Autorzy tej opinii przypominają, że od 20 grudnia 2012 r. na stronach Komisji Europejskiej dostępna jest ankieta, która służy jako narzędzie prowadzonych konsultacji społecznych w sprawie ewentualnego kierunku prac nad nowymi regulacjami dotyczącymi gazu łupkowego, jakie powinna (lub nie) podjąć Komisja. Konsultacje będą prowadzone do 23 marca 2013 r.
- Konstrukcja ankiety zarówno poprzez dobór, jak i treść pytań podważa wiarygodność przyszłych wyników - czytamy w opinii. W związku z tym Pracodawcy RP apelują do eurodeputowanych o podjęcie działań na rzecz powtórzenia konsultacji społecznych. Według tej organizacji, dodatkowym argumentem jest fakt, iż przez ponad 5 tygodni ankieta nie była dostępna we wszystkich językach Unii – pomimo iż wcześniej padały takie zapewnienia. List do eurodeputowanych w tej sprawie wysłał Prezydent Pracodawców RP Andrzej Malinowski.
Liczne wątpliwości potwierdziła opinia jednego z czołowych polskich socjologów, prof. dr. hab. Andrzeja Rycharda, przygotowana na zlecenie Pracodawców RP. Zdaniem prof. Rycharda: Całościowa opinia na temat wiarygodności zamieszczonej ankiety jako instrumentu konsultacyjnego jest negatywna. (…) Oparcie rezultatów konsultacji i przyszłych regulacji dotyczących wydobycia gazu łupkowego wyłącznie o tę ankietę byłoby błędne. (…) Poza elementami pozytywnymi zawiera [ona] pytania sugerujące, niekiedy niejasne, niedbale traktuje kwestie anonimowości/poufności (myląc te sprawy), zawiera niezrozumiałe odmienności językowe między wersją polską a angielską, co może mieć wpływ na wyniki, a wreszcie brakuje w niej niektórych ważnych kwestii.
Jako przykład prof. Rychard podaje pierwsze pytanie merytoryczne w ankiecie, gdzie jako pierwszą możliwość odpowiedzi (i to najbardziej sprzyjającą wydobyciu gazu łupkowego), podaje takie oto sformułowanie: „Uważam, że niekonwencjonalne paliwa kopalne (np. gaz łupkowy) powinny być mimo wszystko eksploatowane w Europie”. Razi tu sformułowanie „mimo wszystko”. Zastosowana skala odpowiedzi nie jest symetryczna, przeważają zdecydowanie odpowiedzi negatywne, wskazujące na zagrożenia, a sformułowanie z określeniem „mimo wszystko” okazuje się najbardziej pozytywne. Takie samo skrzywienie widać też w dwóch pytaniach o potencjalne szanse i wyzwania związane z wydobyciem. Zwraca bowiem uwagę fakt, iż więcej wskazano tu wyzwań (18) niż szans (11), co już samo w sobie tworzy pewną nierównowagę. Podobna nierównowaga zawarta jest w innym pytaniu – o potrzebne obywatelom informacje związane z „niekonwencjonalnymi paliwami kopalnymi”. W przedstawionym katalogu spraw, których te informacje mają dotyczyć, tylko jedna kwestia związana jest z informacją na temat możliwych korzyści, pięć odnosi się do wyzwań, a jedna jest neutralna.
W liście do eurodeputowanych prezydent Andrzej Malinowski napisał: „Proces konsultacji jest ważnym elementem demokracji, dlatego powinien być przeprowadzony z dużą starannością i obiektywizmem – szczególnie w tak ważnym przypadku. (…) Błędy merytoryczne ankiety sprawiają, że jej wynik nie może być wiarygodnym źródłem opinii, a tym bardziej podstawą do formułowania wniosków w tak kluczowej sprawie. Dlatego Pracodawcy RP zwrócili się z apelem o zdecydowane działania, które spowodują powtórzenie procesu konsultacji prowadzonego przez Komisję Europejską, zgodnie z elementarnymi standardami prowadzenia takich ankiet.
– Liczymy na to, iż krytyka ankiety spowoduje, że Komisja Europejska zdecyduje się na powtórzenie procesu konsultacji. Jednak gdyby tak się nie stało, warto zrobić wszystko, aby nie zabrakło pozytywnych opinii na temat szans, jakie niesie gaz niekonwencjonalny. Takie głosy muszą się pojawić, zwłaszcza z Polski. Apeluję do wszystkich o wypełnienie ankiety, pomimo świadomości co do jej błędów – podsumował Andrzej Malinowski.