Od 1 stycznia 2010 r. obowiązują zmiany wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504). Celem nowelizacji jest implementacja do przepisów o podatku od towarów i usług zmian wprowadzonych:
- dyrektywą Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług,
- dyrektywą Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008 r. określającej szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom nie mającym siedziby w państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym siedzibę w innym państwie członkowskim,
- dyrektywą Rady 2008/117/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania w związku z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi.
Ustawodawca implementując nowelizacje przywołanych dyrektyw wprowadził fundamentalne zmiany do regulacji określających miejsce świadczenia usług. Dotychczasowe regulacje z art. 27 i art. 28 ustawy o VAT zostały uchylone. Fundamentalną zmianą jest modyfikacja ogólnej zasady dotyczącej miejsca świadczenia usług w transakcjach między podatnikami z miejsca siedziby usługodawcy na miejsce siedziby usługobiorcy. Zmiana miejsca świadczenia usług w odniesieniu do transakcji między podatnikami VAT ma na celu zapewnienie opodatkowania wszystkich usług, również tych świadczonych na odległość, w miejscu ich konsumpcji. Zmiana zasady ogólnej nie dotyczy sytuacji, gdy usługi świadczone na rzecz podatnika są przeznaczone do jego osobistego użytku lub użytku jego personelu. W takim przypadku będzie to, co do zasady, miejsce siedziby usługodawcy.
Kolejne bardzo istotne zmiany związane są z nowelizacją art. 89 ustawy o VAT. Ustawodawca stworzył możliwość składania wniosków o zwrot podatku zapłaconego w innym państwie członkowskim w urzędzie skarbowym państwa na terytorium, którego podatnik ma siedzibę lub miejsce zamieszkania. Umożliwił przekazywanie wniosków o zwrot podatku drogą elektroniczną. Zmiany te mają uprościć i unowocześnić procedury zwrotu podatku VAT podatnikom z państw członkowskich Unii Europejskiej od zakupów dokonanych przez nich w innych państwach członkowskich.
Warto zwrócić również uwagę na krótszy okres, za który podatnicy mają obowiązek składać informacje podsumowujące (z kwartału do miesiąca) oraz krótszy, co do zasady, termin składania informacji podsumowujących (z 25 do 15 dnia miesiąca następującego po okresie sprawozdawczym, w którym powstał obowiązek podatkowy). Art. 100 ust. 4 ustawy o VAT w nowym brzmieniu przewiduje jednak składanie informacji podsumowujących za okresy kwartalne (w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy). Opcja ta dotyczy tych podatników, u których wartość wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów oraz dostaw w transakcjach uproszczonych, bez podatku od wartości dodanej, nie przekroczyła w danym kwartale ani w żadnym z czterech poprzednich kwartałów kwoty 250.000 zł. Zgodnie z art. 4 ustawy nowelizującej podwyższa się jednak do dnia 31 grudnia 2011 r. limit uprawniający do składania informacji podsumowujących w systemie kwartalnym do 500.000 zł. Nowa regulacja ma usprawnić system wymiany informacji o transakcjach wewnątrzwspólnotowych między państwami członkowskimi, a w konsekwencji przyczynić się do zwalczania uchylania się od opodatkowania w zakresie podatku VAT.
Wzory dokumentów związane z rejestracją podatników w zakresie podatku VAT
Z dniem 1 stycznia 2010 r. weszły w życie zmiany do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 55, poz. 539).
Do rozporządzenia wprowadzony został nowy wzór zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R) oraz wzór potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT UE (VAT-5UE). Zmiany wzorów związane są ze zmianami w ustawie o podatku od towarów i usług wprowadzonymi ustawą z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504).
Nowy wzór zgłoszenia rejestracyjnego opiera się na dotychczasowym wzorze zgłoszenia rejestracyjnego. Zmiany dotyczą części C.3. Informacje dotyczące wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych. Z kolei we wzorze potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT UE dostosowana została treść zapisu dotyczącego posługiwania się Numerem Identyfikacji Podatkowej poprzedzonej kodem PL.
Aby naczelnik urzędu skarbowego mógł być zawiadomiony o zamiarze rozpoczęcia wykonywania czynności, o których mowa w zmienionym z dniem 1 stycznia 2010 r. art. 97 ust. 3 ustawy, tak by sprawnie przeprowadzić rejestrację podmiotów jako podatników VAT UE, zmieniony wzór zgłoszenia rejestracyjnego ma zastosowanie już od dnia 1 grudnia 2009 r.
