Miasto otrzymuje od PKP budynki i prawo wieczystego użytkowania gruntów Skarbu Państwa. Grunty te ma w ewidencji księgowej powiat.

Jak gmina powinna zaewidencjonować to prawo wieczystego użytkowania w swoich księgach?


Odpowiedź


Prawo użytkowania wieczystego gruntu dla celów bilansowych zaliczane jest do środków trwałych jako składnik nieruchomości.

Uzasadnienie

Prawo użytkowania wieczystego gruntu jest prawem rzeczowym, uregulowanym w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) - dalej k.c. - w art. 232-243 oraz w ustawie o gospodarce nieruchomościami . Na mocy art. 232 § 1 k.c. grunty Skarbu Państwa, które są położone w granicach administracyjnych miast oraz położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego (np. gminy) lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym oraz osobom prawnym. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje na mocy zawartej umowy w formie aktu notarialnego między właścicielem nieruchomości gruntowej (Skarbem Państwa albo jednostką samorządu terytorialnego) a nabywcą tego prawa (osobą fizyczną lub prawną).

Z godnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.) - dalej u.o.r. - środki trwałe to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, spełniające jednocześnie następujące warunki:
1) przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok;
2) kompletny, zdatny do użytku;
3) przeznaczony na potrzeby jednostki.

Do środków trwałych zalicza się w szczególności nieruchomości, w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także lokale, spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego oraz użytkowego.

Oznacza to, iż prawo użytkowania wieczystego gruntu dla celów bilansowych zaliczane jest do środków trwałych jako składnik nieruchomości.
Obecnie odpłatne nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntu podlega ujęciu w ewidencji księgowej na podstawie dowodu OT w następujący sposób:
Wn konto 011 Środki trwałe - cena netto
Wn konto 225 Rozrachunki z budżetami - VAT naliczony
Ma konto 300 Rozliczenie zakupu lub 080 Inwestycje (środki trwałe w budowie).

Dla celów bilansowych od wartości początkowej prawa użytkowania wieczystego gruntu dokonywane są odpisy amortyzacyjne. Przepisy u.o.r. nie określają jednak stawek amortyzacyjnych prawa wieczystego użytkowania gruntu. Dlatego jednostka powinna we własnym zakresie ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną przy uwzględnieniu okresu ekonomicznej użyteczności tego prawa.

Otrzymanie nieodpłatnie prawa wieczystego użytkowania gruntu ujmuje się w księgach rachunkowych następująco:
Wn konto 011 Środki trwałe
Ma konto 800 Fundusz jednostki.

Wartość początkową środków trwałych stanowi (art. 28 ust. 1 i 2 u.o.r.):
- cena nabycia - środki trwałe nabyte odpłatnie;
- koszt wytworzenia - środki trwałe wytworzone we własnym zakresie;
- cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu, nie wyższej od tej, która jest zawarta w umowie o przekazaniu środka trwałego - środki trwałe otrzymane nieodpłatnie;
- poniesione koszty lub, jeśli brak jest dokumentów - według wartości godziwej, z uwzględnieniem ich dotychczasowego zużycia - środki trwałe ujawnione w inwentaryzacji,

Na mocy § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020) środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)