Zagadnieniem spornym w rozpoznawanej sprawie była możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku poniesionego przez przedsiębiorcę na wynagrodzenie radcy prawnego (pełnomocnika).

Przedsiębiorca korzystał z usług pełnomocnika w związku z mającym miejsce sporem pomiędzy zainteresowanym a Urzędem Kontroli Skarbowej. Składniki wynagrodzenia pełnomocnika to: wynagrodzenie podstawowe na etapie przyjmowania spraw, koszty zastępstwa w związku z reprezentowaniem strony przed sądem administracyjnym, wynagrodzenie dodatkowe - za efekt, liczony procentowo od kwoty zwrotu należności przez Urząd Skarbowy. "Wynagrodzenie dodatkowe" przysługiwało pełnomocnikowi w przypadku zwrotu przez organ pobranego podatku wraz z odsetkami.

Przedsiębiorca uznał, że wynagrodzenie radcy prawnego (pełnomocnika) można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Poniesione koszty związane były z ochroną interesów i sprawnego funkcjonowania działalności gospodarczej. Działania pełnomocnika miały służyć obronie przed kierowanymi do przedsiębiorcy roszczeniami podatkowymi, wynikiem czego był zwrot zapłaconego podatku wraz z odsetkami oraz umorzenie postępowania kontrolnego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem fiskusa jednak, nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą może być kosztem podatkowym i rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro ustawodawca wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to ten cel musi być widoczny. Według fiskusa ze sprawy nie wynika, iż w związku z wypłatą dodatkowego wynagrodzenia wystąpił bądź wystąpi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy tym wynagrodzeniem dla pełnomocnika a uzyskaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu u przedsiębiorcy. Wobec powyższego, dodatkowego wynagrodzenia za efekt - umorzenie postępowania, nie można uznać za wydatki stanowiące koszty uzyskania przychodu, które spełniałyby wymogi określone w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, bowiem nie występuje tutaj związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy środkami wypłaconymi pełnomocnikowi w postaci dodatkowego wynagrodzenia a osiągnięciem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu wnioskodawcy.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd nie zgodził się z fiskusem. Według sądu koszty obsługi prawnej przedsiębiorcy stanowią koszty pośrednie związane z przychodem uzyskanym z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy tego rodzaju wydatki ponoszone są na bieżącą obsługę prawną, czy też ponoszone w związku z ustanowieniem pełnomocnika do reprezentowania przedsiębiorcy w konkretnych sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wpływu na zmianę tej oceny nie może mieć sposób ukształtowania wysokości tego wynagrodzenia.

Wyrok NSA z 28 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 865/13

Informacja pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
Podatki dochodowe. 522 wyjaśnienia i interpretacje
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł