Radny nie jest stroną postępowania, a kontrola odbywa się na działce prywatnej. Wniosek w tym zakresie złożył jako radny miejski, a ponadto złożył wniosek o wydanie kserokopii protokołów z akt sprawy.

Co powinien zrobić PINB: umożliwić radnemu udział w czynnościach kontrolnych, wydać kserokopię dokumentów, czy też nie?

Czy radny występując z ww. żądaniem powinien posiadać upoważnienie od burmistrza, czy może działać sam, ale jako radny?

Odpowiedź

W orzecznictwie i doktrynie ugruntowany jest pogląd, że protokoły z kontroli organów administracji publicznej, dokumentujące przebieg i efekty kontroli, należą do dokumentów urzędowych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) - dalej u.d.i.p., zatem udostępnienie ich podlega przepisom u.d.i.p.

Protokoły kontroli Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dokumentują działania organu administracji publicznej i stanowią informację publiczną w rozumieniu u.d.i.p. (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 marca 2009 r., IV SAB/Po 36/08).

Wobec otrzymania wniosku o udostępnienie protokołów z kontroli, obowiązkiem organu będzie ustalenie, czy w dokumentach protokołów znajdują się informacje niepodlegające udostępnieniu, tzn. zawierające dane, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p. Dopiero po dokonaniu tych ustaleń organ może podjąć czynności zmierzające do udostępnienia protokołu. Jeżeli jakaś informacja nie może zostać udostępniona, to organ musi ustalić, jakie informacje podlegają ochronie ze względu na to, że są objęte tajemnicą. Zadaniem organu będzie wskazanie, czy dane te objęte są tajemnicą ze względu na ochronę danych osobowych w nich zawartych, czy też ze względu na prawo do prywatności lub tajemnicę państwową, służbową, skarbową, czy też statystyczną (wyrok NSA z dnia 11 maja 2006 r., II OSK 812/05).@page_break@

Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym zasadne będzie udostępnienie uwierzytelnionych kopii protokołów z kontroli PINB po usunięciu z protokołów w sposób uniemożliwiający ich odczytanie wszelkich danych, które bezpośrednio lub chociażby w sposób pośredni pozwalają na ujawnienie danych wrażliwych, identyfikację wnioskodawców i stron postępowania (imię, nazwisko, firma, nazwa własna, adres zamieszkania lub siedziby, numery działek itp.).

Jeżeli chodzi o umożliwienie udziału w czynnościach kontrolnych PINB radnemu gminy, to przepisy nie przewidują takiej możliwości. Katalog podmiotów uprawnionych do udziału podczas kontroli przeprowadzanej przez organy nadzoru budowlanego został przedstawiony w przepisach art. 81a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) - dalej pr. bud. Przepisy wskazują osoby: inwestora, kierownika budowy lub robót, kierownika zakładu pracy lub wyznaczonego pracownika, bądź osób przez nich upoważnionych albo w obecności właściciela lub zarządcy obiektu, a w lokalu mieszkalnym - w obecności pełnoletniego domownika i przedstawiciela administracji lub zarządcy budynku. Wymieniony przepis wyłącza możliwość udziału innych osób niż w nim wskazane.

Wyjaśniając, kwestię możliwości dopuszczenia udziału radnego gminy do udziału w kontroli przeprowadzanej przez pracowników PINB, należy zaznaczyć, że przepisy nie przewidują zapewnienia udziału w kontroli przeprowadzanej przez te organy osobom trzecim. W doktrynie powszechny jest pogląd o konieczności zapewnienia przez organ możliwości udziału w kontroli wszystkim stronom postępowania. Jeżeli radny gminy występujący z wnioskiem o udział w kontroli PINB nie jest stroną prowadzonego postępowania i jednocześnie nie należy do kategorii osób wymienionych w przepisie art. 81a ust. 2 pr. bud., to PINB nie ma podstaw do dopuszczenia takiej osoby do udziału w czynnościach kontrolnych.

Przykład

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 października 2008 r. VII SA/Wa 992/08:
"Podmiotami uprawnionymi do wykonywania czynności kontrolnych są wyłącznie organy nadzoru budowlanego oraz osoby których działania są kontrolowane, ich przedstawiciele bądź świadkowie (ust. 3). Art. 81a ust. 2 Prawa budowlanego nakładają na organ kontrolny obowiązek zapewnienia, aby czynności kontrolne odbywały się wyłącznie w obecności tych osób".