Postępowanie gospodarcze jest procedurą odrębną, uregulowaną w przepisach Kodeksu Postępowania Cywilnego. Choć nosi ono pewne cechy zwyczajnego postępowania, to jednak rządzi się także własnymi, rygorystycznymi prawami.

Czy mnie to dotyczy?
Sądowe postępowanie gospodarcze może toczyć się pomiędzy przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności. W założeniu ustawodawcy powinno ono być możliwie jak najszybsze i najsprawniejsze. Właśnie z tych dwóch powodów została wprowadzona tzw. prekluzja dowodowa.

Prekluzja to rodzaj ograniczenia w czasie możliwości przedstawienia sądowi przez stronę faktów i dowodów na poparcie swojego stanowiska. Ograniczenie to wiąże zarówno stronę powodową jak i pozwaną.

Zasada prekluzji dowodowej zobowiązuje do starannego gromadzenia i formułowania zarówno twierdzeń, jak również faktów i dowodów świadczących w procesie na naszą korzyść. Możemy je bowiem przytoczyć wyłącznie na początku postępowania, a zatem: w pozwie lub w odpowiedzi na pozew.

Powód w pozwie musi przedstawić wszystkie znane mu fakty i dowody na ich poparcie związane ze sprawą. Pozwany natomiast, w odpowiedzi na taki pozew, obowiązany jest przedstawić wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na poparcie swojego stanowiska.

Należy mieć świadomość restrykcyjności zasady prekluzji. Jeżeli się zagapimy – sąd pominie nasze spóźnione twierdzenie, a nasz spóźniony wniosek dowodowy po prostu oddali.


Są odstępstwa od reguły
Ustawodawca wprowadził dwa wyjątki łagodzące nieco zasadę prekluzji. Pozwalają one na późniejsze zgłoszenie twierdzeń i dowodów w postępowaniu. Strona może powołać nowy dowód, jeżeli wykaże że:
a.) jego powołanie w pozwie/odpowiedzi na pozew nie było możliwe, albo
b.) potrzeba jego powołania wynikła później.

Jeżeli zaistnieje taka sytuacja, strona powinna jednak mieć świadomość kolejnego ograniczenia czasowego. Termin na przywołanie nowych faktów procesowo istotnych, zarzutów jak i dowodów na ich poparcie wynosi 2 tygodne. Liczony jest on od czasu, gdy powołanie nowych okoliczności stało się możliwe lub powstała taka potrzeba.

Zaistnienie potrzeby lub możliwość powołania nowych okoliczności trzeba jednak starannie wykazać. Sąd, dopuszczający dowody niezgłoszone w pozwie lub odpowiedzi na pozew, musi bowiem uzasadnić, z jakich powodów nie było możliwe powołanie ich w pozwie albo też wskazać dlaczego potrzeba ich powołania wynikła później.

Wiedza i należyta staranność pomogą wygrać proces
Warto pamiętać o zasadzie prekluzji dowodowej. Jej znajomość, rzetelne przygotowywanie pism procesowych oraz czujność na każdym etapie procesu zwiększą nasze szanse na pomyślny przebieg i finał postępowania.