Nowa formuła programu „Maluch+” ma na celu wsparcie rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech - żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów. Dofinansowywane będzie tworzenie i funkcjonowanie miejsc opieki dla najmłodszych dzieci.
Maluch + ma kilka nowości
Nowością jest to, że program „Maluch+” przekształcił się z programu rocznego w program długofalowy na lata 2022-2029. W nowej formule, wydłużony został czas na tworzenie miejsc opieki. W poprzednich edycjach podmioty miały rok na realizację inwestycji, w nowej:
- gmina będzie mogła realizować zadanie przez trzy lata od daty ogłoszenia informacji o przyznaniu dofinansowania,
- podmioty inne niż gmina przez dwa lata od tej daty, z możliwością wydłużenia czasu realizacji w szczególnych przypadkach.
Na etapie składania wniosku o dofinansowanie gmina nie będzie musiała dysponować tytułem prawnym do nieruchomości (podmioty inne niż jest już tak), ani przedstawiać opisu zadania, harmonogramu bądź kalkulacji kosztów. Oznacza to, że nawet, jeśli gmina nie ma sprecyzowanych planów w zakresie utworzenia miejsc opieki, powinna już po ogłoszeniu programu złożyć wniosek wskazując jaką liczbę miejsc opieki nad dziećmi do lat trzech chciałaby utworzyć i udostępnić swoim mieszkańcom w przyszłości.
Czytaj też: Jakich zgód potrzebuje gmina, która ma utworzyć klub dziecięcy? >>>
Nowa formuła programu, zdaniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, zapewnia elastyczność realizacji inwestycji. Gmina może zaplanować liczbę i rozpocząć tworzenie miejsc w odpowiednim dla siebie terminie. Budżet programu wynosi 5,5 mld zł. To ma pozwolić na utworzenie aż 102 tys. miejsc opieki dla małych dzieci. Program przewiduje dofinansowanie 837 zł miesięcznie na jedno miejsce dla dziecka przez trzy lata.
Sprawdź w LEX: III SA/Po 142/19, Pojęcie „zasad ustalania oraz rozliczania dotacji” - Wyrok WSA w Poznaniu >
Przede wszystkie gminy, gdzie nie ma żłobków
Adresatami programu są:
- jst, w których istnieje potrzeba rozwoju instytucji opieki dla dzieci do lat 3, ze względu na niezaspokojone potrzeby społeczności lokalnych,
- podmioty inne niż jst, tj.:
- osoby fizyczne, w tym pracodawcy oraz podmioty współpracujące z pracodawcami,
- osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym uczelnie i współpracujące z nimi podmioty oraz pracodawcy i współpracujące z nimi podmioty,
- instytucje publiczne oraz współpracujące z nimi podmioty, prowadzące lub zamierzające prowadzić w latach 2023–2029 instytucje opieki dla dzieci w wieku do lat 3,
którzy nie są wykluczeni z dofinansowania na podstawie art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Ministerstwo podkreśla, że program kierowany jest w pierwszej kolejności do gmin. Temu służy algorytm rozdziału środków.
- Algorytm promuje gminy uboższe oraz te, które jeszcze miejsc żłobkowych nie stworzyły, bądź też stworzyły ich niewiele, gdyż współczynnik alokacji przypadającej na daną gminę jest wprost proporcjonalny do udziału liczby dzieci nieobjętych opieką w gminie w ogólnej liczbie takich dzieci w kraju oraz odwrotnie proporcjonalny do relacji dochodów JST per capita w danej gminie względem średnich dochodów JST na mieszkańca w Polsce – informuje Barbara Socha, wiceminister rodziny i polityki społecznej. Podkreśla jednocześnie, że wyliczona kwota przez algorytm nie jest kwotą maksymalną, gminy mogą wnioskować o wyższe kwoty jeśli uznają, że jest taka potrzeba.
Przeczytaj także: Nowy program „Maluch plus” będzie miał charakter długofalowy, a nie roczny>>
Sprawdź też: Olszewski Artur "Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Komentarz" >>>
Automatyzm w rozdaniu środków niesie niebezpieczeństwo
Zdaniem Agnieszki Myszki, zastępcy dyrektora Działu Obsługi Projektów Europejskich i Krajowych Wielkopolskiej Akademii Nauki i Rozwoju, pewien automatyzm w rozdziale funduszy może odbić się na niekorzyść gmin, w których rzeczywiście są duże potrzeby utworzenia tego typu instytucji. Ilość przewidzianych dla nich środków może okazać się niewystarczająca, a dofinansowanie „pozaalgorytmowe” ewentualnie otrzymają po drugim rozdaniu.
- Gminy nie będą mogły w takiej ilości pozyskiwać takich środków jak wcześniej, gdzie mogły skorzystać też ze znacznych funduszy unijnych. Moim zdaniem, finansowanie w nowym programie nie jest korzystne, ale zobaczymy ile gmin rzeczywiście zgłosi się te środki - mówi Agnieszka Myszka.
Beneficjenci programu będą mogli liczyć na dofinansowanie z funduszy europejskich nowo utworzonych miejsc żłobkowych (837 zł miesięcznie na jedno miejsce) przez trzy lata pod warunkiem nieprzekraczania limitu opłaty żłobkowej dla rodziców wynoszącego 120 proc. średniej opłaty żłobkowej, której wysokość będzie aktualizowana co pół roku i ogłaszana na stronie internetowej MRiPS. Muszą zrekrutować wymaganą liczbę dzieci w ramach nowo utworzonych miejsc. I tak samo jak w poprzednich edycjach zapewnić odpowiednie wskaźniki, czyli 80 proc miejsc musi być obsadzonych przez 3 lata.
- Jeśli ktoś składał wniosek na siłę, to jest ryzyko że nie osiągnie tego wskaźnika trwałości projektu. Będzie musiał te otrzymane środki zwrócić proporcjonalnie do nieosiągniętego wskaźnika – wskazuje Agnieszka Myszka.
Gorsze warunki dla innych podmiotów niż gmina
Nowa edycja, w gorszych pozycji stawia inne podmioty niż gmina. O ile na utworzenie jednego miejsca w żłobku dla samorządów przewidziane zostały środki w wysokości 35,8 tys. zł, to natomiast dla pozostałych podmiotów, tj. osoby fizyczne, prawne lub instytucje publiczne to jest kwota w wysokości ponad 12,4 tys. zł, bez VAT.
Ponadto podmioty inne niż gmina środki otrzymają wówczas, gdy gminy nie zawnioskują o przeznaczone dla nich algorytmem środki. Niewykorzystany budżet programu zostanie rozdysponowane wśród jednostek samorządu terytorialnego, instytucji publicznych, osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, przy czym zachowana będzie zawsze zasada pierwszeństwa uzyskania środków przez gminy.
Wnioski można składać do 19 lutego 2023 r. do godz. 23:59:59 do wojewody właściwego ze względu na położenie gminy, na terenie której jest lub będzie prowadzona instytucja opieki. Gmina może złożyć wniosek o dofinansowanie utworzenia nowych miejsc opieki wyłącznie na terenie województwa, na terenie którego jest położona. Natomiast jeśli podmiot inny niż gmina planuje utworzyć nowe miejsca opieki na terenie gmin położonych na terenie różnych województw, musi złożyć osobne wnioski do właściwych urzędów wojewódzkich. Samorządy składają wnioski za pośrednictwem systemu informatycznego rejestr żłobków, natomiast wszystkie pozostałe podmioty mogą składać wnioski za pośrednictwem portalu Empatia.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.