Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakazał stosowania następującego zapisu z wzorca umowy: "W przypadku, gdy zwracany towar został wysłany na nasz koszt (przesyłka gratis lub inna promocja), kwota podlegająca zwrotowi zostanie pomniejszona o koszty wysyłki". Kwestionowany zapis jest powszechnie stosowany w umowach z zakresu handlu elektronicznego.

Realizację prawa odstąpienia od umowy gwarantowała m.in. Dyrektywa 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (Dz.U.UE.L.1997.144.19). Jej art. 6 ust. 1 stanowił, że konsument wykonujący to prawo nie może ponosić żadnych kosztów, poza bezpośrednimi kosztami zwrotu towarów.

W myśl zakazanej klauzuli, w przypadku skorzystania z prawa odstąpienia od umowy przez konsumenta, przedsiębiorca miał pomniejszać należną konsumentowi kwotę o koszty wysyłki zamówionego towaru, które uprzednio anulował w drodze np. promocji. Postępując w taki sposób, przedsiębiorca modyfikowałby podstawowe uprawnienia konsumenta i ingerowałby w prawo odstąpienia od umowy - na niekorzyść konsumenta.

Cytowana wyżej dyrektywa obowiązywała w czasie, gdy zaskarżono kwestionowany zapis umowny, tj. do czerwca 2014 r. Niemniej w obecnym stanie prawnym obowiązuje analogiczny przepis art. 14 dyrektywy 2011/83/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2011 r. (Dz.U.UE.L.2011.304.64), gwarantujący m.in., że w przypadku odstąpienia od umowy konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu towarów.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem XVII AmC 14900/13 z dnia 29 października 2015 r. uznał kwestionowany zapis za sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszający interes konsumentów. Klauzulę wpisano do rejestru 8 grudnia 2015 r., pod poz. 6220.

Opracowanie: Małgorzata Sowa-Grajewska

Źródło: UOKiK, stan z dnia 11 stycznia 2016 r.

Dowiedz się więcej z książki
Ustawa o prawach konsumenta. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł