Kompetencje biegłych nie podlegają weryfikacji, a jednocześnie sytuacja ta ogranicza możliwości skutecznego motywowania zainteresowanych do podnoszenia swoich kwalifikacji - uważa prof. Maria Kala, toksykolog, zastępca dyrektora. d.s. Naukowych Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie.
Okoliczności te dotyczą zresztą także biegłych innych specjalności, co spowodowało, że niektóre środowiska zawodowe występują z konkretnymi propozycjami uregulowania problemów dotyczących oceny kompetencji osób ubiegających się o wpisanie na listę biegłych sądowych oraz opracowania adekwatnych do potrzeb współczesnego wymiaru sprawiedliwości procedur opracowywania opinii. Z taką inicjatywą wystąpiło np. kilka lat temu m.in. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, które opracowało zasady udzielania rekomendacji zainteresowanym pełnieniem funkcji biegłych psychologom. Jednym z warunków przyznania tych rekomendacji jest m.in. konieczność stałego i dokumentowanego doskonalenia swych umiejętności poprzez szkolenia specjalistyczne.
Obecnie biegłym sądowym może zostać każdy, kto ukończył 25 rok życia, daje rękojmę należytego wykonywania obowiązków oraz musi posiadać praktyczne i teoretyczne wiadomości specjalne z danej gałęzi nauki, sztuki czy rzemiosła. Ta wiedza musi być odpowiednio udokumentowana.
Jak twierdzi prof. Maria Kala na łamach kwartalnika ‘Na wokandzie” , aby zostać ekspertem Instytutu Ekspertyz Sądowych należy kilka lat terminować w pracowni pod okiem doświadczonego biegłego. Potem następuje otwarcie przewodu kwalifikacyjnego zakończone egzaminem z elementami prawa i wiedzy o Instytucie. Wreszcie kandydat zdaje egzamin przedstawiając swoją ekspertyzę i odpowiadając na pytania członków komisji egzaminacyjnej.