Projekt zmian w kpk jest wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2011 r. (sygn. akt SK 39/09). Trybunał doszedł do wniosku, że art. 632 pkt 2 k.p.k., widziany jako przeszkoda dla zasądzenia kosztów na rzecz pokrzywdzonego (oskarżyciela posiłkowego) w razie umorzenia postępowania z powodu śmierci oskarżonego, może ograniczyć mu dostęp do sądu. Traci on w ten sposób pieniądze, które wydał na opłacenie adwokata. Zgodnie z senackim projektem ustawy w sprawach rozpoznawanych w trybie publiczno skargowym, sąd władny będzie zasądzić koszty nie tylko od oskarżonego, ale także od Skarbu Państwa. Obecnie jest to możliwe jedynie w sprawach z oskarżenia prywatnego i stąd też oba tryby zostały na gruncie art. 632a k.p.k. wyraźnie wyodrębnione. Po dokonaniu sugerowanej nowelizacji rozróżnienie to straci jednak jakiekolwiek znaczenie (projektowane brzmienie już go nie uwzględnia). - Ostatecznie zatem to sądy będą podejmowały decyzję co do potrzeby rozstrzygnięcia o kosztach procesu wedle zmienionego przepisu art. 632a k.p.k., a nie art. 632 pkt 2 k.p.k.,- twierdzi senator Piotr Zientarski, projektodawca, przewodniczący Komisji Ustawodawczej. W szczególności zaś sąd rozstrzygnie – co do obciążenia Skarbu Państwa kosztami zastępstwa procesowego, wyłożonymi przez pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego.
Sejm: sędzia będzie miał większą swobodę w orzekaniu o kosztach
Na najbliższym posiedzeniu Sejmu, które odbędzie się 11- 13 kwietnia Sejm zajmie się senackim projektem zmian w procedurze karnej. Projekt zakłada, że razie umorzenia postępowania, sędzia będzie mógł orzec, że koszty procesu ponosi w całości lub w części oskarżony lub Skarb Państwa.