Do szpitala trafił pacjent nieubezpieczony. Zgłosiliśmy ten fakt do ośrodka pomocy społecznej, aby na podstawie art. 54 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, wszcząć procedurę zmierzającą do wydania stosownej decyzji przez burmistrza, potwierdzającej prawo do świadczeń zdrowotnych. Wkrótce pacjent zmarł. Ośrodek pomocy społecznej odmawia wydania decyzji za okres, kiedy pacjent przebywał w naszym szpitalu, twierdząc że nie można wydać decyzji dotyczącej osoby zmarłej. Wcześniej inne ośrodki wydawały decyzję pomimo zgonu swojego podopiecznego. Brak decyzji uniemożliwia nam rozliczenie wykonanego świadczenia z NFZ.

Czy postępowanie ośrodka pomocy społecznej jest prawidłowe?

Odpowiedź

Nie. Przepis art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.; dalej jako: u.ś.o.z.) służy potwierdzaniu uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej osób nieubezpieczonych lub nieposiadających uprawnień do bezpłatnych świadczeń leczniczych, również na wniosek świadczeniodawcy, po udzieleniu świadczenia i w tym przypadku nie ma znaczenia, że pacjent w trakcie pobytu w szpitalu zmarł.

Uzasadnienie

Zgodnie z postanowieniami art. 54 ust. 4 u.ś.o.z. decyzję wójta (burmistrza, prezydenta) potwierdzającą prawo do świadczeń wydaje się na wniosek świadczeniobiorcy, a w przypadku stanu nagłego - na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej, złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia. Jeżeli zatem również po udzieleniu świadczenia - to również po śmierci pacjenta. Takie stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 grudnia 2008 r., sygn. akt I OSK 55/08, LEX nr 518218, uznając, że skoro świadczeniodawca ponosi w stanie nagłym ryzyko (choćby w wymiarze finansowym) związane z ratowaniem zdrowia i życia osoby nieubezpieczonej, do czego w istocie jest zobowiązany (art. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej; tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), to nie może zostać pozbawiony uprawnienia do potwierdzenia prawa tej osoby do świadczeń opieki zdrowotnej, nawet, gdy osoba ta zmarła, zważywszy, że decyzja (jeśli zostaną spełnione warunki) ma dotyczyć okresu, kiedy żyła, i kiedy udzielono jej świadczeń. Dlatego też w przepisie art. 54 ust. 3 u.ś.o.z. ustawodawca skorelował uprawnienie świadczeniodawcy do złożenia wniosku z jego materialnym prawem do domagania się decyzji (wskazuje na to imperatywna forma czasownika "wydaje się") od właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego, potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w związku z udzieleniem przez niego nieubezpieczonemu świadczeniobiorcy określonych świadczeń medycznych (art. 54 ust. 1 u.ś.o.z.). Jest to zatem interes prawny świadczeniodawcy, którego realizacja, poprzez podjęcie stosownej decyzji, dopiero w dalszej perspektywie stanowić będzie podstawę do dochodzenia wynagrodzenia za udzielone świadczenia.