Przy sprzedaży nieruchomości będącej własnością jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa właściwy organ może udzielić bonifikaty od ustalonej ceny nieruchomości. Nabywca takiej nieruchomości ma wówczas ograniczone możliwości jej zbycia lub wykorzystania. Zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm., dalej: u.g.n.) w ciągu 10 lat od sprzedaży nieruchomości, lub 5 lat w przypadku lokalu mieszkalnego, nabywca nie może zbyć nieruchomości, ani wykorzystać jej w sposób inny, niż wynikało to z celu udzielenia bonifikaty. Sankcją za złamanie tego zakazu jest konieczność zwrotu udzielonej bonifikaty w zwaloryzowanej wysokości. Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego lub reprezentujący Skarb Państwa musi jednak takiego zwrotu zażądać. Tak ukształtowana regulacja obowiązuje od 22 września 2004 r.

Powyższych restrykcji nie stosuje się w sytuacjach określonych w ust. 2a art. 68 u.g.n. Jedna z takich okoliczności ma miejsce, gdy sprzedaż lokalu mieszkalnego (nabytego uprzednio od samorządu lub Skarbu Państwa) ma na celu przeznaczenie środków uzyskanych z jego sprzedaży na zakup innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe (np. działki pod budowę domu). Warunkiem jest jednak wykorzystanie uzyskanych środków najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od dnia zbycia nieruchomości. Ta okoliczność wyłączająca (art. 68 ust. 2a pkt 5) obowiązuje jednak dopiero od dnia 22 października 2007 r.

24 lutego 2010 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę ( sygn. III CZP 131/09 ) w której uznał, że przepis art. 68 ust. 2a pkt 5 u.g.n. ma zastosowanie także do umów sprzedaży lokalu mieszkalnego zawieranych przez gminę z najemcami w czasie obowiązywania art. 68 ust. 2 u.g.n. w brzmieniu nadanym od dnia 22 września 2004 r. obowiązującym do dnia 21 października 2007 r., jeżeli nabywca tego lokalu sprzedał go po dniu 21 października 2007 r.

Taka interpretacja oznacza, że zwolnienie od obowiązku zwrotu bonifikaty dotyczy również osób, które nabyły lokal mieszkalny pomiędzy 22 września 2004 r. a 21 października 2007 r., czyli przed tym jak zaczęła obowiązywać opisana wyżej okoliczność wyłączająca, a zbyły ten lokal mieszkalny już po 22 października 2007 r.

Przydatne materiały:
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r., III CZP 131/09