prawną, w której zachodzi rozbieżność poglądów między organami administracji publicznej, co do zakresu ich działania w tym przede wszystkim, co do upoważnienia do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia tej samej sprawy administracyjnej (por. Prawo w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz pod redakcją Tadeusza Wosia, Wydawnictwo Prawnicze "LexisNexis" s. 94). Przedmiotem takiego sporu jest indywidualna sprawa administracyjna należąca do właściwości organu administracji publicznej rozstrzygana przez ten organ w postępowaniu regulowanym procedurą administracyjną.
 
Właściwość miejscową gminy zobowiązanej do rozpoznania sprawy dotyczącej świadczenia z pomocy społecznej, zgodnie z treścią art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o takie świadczenie. Podobne regulacje przyjęte zostały w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 139, poz. 992 ze zm.), w myśl, której organem właściwym w sprawie świadczeń rodzinnych, a zatem także zasiłku celowego, jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej takie świadczenie (art. 23 ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 2 pkt 2 i art. 3 pkt 11).
 
Od zasady tej przewidziano wyjątek w odniesieniu do osób bezdomnych. W myśl art. 101 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej w stosunku do tych osób właściwą miejscowo jest gmina ostatniego ich miejsca zameldowania na pobyt stały.
 
Przy tak określonej właściwości organów konieczne jest ustalenie, czy B. M. jest osobą bezdomną w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej. Pojęcie osoby bezdomnej zostało określone w art. 6 pkt 8 tej ustawy. W świetle zawartej tam definicji za bezdomnego uważana jest: osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy oraz niezameldowana na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym i zameldowana na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania. Powołany przepis zawiera dwa odrębne stany faktyczne pozwalające na uznanie osoby za bezdomną. Pierwszy odnosi się do osoby, która nie posiada stałego miejsca zameldowania oraz jednocześnie nie mieszka w lokalu służącym do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, a także lokalu będącym pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki, natomiast drugi-dotyczy sytuacji kiedy osoba nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnym, a posiada stałe zameldowanie, w którym nie ma możliwości zamieszkania. Wskazane elementy składające się na każdy z przedstawionych stanów faktycznych muszą zachodzić łącznie.
 
Okolicznością bezsporną jest, że B. M. nieprzerwanie od dziesięciu lat mieszka w Krakowie na działce rekreacyjnej (w altanie) stanowiącej jego własność, na terenie ogródków działkowych. W tym miejscu przebywa z zamiarem stałego pobytu, tam koncentruje wszystkie czynności życiowe i prowadzi swego rodzaju gospodarstwo domowe. Bez wątpienia jednak nie sposób uznać altany za lokal mieszkalny w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.), do której odsyła art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej, gdyż stanowi ona obiekt służący celom turystycznym bądź wypoczynkowym. Uczestnik postępowania od 1999 r. nie jest również nigdzie zameldowany. Z powyższych względów zainteresowanego należy uznać za osobę bezdomną w rozumieniu art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej.
 
W tym miejscu podkreślić należy, że ustawa o pomocy społecznej w art. 101 ust. 3 przewiduje, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych sytuacją osobistą osoby ubiegającej się o świadczenie, w spawach niecierpiących zwłoki (...) właściwą miejscowo jest gmina miejsca pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie. Przepis ten ma zastosowanie przy rozpoznawaniu spraw o świadczenia wymienione w art. 37 - 42 i art. 47 - 50, a zatem i w sprawach przyznania zasiłku celowego określonego w art. 39 ustawy.
 
Odnosząc ten stan prawny do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy należy zauważyć, że B. M. ubiega się o zasiłek celowy na zakup opału, który ma być wykorzystany do ogrzewania altany traktowanej przez niego jako miejsce zamieszkania i stałego pobytu. Wymieniony od wielu lat przebywa w Krakowie. Sytuacja osobista B. M. (jest osobą samotną, schorowaną z orzeczeniem o całkowitej trwałej niezdolności do pracy, uzyskuje minimalną rentę i nie może liczyć na pomoc rodziny) - oraz cel, na jaki ubiega się on o pomoc społeczną, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyczerpują warunki określone w art. 101 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej do wskazania gminy miejsca pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie jako właściwej do rozpoznania wniosku. Skoro zaś miejscem pobytu zainteresowanego jest Kraków, to organem właściwym do rozpoznania jego wniosku, stosownie do powołanego przepisu, jest Gmina Miasto Kraków - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie.
 
W tym stanie rzeczy, mając za podstawę art. 4 w zw. z art. 15 § 2 p.p.s.a., należało orzec jak w sentencji postanowienia.