Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym powiat ma obowiązek realizacji zadań z zakresu edukacji publicznej, podobnie stanowi ustawa o systemie oświaty, wskazując prowadzenie szkół publicznych jako zadanie własne powiatu. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty obowiązkiem powiatu wobec szkół niepublicznych jest jedynie ich dotowanie.

Gdyby powiat jednak chciał wesprzeć finansowo przedmiotowy projekt, to czy może tego dokonać na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (m.in. art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 11, art. 12 ust. 1)?

Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 8 stycznia 2010 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie

Jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek udzielania dotacji podmiotowych dla szkół i placówek niepublicznych na zasadach określonych w art. 90 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o.

Uzasadnienie

Przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240) - dalej u.f.p., przewidują 3 rodzaje dotacji ze względu na ich rodzaj: podmiotową, przedmiotową i celową. Biorąc pod uwagę beneficjenta przekazywanej dotacji wyróżniamy dotacje przeznaczone dla jednostek sektora finansów publicznych oraz dotacje dla jednostek spoza sektora finansów publicznych. Dotacje dla szkół i placówek niepublicznych są dotacjami podmiotowymi i są dotacjami dla jednostek spoza sektora finansów publicznych, jako zakładane i prowadzone przez podmioty do nich zaliczane ( a contrario art. 9 ustawy o finansach publicznych ). Art. 90 ustawy o systemie oświaty  szczegółowo określa wysokość dotacji przysługującej szkołom i placówkom niepublicznym w zależności od ich typu i rodzaju. Jeżeli chodzi o dotacje celowe dla jednostek spoza sektora finansów publicznych, to zasady ich przyznawania określone są w art. 221  ustawy o finansach publicznych . Z wykładni gramatycznej przepisu art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych wynika, że podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać dotacje celowe, pod warunkiem że realizują zadania należące do zakresu działania danej j.s.t. oraz związane z celami publicznymi. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) - dalej u.d.p.p. Zlecenie zadania może nastąpić w formie powierzenia wykonania zadania publicznego lub wspierania zadania. Kluczowe w tym zakresie znaczenie ma sformułowanie "zakres działania danej jednostki". Otóż według stanowiska doktryny w tym zakresie (M. Paczocha, Glosa do wyroku WSA z dnia 19 czerwca 2006 r., I SA/Rz 400/06, Teza nr 3, LEX 58076/3), j.s.t. mogą zlecać wyłącznie takie zadania, które należą do ich kompetencji, co zdaniem autora wydaje się oczywiste, gdyż nie można zlecać innemu podmiotowi realizacji zadania, do wykonywania którego samemu nie ma się uprawnień. Potwierdzeniem tego faktu jest bezpośrednie odesłanie do art. 221 ustawy o finansach publicznych zawarte w przepisach u.d.p.p. Organ dotujący ma obowiązek (poza wyjątkami określonymi w ustawie) ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadania własnego. Wykorzystanie organizacji pozarządowych do realizacji zadań własnych odgrywa rolę w odciążeniu lub uzupełnieniu działalności organów administracji publicznej - J. Blicharz, A. Huchla, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Komentarz, Oficyna 2008. Do realizacji zadań własnych j.s.t. należy prowadzenie zadań związanych z edukacją publiczną. W odniesieniu do szkół i placówek niepublicznych na organach j.s.t. ciąży jedynie obowiązek przekazywania wyżej opisanej dotacji podmiotowej. Moim zdaniem nie ma więc podstaw do udzielenia dotacji celowej, z uwagi na fakt, iż edukacja niepubliczna nie mieści się w katalogu zadań własnych j.s.t.



Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240)