Skutki podatkowe objęcia przez spółkę z o.o. udziałów w innej spółce

Spółka z o.o. (A) przystąpiła do innej spółki z o.o. (B) na zasadzie umowy i objęła w podwyższonym kapitale zakładowym nowe udziały...

Spółka z o.o. (A) przystąpiła do innej spółki z o.o. (B) na zasadzie umowy i objęła w podwyższonym kapitale zakładowym nowe udziały pokrywając ich wartość:w części wkładem niepieniężnym w postaci akcji na okaziciela innej spółki akcyjnej,
w części wkładem niepieniężnym w postaci wierzytelności wobec spółki A (należności od spółki A)
w części gotówką
Czy objęcie udziałów przez spółkę B powoduje obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych?
Spółka, w której nastąpiło podwyższenie kapitału opłaciła już podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5% od kwoty podwyższenia.
Oświadczenie o objęciu udziałów podpisane zostało notarialnie w miesiącu grudniu, kapitał zakładowy podwyższony zostanie przez sąd dopiero w następnym roku podatkowym.
Czy rozbieżność w datach ma wpływ na moment powstania obowiązku podatkowego w PCC?

Objęcie przez Was (spółkę B) udziałów w spółce A nie podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; opodatkowaniu podlega zmiana umowy spółki i ta też czynność została już opodatkowana.
Obowiązek podatkowy - od zmiany umowy spółki - powstał z chwilą powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego (w następstwie zmiany umowy spółki), niezależnie od momentu zarejestrowania podwyższenia kapitału w KRS.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko wyraźnie określone w przepisach dotyczących tego podatku czynności cywilnoprawne. Zakresu opodatkowania nie można domniemywać i rozszerzać ponad to, co jest wyraźnie wskazane w przepisach prawnych.
W związku z tym trzeba zauważyć, że zgodnie z przepisami art. 1 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c., podatkowi podlegają m.in. zmiany umów spółki. Zauważyć przy tym należy, że zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 2 u.p.c.c. przez zmianę umowy spółki, przy spółce kapitałowej, rozumie się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika (akcjonariusza) oraz dopłaty.
W sytuacji opisanej w pytaniu mieliśmy właśnie do czynienia z taką zmianą umowy spółki. W następstwie zmiany umowy spółki nastąpiło podwyższenie kapitału zakładowego, czego konsekwencją było objęcie przez Was (przez spółkę B) udziałów w spółce A. Zmiana umowa spółki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z przepisem art. 4 pkt 9 u.p.c.c. obowiązek podatkowy przy umowie spółki cywilnej ciąży na wspólnikach, zaś przy pozostałych umowach spółki - na spółce. Przepis art. 5 ust. 1 u.p.c.c. precyzuje zaś, że obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.
Tak więc obowiązek podatkowy od czynności cywilnoprawnych od podwyższenia kapitału zakładowego spółki A (w następstwie zmiany umowy tej spółki) ciążył na spółce A. To ona powinna się rozliczyć z podatku. I tak też prawidłowo uczyniła.
Czynność objęcia przez Was (spółkę B) udziałów w spółce A nie podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Owszem - nabywacie w ten sposób prawa majątkowe (udziały w innej spółce). Nie jest to nabycie podlegające podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Nie następuje tytułem żadnej z czynności wymienionych jako czynności opodatkowane w art. 1 u.p.c.c. Ponadto odrębne opodatkowanie czynności objęcia udziałów w spółce (w związku z podniesieniem jej kapitału zakładowego) prowadziłoby do podwójnego opodatkowania jednej i tej samej czynności. To z kolei sprzeczne jest z podstawowymi zasadami konstrukcyjnymi tego podatku. W związku z tym - objęcie przez Was udziałów w spółce A nie podlega odrębnemu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; opodatkowaniu podlega zmiana umowy spółki i ta też czynność została już opodatkowana.
Moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych można rozważać jedynie w odniesieniu do zmiany umowy spółki (gdyż samo objęcie udziałów nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych). W tym kontekście zauważyć należy, że art. 3 ust. 1 pkt 2 u.p.c.c. stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną. Tak więc obowiązek podatkowy - od zmiany umowy spółki - powstał z chwilą powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego (w następstwie zmiany umowy spółki), niezależnie od momentu zarejestrowania podwyższenia kapitału w KRS.