Pytanie

Czy zobowiązanie podatkowe z tytułu niedoszacowania przychodów związanych z cenami transferowymi przedawnia się po 3 latach? (na podstawie wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 27 maja 2010 r., I SA/Wr 283/10)

Odpowiedź

W myśl dominujących w orzecznictwie sądowym oraz w doktrynie poglądów zobowiązanie z tytułu 50% sankcyjnego podatku (w związku z brakiem wymaganej dokumentacji podatkowej) ma charakter zobowiązania powstającego "z decyzji". Możliwość wydania takiej decyzji przedawnia się po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p., jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą, na podstawie art. 11, dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji z podmiotami powiązanymi a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się stawką 50%.

Dla odpowiedzi na Państwa pytanie istotne znaczenie ma rozstrzygnięcie o charakterze zobowiązania podatkowego, o którym mowa.

W doktrynie prawa podatkowego w tym zakresie panują kontrowersje. Zdecydowana większość literatury przedmiotu opowiada się za tym, że zobowiązanie, o którym mowa, powstaje na mocy wydania i doręczenia podatnikowi stosownej decyzji, zaś decyzja ta ma charakter konstytutywny. Tak przykładowo K. Winiarski, Art. 19. III Stawka sankcyjna (w:) S. Babiarz, L. Błystak, B. Dauter, A. Gomułowicz, R. Pęk, K. Winiarski, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2012, Wrocław 2012, s. 1146-1149; P. Małecki, M. Mazurkiewicz, Komentarz do art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (w:) P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz, LEX/el. 2013; G. Dźwigała, Czy sporządzać szczególną dokumentację podatkową?, Prz. Pod. 2001, nr 5, s. 26.
Można się spotkać również ze stanowiskiem przeciwnym, choć wydaje się ono pozostawać w mniejszości. Tak przykładowo D. Strzelec, Komentarz do art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (w:) A. Mariański, D. Strzelec, M. Wilk, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Lex/el. 2013). To inne stanowisko jest uzasadniane faktem, że decyzja wydana na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy o CIT jest jakby zmodyfikowaną wersją decyzji szacunkowych, które mają charakter deklaratoryjny. Autorzy ci uważają, że organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej, stosując art. 19 ust. 4 u.p.d.o.p., nie tworzy nowego zobowiązania podatkowego, ponieważ powstało ono uprzednio ipso iure. Opodatkowanie zaniżonego dochodu 50-procentową sankcyjną stawką podatkową jest natomiast wynikiem zastosowania się organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej do woli ustawodawcy. Następuje to nie w wyniku wykorzystania ich dyskrecjonalnej władzy administracyjnej, lecz dopełnienia obowiązku narzuconego przez ustawodawcę.

W orzecznictwie sądowym póki co dominuje pogląd o konstytutywnym charakterze decyzji podatkowej, o której mowa.
Przykładowo w wyroku z dnia 7 sierpnia 2007 r., I SA/Bk 207/07 WSA w Białymstoku wskazał: "Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 19 ust. 4 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych [...], powstaje nie z mocy prawa, lecz w drodze wydania i doręczenia decyzji konstytutywnej ustalającej jego wysokość (kreującej zobowiązanie podatkowe), o której mowa w art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Artykuł 68 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego została doręczona podatnikowi po upływie 3 lat od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy, ma zastosowanie w tym wypadku".

Podobnie WSA we Wrocławiu z dnia 27 maja 2010 r., I SA/Wr 283/10.

Mając powyższe na uwadze – można twierdzić, że w powyższej sytuacji zastosowanie powinien zastosować art. 68 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. Powołany przepis stanowi, że zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Niemniej jednak wskazać należy, że sytuacja powyższa nie jest w 100% jednoznaczna.

Dowiedz się więcej z książki
Pomiot powiązane. Ceny transferowe. Dokumentacja podatkowa
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł