Nowelizacja jest realizacją wcześniejszych decyzji KE i Rady UE, a unijne rozporządzenie wejdzie w życie 24 maja. Głównym celem zmian jest wdrożenie w latach 2024-2028 nowych form wsparcia tj. płatności dla małych gospodarstw oraz nowego ekoschematu dotyczącego ugorowania gruntów.
Stała stawka dla małych gospodarstw
Płatność dla małych gospodarstw zastąpi wszystkie inne rodzaje dopłat bezpośrednich, w tym ekoschematy. Dzięki zastosowaniu tego rozwiązania rolnicy gospodarujący na niewielkich areałach będą mogli uzyskać wsparcie w uproszczonej formie, niewymagającej od nich spełniania wszystkich warunków określonych dla innych płatności, które musieliby spełnić, gdyby ten uproszczony system nie został wprowadzony.
Dopłaty mają dotyczyć gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 hektara, natomiast łączna powierzchnia użytków rolnych będących w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja danego roku nie może przekraczać 5 ha. Jest to kontynuacja dopłaty na takich samych zasadach jak w 2013 r. Wysokość stawki płatności dla małych gospodarstw wyniesie 225 euro/ha (maksymalnie 1125 euro/gospodarstwo).
Szacuje się, że o taką płatność może ubiegać się ok. połowy gospodarstw, którym ona przysługuje, tj. ok. 310 tys.
Znowelizowana ustawa przewiduje, że w odniesieniu do kampanii 2024 r. rolnik musi najpierw złożyć wniosek o dopłaty bezpośrednie w podstawowym terminie, na obecnie obowiązujących zasadach, dopiero od dnia wejścia w życie ustawy do 31 sierpnia 2024 r. będzie mógł zawnioskować o płatności do małych gospodarstw jak i ekoschematów.
W ustawie ustanowiono także podstawę dla ministra właściwego do spraw rozwoju
wsi do wydania dwóch aktów wykonawczych, a także przepisy przejściowe, z powodu
rozpoczętego naboru wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich za 2024 r.
Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia
Ekoschemat – grunty wyłączone z produkcji
Nowelizacja wprowadza też nowy rodzaj płatności w ramach ekoschematów – „Grunty wyłączone z produkcji”. Ma to zachęcić rolników do dobrowolnego wyłączenia części gruntów ornych z aktywnej produkcji rolniczej. Przyznawane w ramach tego programu pieniądze dla gospodarstw (ok. 126,52 EUR/ha), będą dostępne dla powierzchni nieprzekraczającej 4 proc. gruntów ornych danego gospodarstwa.
Według szacunków resortu rolnictwa może z niego skorzystać ok. 600 tys. rolników tj. ok. 48 proc. osób ubiegających się o dopłaty bezpośrednie.
Za uchwaleniem ustawy głosowało 411 posłów, przeciw było 18, nikt się nie wstrzymał.Podczas prac sejmowych nad rządowym projektem posłowie nie wnieśli poprawek.
Ustawa ma wejść w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia. Teraz nowelizacja trafi do prac w Senacie.