Pytanie

Jestem osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarcza (czynnym podatnikiem VAT) świadczę usługi związane z instalacją elektryczną (na fakturach sprzedaży wpisuję: instalacja elektryczna według umowy). Powyższe usługi świadczę na rzecz głównego wykonawcy, który dostaje zlecenie od inwestora.

Czy w tym przypadku muszę wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem?

Czasami także świadczę usługi położenia instalacji elektrycznej jako główny wykonawca.

Czy w przypadku gdy świadczę usługi położenia instalacji elektrycznej jako główny wykonawca także powinienem wystawić fakturę z odwrotnym obciążeniem?

Odpowiedź

Główny wykonawca usług budowlanych (w tym instalacje elektryczne) rozlicza tradycyjnie VAT należny.

Podwykonawca (niezależnie, który w kolejności) – wystawia fakturę z odwrotnym obciążeniem.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 u.p.t.u., u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u.,

b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 u.p.t.u., zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W myśl art. 17 ust. 1h u.p.t.u. - w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do u.p.t.u. przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Wyjaśnienia wymaga zatem, że mechanizm odwrotnego obciążenia ograniczono do przypadku, gdy dany podmiot działa jako podwykonawca, lecz może chodzić o "podwykonawcę podwykonawcy" itd. Zresztą celem nowelizacji jest zatamowanie nadużyć, które niestety czasem miały miejsce w branży budowlanej, gdzie "kreowano" fikcyjnych podwykonawców (w tym łańcuch podwykonawców), by odliczyć VAT z pustych faktur.

Regulacja ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., zaś do ustawy dodano załącznik nr 14, w którym wymieniono poszczególne usługi budowlane.

W poz. 22. załącznika nr 14 wskazano: "Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu" (PKWiU 43.21.10.1), a w pozycji 23. - Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych (PKWiU 43.21.10.2).

Dodatkowo warto zauważyć, że nowe zasady rozliczeń (odwrotne obciążenie) stosuje się do usług, które zostały wykonane od dnia 1 stycznia 2017 r. W celu ustalenia momentu wykonania usług stosuje się m.in. następujące zasady:

- w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

- usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi,

- usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Jeśli chodzi zaś o ewentualne "tymczasowe instalacje elektryczne", to warto zauważyć, iż zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 4.09.2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - Sekcja F ("OBIEKTY BUDOWLANE I ROBOTY BUDOWLANE") obejmuje:

- budynki i pozostałe obiekty inżynierii lądowej oraz wodnej,

- roboty ogólnobudowlane i specjalistyczne w zakresie budownictwa i prac inżynierii lądowej i wodnej, takie jak: prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków, włączając montaż budowli z elementów prefabrykowanych oraz konstrukcji o charakterze stałym lub tymczasowym.

Zatem nie powinno mieć znaczenia także doszukiwanie się rozróżnienia instalacji o charakterze stałym i tymczasowym.