Rząd wyraził zgodę na podpisanie Konwencji o zapobieganiu przemocy wobec kobiet

Rząd jednomyślnie wyraził zgodę na podpisanie Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej - poinformował premier Donald Tusk. Na wtorkowym posiedzeniu Rada Ministrów przyjęła uchwałę w tej sprawie.

Wniosek przygotowała pełnomocniczka ds. równego traktowania Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, a Donald Tusk poinformował, że Polska złoży oświadczenie, że będzie stosować konwencję zgodnie z zasadami polskiej konstytucji.
Konwencja dotyczy przemocy wobec kobiet, która definiowana jest jako: naruszenie praw człowieka i forma dyskryminacji kobiet. Oznacza to wszelkie akty przemocy ze względu na płeć, które powodują lub mogą prowadzić do fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej szkody lub cierpienia kobiet, w tym również groźby takich aktów. Przemocą jest także przymus lub arbitralne pozbawianie wolności, zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym
Warunkiem skutecznej walki z przemocą wobec kobiet jest promowanie równych szans kobiet i mężczyzn. Na istniejące wzorce zachowań kobiet i mężczyzn mają wpływ uprzedzenia, stereotypy związane z płcią oraz zwyczaje oparte na idei niższości kobiet. Mogą one prowadzić do przemocy. Konwencja zobowiązuje do działań niezbędnych do zmiany tego nastawienia i wykorzenienia uprzedzeń, zwyczajów oraz praktyk opartych na idei niższości kobiet i stereotypowym postrzeganiu społecznych ról kobiet i mężczyzn.
Konwencja zawiera regulacje z obszarów prawa: karnego, cywilnego, administracyjnego oraz przewiduje postanowienia odnoszące się do założeń i kształtu polityki krajowej w kwestii zwalczania przemocy.

Celem konwencji jest:
- zapobieganie i zwalczanie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
- eliminacja wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz wspieranie równości kobiet i mężczyzn, w tym poprzez wzmocnienie pozycji kobiet,
- stworzenie szeroko zakrojonych strategii na rzecz ochrony i wsparcia wszystkich ofiar przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
- ochrona ofiar przemocy,
- skuteczne ściganie i karanie sprawców przemocy.

Wykonywanie postanowień Konwencji będzie podlegać kontroli sprawowanej przez niezależny organ – Grupę ekspertów ds. przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Kontrola ma być sprawowana także przez komitet państw-stron. Grupa została wyposażona w prawo do formułowania propozycji sposobu rozwiązywania problemów zidentyfikowanych w danym państwie. Komitet może przyjąć zalecenia Grupy dotyczące działań, jakie dane państwo musi podjąć w celu wdrożenia wniosków, a także określić termin przedstawienia informacji o wdrożeniu zaleceń.
Polska wprowadziła wiele rozwiązań zapobiegających i zwalczających przemoc wobec kobiet i przemoc domową ( np.: w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, prawie karnym, prawie cywilnym oraz w regulacjach prawnych dotyczących pomocy społecznej, ochrony zdrowia). Realizowany jest ponadto: Krajowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie, Rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej” oraz Krajowy plan działań przeciwko handlowi ludźmi. Dzięki tym działaniom zmniejszyła się skala zjawiska przemocy w rodzinie. Obserwuje się także spadek liczby rodzin, w których konieczne są wielokrotne interwencje policji i innych służb zajmujących się przemocą. Wzrosła liczba placówek udzielających pomocy, a także liczba osób pomagających ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinach.
Konwencja wzmocni funkcjonującą politykę krajową w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz wzbogaci ją o aspekt płci. Przyśpieszy także planowane działania na rzecz zapobiegania przemocy. Jej wdrożenie powinno spowodować, że jeszcze większą wagę będzie przykładać się do podniesienia świadomości społeczeństwa i uwrażliwienia na przypadki przemocy.
Podpisanie konwencji będzie stanowiło również akt solidarności z innymi państwami, dla których zwalczanie przemocy jest priorytetowym działaniem w zakresie ochrony praw człowieka. Ponadto pozwoli na pełniejszą wymianę informacji o metodach zwalczania i zapobiegania przemocy wobec kobiet i w rodzinie.
Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej została przyjęta 11 maja 2011 r. w Stambule. Nie weszła jeszcze w życie. Do wejścia w życie konwencji konieczne jest jej ratyfikowanie, przyjęcie lub zatwierdzenie przez 10 sygnatariuszy, w tym przynajmniej przez 8 państw Rady Europy. Stroną konwencji może stać się Unia Europejska.
Do 14 listopada 2012 r. konwencję podpisało 25 z 47 państw Rady Europy (w tym 14 państw członkowskich UE). Konwencję podpisały: Albania, Austria, Czarnogóra, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Luksemburg, była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Malta, Monako, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Turcja, Ukraina, Wielka Brytania, Włochy. Spośród tych państw jedno ją ratyfikowało – Turcja.
Rada Ministrów wyraziła zgodę na podpisanie Konwencji, zgłosiła jednak zastrzeżenia w stosunku do dwóch artykułów - 30 i 44. W przypadku art. 30 ust.2 zaproponowano, by odszkodowanie od państwa było przyznawane - na podstawie polskiego prawa - wyłącznie pokrzywdzonym Polakom i obywatelom UE. W stosunku do art. 44 ust. 4 lit e – Polska nie będzie stosować postanowień Konwencji w przypadku, kiedy przestępstwo popełnione zostało przez osobę z miejscem stałego zamieszkania w Polsce. Zgłaszanie zastrzeżeń umożliwia art. 78 ust. 2 Konwencji. Ponadto rząd oświadczył, że będzie stosować postanowienia Konwencji zgodnie z zasadami i przepisami Konstytucji RP.