Gminny zakaz ustanowiono w przepisach prawa miejscowego. Zgodnie z postanowieniami par. 7 pkt 1 uchwały Nr V/42/2015 Rady Gminy Ustronie Morskie z 31 marca 2015 r. w sprawie regulaminu korzystania z plaży, kąpielisk strzeżonych oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlokalizowanych w granicach administracyjnych Gminy Ustronie Morskie, na terenie plaż zabrania wprowadzania psów i innych zwierząt domowych w okresie od 1 czerwca do 30 września. Nie dotyczy to psów przewodników osób niewidomych i psów asystujących osobą niepełnosprawnym, jeżeli są one trzymane na smyczy. Na takie regulacje skarżyli się niektórzy mieszkańcy, którzy uważali, że godzą one w ich prawa obywatelskie, zwłaszcza w swobodę poruszania się i przebywania w miejscach publicznych.
Czytaj: także: Psy ratownicze będą mogły trenować w lasach>>
Uchwałę podjęto na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który uprawnia radę gminy do wydania aktu prawa miejscowego określającego zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich, który zaskarżył regulację do WSA.
WSA: Zapis uchwały nieważny, bo oparty nie na tej ustawie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 4 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Gminy Ustronie Morskie z 31 marca 2015 r. nr V/42/2015 w przedmiocie regulaminu korzystania z plaży, kąpielisk strzeżonych oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlokalizowanych w granicach administracyjnych Gminy Ustronie Morskie stwierdził nieważność par. 7 pkt 1 zaskarżonej uchwały.
Sąd wskazał, że zgodnie z art. 94 Konstytucji RP, organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.
Przedmiotowa uchwała została wydana przez organ na podstawie art. 40 ust. 2 u.s.g. Jest to zatem akt wydany na podstawie ustawowego upoważnienia do stanowienia, tzw. ustrojowo-organizacyjnego gminnego prawa miejscowego, który określa zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g.). Przepisy ww. regulaminu adresowane są do każdego, kto znajdzie się w sytuacji przewidzianej przez normę prawną i ich treść oddziałuje (może oddziaływać) na sytuację prawną (konstytucyjne prawa i obowiązki) tych podmiotów.
Wydanie aktu prawa miejscowego na podstawie art. 40 ust. 2 u.s.g. polega na wprowadzeniu do porządku prawnego nowych przepisów, które albo w ogóle nie mają odpowiednika w przepisach już obowiązujących, albo nie istnieją przepisy uszczegółowiające zakres regulacji w ramach ustawowych upoważnień.
Natomiast, zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 6 u.c.p.g. w regulaminie utrzymania czystości i porządku określa się obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe, mające na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów
przeznaczonych do wspólnego użytku.
Tym samym skoro odrębny przepis ustawowy (art. 4 ust. 2 pkt 6 u.c.p.g.) zobowiązuje organ samorządu gminnego do ustalenia obowiązków nakładanych na właścicieli zwierząt domowych celem zapewnienia ochrony przed zanieczyszczeniem przez te zwierzęta terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, to nie jest dopuszczalnym regulowanie tej samej materii i w takim samym zakresie w uchwale podjętej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym.
WSA wskazał, że Rada Gminy Ustronie Morskie podjęła w dniu 26 listopada 2020 r. uchwałę nr XXV/205/2020 w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Ustronie Morskie (Dz. Urz. Województwa Zachodniopomorskiego z 2020 r. poz. 5699), której załącznikiem nr 1 jest regulamin utrzymania czystości i porządku (dalej „regulamin u.c.p.g.”). Uchwała ta została wydana na podstawie art. 4 ust. 1 u.c.p.g.
Regulamin u.c.p.g. obowiązujący w gminie Ustronie Morskie w par. 19 ust. 4 i 5 określa obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe, w tym psy w miejscach publicznych.
Zobacz też: Uchwalenie regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie - postępowanie krok po kroku >>
Oceniając zgodność zaskarżonego przepisu uchwały z art. 4 ust. 2 pkt 6 u.c.p.g. należy stwierdzić, że powołany przepis ustawy zakazuje wprowadzania do aktów prawa miejscowego generalnych zakazów wprowadzania, psów lub innych zwierząt domowych na tereny podlegające wspólnego użytkowi, czyli także plaż. Przyjęcie zakazu wprowadzania psów na plażę na podstawie odrębnej uchwały stanowi naruszenie kompetencji przyznanej w powołanym przepisie ustawy (...). Tym bardziej, że ww. zakaz ten obejmował wszystkie plaże na terenie gminy Ustronie Morskie, a nie tylko miejsca wyodrębnionych kąpielisk strzeżonych - zaznaczył WSA.
Sąd podkreślił też, że stwierdzenie nieważności zaskarżonego przepisu uchwały przez Sąd nie oznacza dowolności postępowania osób, wprowadzających psy na plaże, gdyż nadal obowiązują zapisy par. 19 ust. 4 i 5 u.c.p.g., tj. że psy muszą być wyprowadzane na smyczy, zaś psy należące do rasy uznawanej za agresywna muszą być wyprowadzane na smyczy i w kagańcu przez osobę pełnoletnią oraz obowiązek usuwania zanieczyszczeń spowodowanych przez zwierzęta domowe.
Wyrok WSA z 4 kwietnia 2024 r. (Sygn. akt II SA/Sz 1065/23)
Czytaj też w LEX
Niezbędne zmiany w regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminach od lutego 2023 r. >>
Przydomowy kompostownik - poradnik dla mieszkańca >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.