Pytanie

Czy informacja pisemna złożona do urzędu kontroli skarbowej przez stronę postępowania kontrolnego o wycofaniu udzielonego wcześniej pełnomocnictwa, dla zachowania skuteczności procesowej, wymaga jakiejś szczególnej formy?

Odpowiedź

Wystarczającym będzie poinformowanie organu w formie pisemnej (bądź także ustnie do protokołu), że pełnomocnictwo udzielone przez stronę (kontrolowanego) zostało danemu pełnomocnikowi cofnięte. Takie oświadczenie powinno (dla swojej skuteczności) dotrzeć do organu. Od tego momentu organ prowadzący postępowanie (kontrolę), w którym pełnomocnik był ustanowiony, nie będzie już mógł traktować danej osoby jako pełnomocnika.

Uzasadnienie

Regulacje prawne dotyczące pełnomocnictw, w tym także pełnomocnictw w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez organy kontroli skarbowej, są zawarte w przepisach  Ordynacji podatkowej - dalej o.p.
Zgodnie z przepisem art. 136 o.p. strona (a także kontrolowany) może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.
W myśl art. 137 § 1 o.p. pełnomocnikiem strony (odpowiednio: kontrolowanego) może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Przepisy § 2 i 3 art. 137 o.p. zastrzegają, że pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu, zaś pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.

Przepisy o.p. regulują zatem kwestie związane z udzieleniem pełnomocnictwa (forma pisemna lub ustna podlegająca udokumentowaniu w formie protokołu). Stanowią także o "przystąpieniu" pełnomocnika do postępowania.
Nie ma natomiast regulacji odnoszących się do odwołania pełnomocnictwa, czy też wypowiedzenia pełnomocnictwa.
Przepis art. 137 § 4 o.p. zastrzega natomiast, że w zakresie nieuregulowanym w przepisach o.p. do pełnomocnika i stosunku pełnomocnictwa stosuje się przepisy prawa cywilnego.

W tym kontekście przytoczyć należy brzmienie przepisu art. 101 Kodeksu cywilnego. Powołany przepis stanowi, że pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 4 listopada 1998 r., sygn. II CKN 866/97, OSNC 1999/3/66: "Przepisy kodeksu cywilnego nie zastrzegają żadnej formy odwołania pełnomocnictwa przez mocodawcę nawet w sytuacji, gdy forma taka była zastrzeżona dla udzielenia pełnomocnictwa".

Biorąc powyższe pod uwagę: wystarczającym będzie poinformowanie organu w formie pisemnej (bądź także ustnie do protokołu), że pełnomocnictwo udzielone przez stronę (kontrolowanego) zostało danemu pełnomocnikowi cofnięte. Takie oświadczenie powinno (dla swojej skuteczności) dotrzeć do organu. Od tego momentu organ prowadzący postępowanie (kontrolę), w którym pełnomocnik był ustanowiony, nie będzie już mógł traktować danej osoby (której cofnięto pełnomocnictwo) jako pełnomocnika.

pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749)