Wyższy limit obrotu zwalniający od podatku VAT
1 stycznia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 215, poz. 1666). Ustawa przewiduje podwyższenie rocznego limitu obrotu, który zwalnia od podatku VAT podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 złotych. Z uwagi na sytuację budżetową limit obrotu uprawniający do zwolnienia od podatku od towarów i usług podwyższany będzie stopniowo. W 2010 roku limit obrotu wyniesie 100.000 złotych, a w roku 2011 limit osiągnie wartość docelową, tj. 150.000 złotych. Podwyższenie limitu obrotu z 50.000 złotych ma znacznie przyczynić się do redukcji obciążeń administracyjnych, a przez to ułatwić podatnikom osiągającym niewielkie obroty prowadzenie działalności gospodarczej. Podatnik bowiem do momentu przekroczenia limitu obrotu nie ma obowiązku m.in. prowadzenia pełnej ewidencji i składania deklaracji dla tego podatku.
Informacja podsumowująca o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach
Od 1 stycznia 2010 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach (Dz. U. Nr 222, poz. 1761).
Rozporządzenie związane jest z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług rozszerzającą obowiązek składania informacji podsumowujących w odniesieniu do świadczenia usług, do których ma zastosowanie art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy oraz skracającej okres składania informacji podsumowującej do jednego miesiąca. W związku z powyższymi zmianami we wzorze informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspónotowych transakcjach (VAT-UE) zmienia się nazwę wzoru oraz wprowadza pozycję umożliwiającą składnie informacji za okresy miesięczne. Po części D. Informacja o wewnątrzwspólnotowych nabyciach towarów dodaje się nową część E. Informacja o wewnątrzwspólnotowym świadczeniu usług. Wprowadza się też nowy załącznik VAT-UE/C Informacja o wewnątrzwspólnotowym świadczeniu usług. Wszystkie wymienione zmiany zostały odpowiednio dokonane we wzorze korekty informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach (VAT-UEK).
Z dniem wejścia w życie rozporządzenia straciło moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 13 października 2005 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych nabyciach towarów i wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów (Dz. U. Nr 201, poz. 1665).
Inne podatki
Opodatkowanie sprzedaży świadectw pochodzenia energii elektrycznej - koniec wątpliwości
1 stycznia weszło w życie ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 201, poz. 1541).
Zgodnie z powołaną nowelizacją do katalogu przychodów z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zalicza się przychody z odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia otrzymanych przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii. Wyraźny zapis usunął dotychczasowe stanowisko organów podatkowych kwalifikujące przychody osiągane przez wytwórców energii odnawialnej z odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych (zob. interpretacja Ministra Finansów z dnia 23 maja 2006 r., sygn. DD/PB2/RB-033-0200-1464/06, Lex Nr 5506 oraz interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 20 lipca 2009, sygn. ITPB1/415-371/09/TK, Lex Nr 24041). Należy zwrócić również uwagę na niejednolitość orzecznictwa sądownictwa administracyjnego w tym zakresie. Niektóre sądy przychylały się do stanowiska organów podatkowych (zob. wyrok NSA w Warszawie z dnia 29 maja 2008 r., II FSK 517/07, Lex Nr 469008), inne z kolei traktowały przychody z odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia dokonanego przez wytwórców energii odnawialnej, jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (zob. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 marca 2008 r., I SA/Wr 60/08, Lex Nr 468816).
Zakwalifikowanie przedmiotowych przychodów do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza też zrównanie zasad opodatkowania przychodów osiąganych przez wytwórców energii odnawialnej z tytułu wytworzenia energii oraz z tytułu odpłatnego zbycia przez tych wytwórców świadectw pochodzenia wytworzonej energii. Zmiana art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zbieżna z uchwaloną zmianą art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne zezwalającą na opodatkowanie przychodów uzyskanych przez wytwórcę energii przy zbyciu świadectwa pochodzenia ryczałtem według stawki 5,5% przychodów. Ustawa ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2010 r.
Wyższa akcyza na niektóre wyroby akcyzowe
1 stycznia weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 215, poz. 1667). Zmiany wprowadzone tą ustawą wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej oraz dyrektywy Rady 2004/74/WE zmieniającej dyrektywę 2003/96/WE w zakresie możliwości stosowania przez określone Państwa Członkowskie czasowych zwolnień lub obniżek poziomu opodatkowania na produkty energetyczne i energię elektryczną, a także dostosowują krajowy poziom stawek podatku akcyzowego na papierosy do wymogów wynikających z dyrektywy Rady 92/79/EWG w sprawie zbliżenia podatków od papierosów.
