Zawarcie umowy o zamówienie publiczne po upływie okresu jej realizacji nie jest wykluczone.

Aby ustalić, czy istnieje możliwość zawarcia umowy o zamówienie publiczne po upływie terminu jej realizacji, konieczne jest ustalenie, czy upływ przedmiotowego terminu czyni z niej świadczenie niemożliwe do wykonania. Analizując przedmiotowe pytanie, w pierwszej kolejności wskazać trzeba, iż zdaniem Zespołu Arbitrów nie jest możliwe zawarcie umowy, w której wykonawca zobowiązał się do rozpoczęcia wykonania zamówienia w terminie, który w momencie jej zawarcia już upłynął.

Zawarcie takiej umowy byłoby bowiem zawarciem umowy o świadczenie niemożliwe i zgodnie z art. 387 Kodeksu cywilnego z 23.04.1964 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 459) dalej k.c. byłaby nieważna. W wyroku z 30.11.2004 r., UZP/ZO/O-2043/04, Arbitrzy nakazali unieważnić postępowanie, gdyż posiedzenie Zespołu Arbitrów odbyło się w dniu, który był dniem wykonania umowy, stwierdzając, iż umowa zawarta w takim przypadku byłaby nieważna na podstawie art. 387 k.c.

Ponadto zauważyć należy, że na gruncie przepisów Prawa zamówień publicznych z 29.01.2004 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2164) dalej p.z.p. zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy musi być tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie. To zaś oznacza, że umowa zawarta przez zamawiającego z wybranym wykonawcą nie może zawierać innego terminu wykonania zamówienia niż określony w ofercie. 

Niezależnie jednak od powyższego, w przedmiotowej sytuacji celowe wydaje się jednak rozważenie, czy projekt umowy nie zawiera stosownych klauzul, które pozwalałyby zmienić termin jej realizacji niezwłocznie po jej podpisaniu. Jeżeli zamawiający takie zapisy przewidział, a przy tym określił termin wykonania zamówienia w dniach, tygodniach lub miesiącach, a także wskazał, że dniem rozpoczęcia realizacji umowy jest dzień jej zawarcia, wówczas przesłanki wskazujące na niemożliwość świadczenia prawdopodobnie nie będą zachodzić. Podkreślić bowiem trzeba, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny, niemożliwość świadczenia to tzw. niemożliwość obiektywna.

Świadczenie jest niewykonalne wówczas, gdy nie jest w stanie spełnić go ani dłużnik, ani nikt inny, a taka ocena uzasadniona jest ograniczeniami wynikającymi z praw natury oraz stanu wiedzy i techniki (tak np: w wyrokach SA w Poznaniu z 27.5.1992 r., I ACr 162/92, SN z 22.11.1973 r., III CRN 255/73, SN z 8.5.2002 r., III CKN 1015/99). Ujęcie obiektywne niemożliwości świadczenia nakazuje przywiązywanie wagi nie do sytuacji konkretnego dłużnika, tylko do samego świadczenia (jego przedmiotu). Świadczenie ma być niemożliwe do spełnienia przede wszystkim z przyczyn fizycznych, np. przypadek nieistnienia indywidualnie oznaczonego przedmiotu świadczenia.

Warto także zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z 29.11.2013 r., I CSK 124/13, w którym wskazano, iż art. 387 k.c. reguluje skutki prawne niemożności spełnienia świadczenia określonego przez strony, a nie skutki niemożności dochowania przez strony zastrzeżonego w umowie terminu spełnienia świadczenia.

Z powyższej analizy wynika zatem, iż nie jest możliwe zawarcie umowy o zamówienie publiczne po upływie terminu jej realizacji jedynie wówczas, gdy w związku z upływem owego terminu świadczenie stało się obiektywnie niemożliwe, oraz gdy zamawiający nie przewidział w umowie możliwości zmiany terminu jej realizacji.

LEX Zamówienia Publiczne
Artykuł pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne
Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami