Zdaniem Rzecznika, jeżeli pasażerowie przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu, mogą wystąpić do niego o wypłatę zryczałtowanego odszkodowania. Chociaż opinia Rzecznika Generalnego nie wiąże formalnie Trybunału Sprawiedliwości, to rzadko zdarza się, aby wyrok Trybunału znacząco od niej odbiegał.
Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów (Dz.Urz.UE L 46 z 17.2.2004, s. 1) przewiduje, że w przypadku odwołania lotu pasażerowie mogą otrzymać zryczałtowane odszkodowanie w kwocie od 250 do 600 EUR. Brak jest natomiast przepisów wyraźnie stanowiących, że wspomniane uprawnienie dotyczy także pasażerów lotów opóźnionych.
W wyroku z 19 listopada 2009 r. w sprawie Sturgeon (C-402/07 i C-432/07) Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że w zakresie uprawnienia do odszkodowania pasażerów lotów opóźnionych można utożsamić z pasażerami odwołanych lotów. Tym samym, jeżeli pasażerowie przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu, mogą wystąpić do niego o wypłatę zryczałtowanego odszkodowania, chyba że opóźnienie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności.
Amtsgericht Köln (sąd okręgowy w Kolonii, Niemcy) i High Court of Justice (sąd najwyższy, Zjednoczone Królestwo) zmierzają do ustalenia, czy Trybunał potwierdza wykładnię prawa Unii, jakiej dokonał w wyroku w wyroku w sprawie Sturgeon. W pierwszej ze spraw (C-581/10) sąd niemiecki stanął wobec konieczności rozpoznania sporu między przewoźnikiem lotniczym Lufthansa a jego pasażerami w przedmiocie opóźnienia lotu o ponad 24 godziny w stosunku do pierwotnie przewidzianej godziny przylotu. W drugiej ze spraw (C-629/10) przewoźnicy lotniczy TUI Travel, British Airways, easyJet Airline oraz International Air Transport Association (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych - IATA) zaskarżyli do sądu Zjednoczonego Królestwa odmowę ze strony Civil Aviation Authority (urzędu lotnictwa cywilnego) dokonywania wykładni przepisów Unii w ten sposób, że zwalniają one przewoźników lotniczych z obowiązku wypłaty na rzecz pasażerów odszkodowania z tytułu opóźnienia lotów.
Rzecznik generalny Yves Bot wypowiedział się na temat samej zasady wypłacania odszkodowania pasażerowi w ruchu lotniczym, którego lot uległ opóźnieniu o co najmniej trzy godziny. Stwierdził, że przewoźnicy lotniczy nie przedstawili żadnych nowych argumentów, które mogłyby podważyć wykładnię prawa Unii dokonaną przez Trybunał w wyroku w sprawie Sturgeon. Tym samym brak jest uzasadnionych powodów, dla których Trybunał miałby odejść od tej wykładni. Wykładnia ta została oparta w szczególności na samym celu uregulowania europejskiego, służącego zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, którzy stanęli wobec problemu odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub opóźnienia lotu, co dla nich wywołuje poważne i podobne problemy i niedogodności związane z transportem lotniczym.
Przedstawiona wykładnia jest również zgodna z zasadą równości traktowania, która nie pozwala traktować pasażerów odmiennie w zależności od tego, czy ich lot został opóźniony czy odwołany, jako że ponoszą oni w związku z zaistniałymi okolicznościami analogiczną szkodę, polegającą na stracie czasu, a co za tym idzie, do celów stosowania uprawnienia do odszkodowania, znajdują się w sytuacjach porównywalnych.
Rzecznik generalny zaproponował, by Trybunał odpowiedział, że pasażerowie lotów opóźnionych mogą powoływać się na uprawnienie do odszkodowania, jeżeli z powodu opóźnienia lotu poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do swego miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.
Ponadto, rzecznik generalny uznał, że prawo Unii jest zgodne z zasadą proporcjonalności. Przyjął on, że wypłata odszkodowania na rzecz pasażerów lotów opóźnionych nie stanowi arbitralnego i nadmiernego obciążenia finansowego dla przewoźników lotniczych w szczególności z tego powodu, że częstotliwość opóźnień wynoszących ponad trzy godziny uprawniających do ubiegania się o odszkodowanie wydaje się ograniczona. Co więcej, przewoźnicy lotniczy nie są zobowiązani do wypłaty odszkodowania, jeżeli są w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności.
Rzecznik generalny wskazał, że prawo Unii jest także zgodne z konwencją montrealską i zasadą pewności prawa, która wymaga, by pasażerowie i przewoźnicy lotniczy dokładnie znali odpowiedni zakres ich praw i obowiązków.
Wreszcie, rzecznik generalny zbadał wnioski określonych przewoźników lotniczych, którzy domagają się od Trybunału, aby ograniczył skutki w czasie przyszłego wyroku. Wolą tych przewoźników jest, by na wykładnię dokonaną przez Trybunał nie można było powoływać się celem uzasadnienia roszczeń odszkodowawczych pasażerów lotów opóźnionych, które miały miejsce przed dniem wydania wyroku w omawianych sprawach, z wyjątkiem przypadku pasażerów, którzy swoje powództwa odszkodowawcze wnieśli przed tym dniem.
Rzecznik generalny Bot przypomniał, że – co do zasady – wyroki Trybunału odnoszą się do stosunków prawnych powstałych i ukształtowanych przed wydaniem orzeczenia w sprawie wniosku o dokonanie wykładni. Wyjaśnił przy tym, że Trybunał miał już sposobność wypowiedzenia się w przedmiocie odszkodowania na rzecz pasażerów lotów opóźnionych w wyroku w sprawie Sturgeon i że nie ograniczył w czasie skutków wskazanego wyroku. W konsekwencji, nie należy ograniczać w czasie skutków wyroku, który zapadnie w omawianych sprawach.
Tak wynika z opinii Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 maja 2012 r. w sprawach połączonych C-581/10 Emeka Nelson i inni przeciwko Deutsche Lufthansa AG oraz C-629/10 TUI Travel plc i inni przeciwko Civil Aviation Authority.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line

Źródło: www.curia.europa.eu, stan z dnia 15 maja 2012 r.