Biorąc pod uwagę obowiązujący na 2010 r. kurs euro w wysokości 4,2450 zł/euro, w celu zachowania wymaganych poziomów minimów unijnych konieczna stała się zmiana stawek akcyzy na następujące wyroby akcyzowe:
- węgiel i koks objęty pozycjami CN 2701, 2702 oraz 2704 00, gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe objęte pozycją CN 2711 oraz pozostałe gazowe paliwa opałowe przeznaczone do celów opałowych z 1,18 zł/1 gigadżul do 1,28 zł/1 gigadżul, (minimum unijne 0,3 EUR/GJ),
- paliwo do silników odrzutowych o kodzie CN 2710 19 21 – z 1072,00 zł/1000 l do 1401,00 zł/1000 l, (minimum unijne 330 EUR/1000 l),
- oleje opałowe o kodach CN od 2710 19 51 do 2710 19 69 niepodlegające obowiązkowi barwienia i znakowania na podstawie przepisów szczególnych oraz pozostałe paliwa opałowe o gęstości równej bądź wyższej niż 890 kg/m3 – z 60,00 zł/1000 kg do 64,00 zł/1000 kg, (minimum unijne 15 EUR/1000 kg),
- gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe objęte pozycją CN 2711 oraz gazowe węglowodory alifatyczne objęte pozycją CN 2901 w stanie gazowym – ze 100,00 zł/1000 kg do 11,04 zł/1 gigadżul tj. około 521,00 zł/1000 kg (przyjmując wartość opałową gazu ziemnego 47,2 gigadżula za
- papierosy – stawka podatku akcyzowego, liczona od średniej ceny detalicznej wzrasta ze 138,50 zł za każde 1000 sztuk do 146,83 zł za każde 1000 sztuk, przy zachowaniu obecnej stawki procentowej w wysokości 31,41%, (minimum unijne w wyrażeniu kwotowo-procentowym 57% ceny sprzedaży detalicznej -włączając wszystkie podatki - i nie mniej niż 64 EUR na 1000 papierosów, dla papierosów należących do kategorii cenowej o największym popycie).
Należy jednak mieć na uwadze, że:
- zgodnie z art. 163 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, węgiel i koks przeznaczone do celów opałowych są zwolnione od akcyzy do dnia 1 stycznia 2012 r.,
- zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym paliwo do silników odrzutowych o kodzie CN 2710 19 21, przy zachowaniu odpowiednich warunków korzysta ze zwolnienia ze względu na przeznaczenie,
- zgodnie z art. 164 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym do dnia 31 października 2013 r. stosuje się zerową stawkę akcyzy na gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe objęte pozycją CN 2711 w stanie gazowym przeznaczone do napędu silników spalinowych,
- zgodnie z art. 163 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym zwalnia się w okresie do dnia 31 października 2013 r. albo do czasu, gdy udział gazu ziemnego w konsumpcji energii na terytorium kraju osiągnie 25%, gaz ziemny (mokry) przeznaczony do celów opałowych. Jednakże w momencie, gdy udział gazu ziemnego w konsumpcji energii osiągnie 20%, do dnia 31 października 2013 r. stosuje się stawkę akcyzy stanowiącą 50% wyżej określonej stawki.
Podatnicy niemający obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego
Krąg podatników, którzy nie mają obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego został uzupełniony o podmioty nieposiadające na terytorium kraju zwykłego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zwykłego pobytu. Z dniem 1 stycznia weszły w życie zmiany do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (Dz. U. Nr 58, poz. 558). Zmiana podyktowana jest koniecznością ujednolicenia brzmienia definicji podmiotów, które nie mają obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego ze zmienionym także z dniem 1 stycznia brzmieniem art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.
Niższy podatek leśny
30 października 2009 r. w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" został ogłoszony komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 października 2009 r. w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna, obliczonej według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2009 r. (M. P. Nr 69, poz. 896).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. Nr 200, poz. 1682) podatek leśny od
PKWiU z 1997 r. stosowana jeszcze przez kolejny rok
Ze względu na stopień zaawansowania prac legislacyjnych, nie jest możliwe wdrożenie PKWiU 2008 do ustaw podatkowych. Rada Ministrów rozporządzeniem z dnia 15 grudnia 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 222, poz. 1753) przedłużyła więc do dnia 31 grudnia 2010 r. stosowanie do celów podatkowych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) z 1997 r. Klasyfikacja z 1997 r. będzie nadal stosowana do podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, a także do zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.