Zgodnie z projektem stanowiska, dziesięcioletnie doświadczenie w funkcjonowaniu ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2004 r. Nr 53, poz. 532, z późn. zm.) wskazuje, że pomoc okazywana repatriantom przez samorządy nie ogranicza się wyłącznie do spraw lokalowych.
W związku z tym, że administracja centralna nie dysponuje lokalami mieszkalnymi, które mogłaby przeznaczyć na potrzeby repatriantów, ani też nie ma takich instrumentów, którymi mogłaby zobowiązać samorządy do zapewnienia lokali mieszkalnych pochodzących z zasobów komunalnych (są to suwerenne decyzje gmin), ustawodawca wprowadził system dotacji celowych dla gmin. Jednakże system ten nie funkcjonuje w stopniu zapewniającym szybką repatriację osób dysponujących promesami wiz repatriacyjnych.
Trudności z wykorzystaniem i rozliczeniem dotacji spowodowały, że zainteresowanie gmin, wysokie w momencie wejścia w życie ustawy, zmalało i utrzymuje się na niezadowalającym poziomie. Tempo akcji repatriacyjnej zależy bowiem od liczby zaproszeń.
Od dnia wejścia w życie ustawy do chwili obecnej wpłynęły tylko 154 zaproszenia (rocznie ok. 15 zaproszeń). Zmiana formy dofinansowania gmin zapraszających repatriantów powinna wpłynąć przede wszystkim na zwiększenie liczby zaproszeń zarówno dla osób oczekujących na wskazanie warunków do osiedlenia się w Polsce, jak również dla tych, które będą realizować zamiar repatriacji (obecnie wiele osób rezygnuje ze składania wniosków o wizę repatriacyjną ze względu na brak możliwości zapewnienia sobie warunków do osiedlenia się w Polsce). Możliwość wykorzystania opłaty z budżetu państwa na zadania własne gmin powinna zachęcić je do zapraszania repatriantów.
Objęcie systemem wsparcia finansowego również gmin, które do tej pory nie były nim objęte, tj. podejmujących uchwały w zakresie zaproszenia wskazanych imiennie repatriantów, pozwoli skrócić okres oczekiwania na przydział warunków do osiedlenia się rodakom posiadającym przyrzeczenie wydania wizy oraz pozwoli na zrealizowanie oczekiwań i marzeń o powrocie do ojczyzny osobom składającym wnioski o wydanie wizy repatriacyjnej.
Znowelizowany system wsparcia finansowego dla gmin ułatwi wywiązanie się Państwa Polskiego z podjętych w ustawie o repatriacji zobowiązań wobec repatriantów. Aktualnie w bazie „Rodak” zarejestrowanych jest 2700 osób oczekujących na przydział warunków do osiedlenia się. Średni czas oczekiwania na repatriację do Polski wynosi obecnie od 6 do 8 lat.a
(druk sejmowy nr 4041)
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line